[ M.M.Lj. ]

MRDOVIĆ

"I rakija za Kineze bez poreza, PDV oslobađanja 170,5 miliona"

Za sedam i po godina izgradnje prioritetne dionice autoputa, oslobađanja usluga od plaćanja poreza na dodatu vrijednost (PDV) iznose 170,5 miliona eura, za Ines Mrdović iz Akcije za socijalnu pravdu, paradoksalno je da je država pristala da kinesko upravljačko osoblje traži oslobođanja od ovog poreza čak i za usluge hrane i alkohola, koje su prikazivali kao trošak u restoranima ili marketima.

Napominje da prema Ugovoru o projektovanju i izgradnji prioritetne dionice Izvođač radova, odnosno kineska China Road and Bridge Corporation (CRBC), i/ili osoblje Izvođača radova, imaju pravo na izuzimanje od plaćanja poreza i oslobađanje od poreza, naknada i taksi, a što uključuje PDV.

“Samo nekoliko primjera iz prvog dijela 2019. godine, u kojoj su trajali intenzivni radovi na izgradnji prioritetne dionice Smokovac Mateševo, a koji se odnose na samo jednu sekciju kineske upravljačke strukture na ovom projektu, pokazuju da su dostavljali račune iz prodavnica ili iz restorana u Podgorici, Kolašinu ili Budvi, a sa zahtjevima za oslobađanje PDV-a.

“Tako su računi dostavljani iz marketa, gdje su, pored ostaloga, trgovane različite vrste alkohola, poput viljamovke, voćnih rakija, rakije od breskve, rakije od kajsije, vina, tuborg ili nikšićkog piva, a bilježi se i kupovina meda, indijskog oraha ili kikirikija u sosu”,navodi se u saopštenju. 

Kako je navela Mrdović, u restoranima je kineski staf većinom konzumirao jela od piletine, ali i teletinu ispod sača, svinjske koljenice, kobasice, popeke, ćevape, kačamak, domaće kisjelo mlijeko...

“Sve usluge prikazivane su kao ugostiteljske usluge ili usluge hrane i pića sa zahtjevima da se oslobode od PDV-a, a čini se da je država mogla precizirati da, makar, ovakve ugostiteljske usluge ne treba da budu oslobađane PDV-a po projektu”, navela je ona.

Kako dodaje, neto zarade kineskog upravljačkog stafa na sekcijama, angažovanih na projektu prioritetne dionice, te 2019. godine iznosile su prosječno od četiri hiljade eura do osam hiljada eura.

“A ovi primjeri otvaraju pitanje i potencijalnih dodatnih beneficija i praktično odgovaraju onome što su troškovi reprezentacije naše goleme javne administracije”, kazala je ona.

Početkom 2019. godine prosječna neto zarada u našoj zemlji iznosila je oko 510 eura, minimalna zarada je bila neto 193 eura, minimalna penzija 125 eura, najviša prosječna neto zarada bila je u finansijskom sektoru i iznosila je oko hiljadu eura.

“Kompletan trošak investicije prioritetne dionice Smokovac Mateševo snose svi crnogorski građani”, napominje Mrdović.

Iz Akcije za socijalnu pravdu dodaju da je takođe primjetno, a na ilustraciji više mjeseci iz te 2019. godine, da su cijene nabavke hrane za angažovane kineske radnike u kampovima bile paprene i maltene odgovaraju nivou sadašnjih cijena hrane, iako se u međuvremenu bilježi dvocifrena inflacija.

“I ove nabavke hrane za kampove, osim prehrambenih artikala, obuhvataju različite vrste alkoholnih pića (rakija, vina). Shodno ugovorenom da sve što je u vezi sa izgradnjom dionice može da bude oslobođeno PDV-a, kineska strana je tražila oslobađanja i za higijenu, posuđe, jorgane, podmetače za tepihe”, navodi se u saopštenju.

Prema podacima Uprave prihoda i carina, dostavljenim ASP-u, ukupan iznos oslobađanja od PDV-a za period od 2015. godine, pa do kraja aprila ove godine, je 170,5 miliona eura.

“Godine 2015. oslobađanja ovog poreza su bila 35,7 miliona, naredne 1,87 miliona, 2017. su 34,4 miliona, a 2018. preko 42,3 miliona. Godinu kasnije su iznosila 26,2 miliona, u 2020. su bila više od 13 miliona, lani 13,8 miliona, a u prvih četiri mjeseca ove godie nepunih tri miliona”, navodi se u saopštenju.

Otvaranje prioritetne dionice autoputa najavljeno je za narednu sedmicu.