Туфик Софтић, РТЦГ

SDT ZATRAŽILO DOKUMENTACIJU

Otvoreno pitanje odgovornosti o izgradnji puta Berane - Kolašin

Nakon što je Specijalno državno tužilaštvo (SDT) zatražilo dokumentaciju o kontroverznom poslu izgradnje puta Berane – Kolašin, odnosno dionice od sela Lubnice do Jezerina, sa probijanjem tunela kroz Bjelasicu, konačno je otvoreno pitanje odgovornosti za ovaj “projekat vijeka”, kako ga je na početku gradnje, prije desetak godina, nazvao tadašnji predsjednik države, Filip Vujanović.

Završetak puta već kasni dvije i po godine, a cijena posla je, kako je saopštila Akcija za socijalnu pravdu (ASP), sa ugovorenih 34,6 miliona narasla za još najmanje 20 miliona, i izvjesno je da će biti još i veća.

"Napominjemo da je ta cijena bez PDV-a, kojeg se država odrekla, a posao je dodijeljen sarajevskoj firmi „Euro asfalt“, sa kojom je tadašnji ministar saobraćaja Osman Nurković, neposredno po stupanju na tu funkciju, potpisao ugovor krajem 2016. godine. Čitav posao, ugovoren po FIDIC pravilima, dogovoren je dok je ministar saobraćaja bio funkcioner Socijaldemokrata Ivan Brajović", saopšteno je iz ASP-a.

U martu ove godine Odjeljenje za borbu protiv korupcije Ministarstva kapitalnih investicija (MKI) dostavilo je vršiteljki dužnosti Vrhovnog državnog tužilaštva Maji Jovanović dvije informacije o sumnjama o postojanju krivičnih djela u vezi sa poslovanjem bosanske firme “Euroasfalt”, koja u Crnoj Gori još iz vremena bivših vlasti ima velike građevisnke poslove.

Iz tog odjeljenja su sumnjali da su bivši ministar saobraćaja Osman Nurković i tadašnji direktor Uprave za saobraćaj Savo Parača koristili svoj položaj za zaključivanje i realizaciju složenog infrastrukturnog projekta iako je od samog početka realizacije projekta bilo jasno da se isti neće i ne može realizovati u ugovorenim rokovima i uz dogovoreni iznos novca.

"Time su svjesno, moguće i namjerno omogućili nastupanje štetnih posljedica, samim tim i ugrozili javni interes" ,kazali su iz Odjeljenja za borbu protiv korupcije MKI.

Dok je Nurković odbio da daje izjave tim povodom, Parača je odbacio tada navode Ministarstva kapitalnih investicija o sumnjama o postojanju krivičnih djela u vezi sa rekonstukcijom dionice puta Lubnice – Jezerine.

Prolongiranje roka za završetak radova ranije su uslovile podzemne vode koje su se pojavljivale nekoliko puta tokom izgradnje tunela. Zašto se sada zakočilo i gdje je zapelo, javnosti nije poznato.

Tunel Vranjak je najkompleksniji i najzahtjevniji građevinsko-saobraćajni objekat na izgradnji puta od Berana do Kolašina, preko planine Bjelasice.

Cjelokupni projekat kojim se skraćuje put između Berana i Kolašina se finansira iz kredita Evropske banke za obnovu i razvoj.

Crnogorsko Specijalno državno tužilaštvo, dok je na njegovom čelu bio Milivoje Katnić, otvorilo je izviđaj kojim bi bilo ispitano poslovanje firme ''Euroasfalt'' iz Sarajeva u Crnoj Gori, gde je za tri godine, za vrijeme ministrovanja Osmana Nurkovića, dobila poslove vrijedne više od 60 miliona eura, ali se taj izviđaj nije pomjerio sa mrtve tačke.

Ono što treba znati je da put Berane – Kolašin, preko Bjelasice, ima status regionalnog puta i širine je šest metara, pa je teško pronaći ekonomski interes da se na takvom putu probija tunel dužine skoro tri kilometra.

Zato su u nevladinoj organizaciji Akcija za socijalnu pravdu i izrazili otvorenu sumnju da se u poduhvat izgradnje ovog puta ušlo zbog interesa kompanije Bemaks, koja je izgradila osam malih hidroelektrana na bjelasičkim rijekama, na strani prema Beranama.

Prvu dionicu puta, od Berana do Lubnica, u dužini od 13 kilometara gradila je upravo kompanija “Bemaks”. Ta kompanija je istovremeno na toj trasi gradila male hidroelektrane, otkupivši većinski paket akcija fime “Hidroenergija Montenegro”.

“Bemaks” je iskoristio da, gradeći put, o državnom trošku za svoje potrebe u trup puta ugradi cijevi za male hidroelektrane. Za taj poduhvat trebale su im velike količine eksploziva, posebno na dionici preko krševitog prevoja Zdravac.

Nevolja je bila u tome što su istom trasom prolazile cijevi gradskog vodovoda, a “Bemaks” ih je eksplozivom probušio čak 11 puta. Sve do one opasne situacije, kada je tako eksplozivnom šalitrom zamućena voda stigla do slavina u gradu, gdje je zvanično otrovano oko dvije i po hiljade stanovnika Berana, a pretpostavlja se da je još toliko prebolovalo ne potraživši ljekarsku pomoć.

“Bemaksu” je zbog toga i suđeno u Osnovnom sudu u ovom gradu, ali su, u nedostatku dokaza, ta kompanija i njen izvršni direktor Veselin Kovačević, oslobođeni optužbi. Nikada niko nije odgovarao zbog masovnog trovanja građana Berana, a “Bemaks” je nesmetano nastavio da gradi male hidroelektrane.

A do tih malih hidroelktarana na beranskoj Bistrici najbrže i najlakše se stiže putem Berane – Kolašin. Ili obrnuto, Kolašin – Berane. Jer kada bude završen tunel ispod Bjelasice, iz pravca Podgorice vlasnicima mHE, put do elektrana biće maksimalno skraćen.

Specijalno državno tužilaštvo, ako bude istinske volje, imaće dosta posla u ovom predmetu, za koji su ovih dana zatražili da se prikupi dokumentacija.