B.B. [ RTS ]

NOVI PROJEKAT NAUČNIKA

Ugljen-dioksid od fosilnih goriva bi mogli zauvijek upumpati u morsko dno

Rješenje za emisije štetnih gasova i klimatske promjene moglo bi da leži na dnu okeana. Širom planete, bazaltne stijene na morskom dnu imaju potencijal da zarobe ugljen-dioksid i odstrane ga iz atmosfere.

Zbog toga tim naučnika želi da napravi ploveće platforme na strateškim lokacijama. Umjesto da izvlače naftu ili gas iz morskog dna, te bušotine bi upumpavale ugljen-dioksid.

Napajane energijom iz sopstvenih vjetro-turbina, ploveće stanice bi isisavale ugljen-dioksid iz vazduha (pa čak i morske vode) i upumpavale ga u rupe u morskom dnu.

Naučnici su nazvali projekat "Solid Carbon", a ako uspije, ugljen-dioksid koji se upumpa u stijene ostaće u njima zauvjek zarobljen.

„Zbog toga je ovakav vid skladištenja ugljen-dioksida veoma trajan i bezbjedan“, kaže za Biznis insajder Martin Šervat, geofizičar koji radi na projektu.

Za razliku od drugih vrsta skladištenja ugljen-dioksida, ne bismo morali da brinemo o vraćanju gasa u atmosferu. Ipak, prije svega ovoga, naučnicima je potrebno 60 miliona dolara kako bi testirali prototip na moru.

Kako morsko dno moće da služi kao špajz

Naučnici procjenjuju da bi širom svijeta bazaltne stijene mogle da zauvijek upiju više ugljen-dioksida nego što bi se emitovalo sagorijevanjem svog fosilnog goriva. Na mapi ispod označene su bazaltne stijene u svim okeanima i morima.

To ne znači da bismo mogli da nekontrolisano nastavimo da sagorijevamo fosilna goriva. Osim toga, strategija upumpavanja ugljen-dioksida (čak iako se pokaže uspješnom) neće biti ni tehnološki ni ekonomski moguća za izvesti na svim lokacijama.

Stručnjaci, međutim, navode da bi čak i nekoliko platformi moglo da napravi veliku promjenu. U basenu Kaskadija kod zapadne obale Kanade, blizu ostrva Vankuver, ima dovoljno mjesta da se u stijenama uskladišti oko 20 godina ukupnih svjetskih emisija ugljen-dioksida. Tu će biti sproveden i prvi test.

„Razlog zbog kog je ova lokacija tako primamljiva jeste što je od svih potencijalnih lokacija najviše istražena i imamo najviše znanja o njoj“, objašnjava Dejvid Goldberg, geofizičar i profesor klimatskih nauka i upravljanja ugljen-dioksidom na Univerzitetu Kolumbija.

Plan leži u hemijskoj reakciji koja se prirodno dešava. Bazaltne stijene su visoko reaktivne, pune metala koji se brzo vezuju za ugljen-dioksid i zajedno stvaraju karbonatne minerale.

Bazalt je takođe veoma porozan, pa ima dosta mjesta za skladištenje ugljen-dioksida i posljedično formiranje karbonatnih minerala.

Na Islandu projekat „CarbFix“ dokazao je ovaj proces na maloj skali, rastapajući ugljen-dioksid u vodi i onda ga upumpavajući u podzemnu naslagu bazalta. U naredne dvije godine, ugljen-dioksid se mineralizovao i postao dio podzemne stijene.