Nebojša Šofranac

Analiza medalja

SAD, Santa Lusija ili Novi Zeland?

Brojni eksperti pokušavaju dešifrovati na prave načine broj medalja što su zemlje osvojile na ovim OI, broj od 126 medalja USA je strahovit, prevazišli su i sopstvena očekivanja (112) koja su zasnovana na naučnoj preciznosti, a izgurali su i četvrti put zaredom mrtvu trku sa Kinom u zlatnim, zapravo nakon velike kineske žetve kod kuće 2008. samo u Riju nije bilo mrtve trke. Međutim, gledaju se i drugi razni faktori, broj sportista koji je kod Amerikanaca ogroman, investicije, standard i kapacitet zemlje, kao i sam broj stanovnika.

Tu imamo precizne podatke pa može da se napravi jasna tabela u broju medalja po broju stanovnika. USA ima preko 300 miliona stanovnika, pa ovih 126 medalja čine bilans od 0.37 na milion stanovnika, a tu su onda daleko izvan i top 20. Po tome i 40 medalja Italije donose skor od 0.67 na milion stanovnika, što je sjajno, ali ni oni nisu blizu top 10. Ispada da su na vrhu tri mala ostrva Dominika, Grenada i Santa Lusija koje su osvojile sve medalje u atletici (1+2+2), a imaju između 70 i 180 hiljada stanovnika, puno manje i od Crne Gore, tako da na toj tabeli Dominika zahvaljujuci samo zlatu Tie Lafon vodi sa 15 medalja na milion stanovnika! Fenomen te jedne medalje je za posebnu priču, i mi smo se s onom rukometašica iz 2012. našli u top 10 sa 1.6 medalja na milion stanovnika, sad je na primjer Gruzija sa sedam medalja deseta sa 1,9 medalja na milion stanovnika.

Ali da bi ipak uzeli malo veći uzorak medalja imamo autentični fenomen Novi Zeland koji je na strašnom četvrtom mjestu, iza ovih malih karipskih ostrva. Novi Zeland je osvojio čak 20 medalja, a od toga čak 10 zlatnih! Np primjer jedna Španija je osvojila 18 medalja, pritom samo pet zlatnih! Novi Zeland ima samo pet miliona stanovnika tako da je došao na četiri medalje po milionu stanovnika, van pameti, tu je komšijska Australija sa čak 53 medalje i njima smo se divili u toliko sportova kako blistaju, stiče se utisak da je to cijeli kontinent, ali ni oni nemaju vise od 26 miliona stanovnika, tako da su sjajni sedmi na ovoj tabeli sa dvije medalje na milion stanovnika (npr domaća Francuska sa čak 63 medalje je na 0.98 na milion stanovnika).

Ipak, Novi Zeland je malo ostrvo u Okeaniji i svi se pitaju koja je tajna i kako stalno napreduju od Pekinga. Oni su snažno investirali u sportove gdje imaju potencijala, dok u 18 od 32 sporta nisu ni imali predstavnike. Od 20 medalja osvojili su četiri u kajaku sa legendom Lajzom Kerington, četiri u veslanju, pet u biciklizmu na pisti, dvije u atletici sa zlatom Kera u skoku u vis, dvije u jedrenju, i po jednu u golfu, triatlonu i naravno ragbiju gdje su zene osvojile opet zlato. Njihovi eksperti su odredili potencijale čak 12 godina unazad i gdje treba finansirati, tu su medalje i stigle. Za ovaj ciklus Pariza imali su budžet 131 milion dolara, a za program Los Anđeles 2028 imajući u vidu i nove sportove ministarstvo kulture i sporta je već odredilo 230 miliona dolara, dakle znatno više.

Iako finansije ne garantuju same po sebi medalje njima funkcioniše savršeno sa bazom koju imaju, zlata je stiglo napretek, imaju manje stanovnika od Srbije, a osvojili su preko tri puta zlata više, imaju isto koliko Hrvatskam a osvojili su pet puta više zlata. Završili su na 11.mjestu konačne tabele, bukvalno odmah iza velesila Italije i Njemačke koje su stalno u top 10 i koje izdvajaju ogromna sredstva (Italija se čak nestvarno dičila baš sa 10 zlata iz Tokija, a sad je uzela 12), dakle Novi Zeland je na 11.mjestu a ima čak 120 zemalja sa većom populacijom od njihove! Pravi podvig, a Australija je završila čak četvrta, iza USA, Kine i Japana, a ispred svih evropskih zemalja, sa 18 zlata i svojih 26 miliona stanovnika.

Svijet se mijenja, a mí možemo da pogledamo sistem rada i način ulaganja ovih dalekih zemalja, umjesto što se stalno svađamo oko raspodjele (skromnog) budžeta..