B.Bu. [ b92 ]

Japanci napravili vakcinu protiv stresa i depresije 

Inovativni lijek, nazvan PA-915, pruža osjećaj smirenosti skoro dva mjeseca nakon samo jedne doze. Nema neželjenih efekata i ne izaziva zavisnost.

Depresija i anksiozni poremećaji su među najrasprostranjenijim poremećajima mentalnog zdravlja, a procjene ukazuju da pogađaju oko 284 miliona ljudi širom svijeta.

Depresija je poremećaj raspoloženja koji karakteriše stalna tuga i gubitak interesovanja za svakodnevne aktivnosti, dok anksiozne poremećaje karakteriše visok nivo nervoze, brige i straha, bilo u specifičnim situacijama ili generalano.

Danas postoji nekoliko opcija liječenja i za depresiju i za anksiozne poremećaje, uključujući i farmakološke ljekove i specifične vrste psihoterapije.

Nema univerzalne opcije liječenja
Međutim, dostupne terapijske strategije nisu efikasne za sve pogođene osobe; stoga bi pronalaženje alternativnih tretmana moglo biti veoma korisno.

Istraživači sa Univerziteta u Osaki, Medicinskog fakulteta Univerziteta u Kobeu, Medicinskog fakulteta Univerziteta Hamamacu i drugih instituta nedavno su razvili novi molekul pod nazivom PA-915, koji bi mogao biti obećavajući za liječenje depresije, anksioznosti i poremećaja povezanih sa stresom. U radu objavljenom u časopisu Molecular Psychiatry, pokazali su da molekul suzbija i anksiozno i depresivno ponašanje kod miševa koji su bili izloženi visokom nivou stresa.

"Poremećaji povezani sa stresom, poput depresije i anksioznosti, jedno su od najvažnijih medicinskih pitanja", napisali su Jusuke Šintani, Acuko Hajata-Takano i njihove kolege u svom radu.

Primarni ciljevi
"Sve više dokaza ukazuje na to da je aktivacija polipeptida koji aktivira adenilat ciklazu hipofize i njegov receptor PAC1 uključen u osu stresa i razvoj poremećaja povezanih sa stresom. Nedavno smo razvili PA-915, PAC1 antagonist male molekulske mase, nepeptidne prirode, visokog afiniteta, i pokazali da značajno suzbija ponašanje slično anksioznosti kod miševa izazvanih akutnim stresom".

Primarni cilj nedavne studije koju su sproveli Šintani, Hajata-Takano i njihove kolege bio je da bolje razumiju kako je unos PA-915, molekula koji su razvili kao dio svog ranijeg istraživanja, uticao na ponašanje miševa sa tendencijama koje su odražavale one primijećene kod ljudskih pacijenata sa dijagnozom depresije. PA-915 je lijek koji blokira PAC1 receptore, za koje se zna da igraju ulogu u reakcijama na stres i anksioznost.

Istraživači su značajno povećali nivo stresa kod miševa koristeći kombinaciju strategija. To je uključivalo višestruko izlaganje miševa agresivnom i dominantnom mišu, davanje kortikosterona (glavnog hormona stresa kod glodara) i izolovanje od drugih miševa.

"PA-915 je poboljšao povećano vrijeme nepokretnosti u testu prisilnog plivanja kod ovih miševa izazvanih stresom", napisali su Šintani, Hajata-Takano i njihove kolege.

Dugotrajni antidepresivni efekti
"Kod miševa sa ponovljenim društvenim porazom i stresom, PA-915 je poboljšao ponašanja slična anksioznosti i depresiji i kognitivnu disfunkciju, procijenjeno testovima svijetlo-tamno, otvoreno polje, uzdignuti plus lavirint, preferencija saharoze, prisilno plivanje, Y-lavirint i prepoznavanje novih objekata. Pored toga, procijenili smo korisnost PA-915 kao antidepresiva i uporedili ga sa ketaminom i fluoksetinom".

Zanimljivo je da su istraživači otkrili da molekul PA-915 smanjuje ponašanja slična depresiji i anksioznosti kod hronično stresiranih miševa. Utvrđeno je da su miševi energičnije plivali u testu prisilnog plivanja, a istovremeno su postigli bolje rezultate u zadacima navigacije u lavirintu i prepoznavanja objekata.

Utvrđeno je da su antidepresivni efekti molekula takođe dugotrajni, podsjećajući na efekte koji su ranije prijavljeni kod ketamina. Štaviše, unos molekula nije izgleda izazvao uobičajene neželjene efekte nekih antidepresivnih ili anksiolitičkih ljekova, kao što su hiperaktivnost, zavisnost ili kognitivni deficiti.

"U testu preferencije saharoze, primijećen je efekat sličan antidepresivnom tokom 8 nedjelja kod miševa koji su primili jednu dozu PA-915, što je bio sličan efekat primijećen kod ketamina", napisali su autori, a prenio portal medicalxpress.com.

Kod kontrolnih miševa koji nisu bili pod stresom, PA-915 nije izazvao abnormalnosti u ponašanju, kao što su hiperlokomocija, kognitivna disfunkcija ili zavisnost.

Sadašnji rezultati pokazuju da PA-915 poboljšava ponašanje slično anksioznosti i kognitivno oštećenje i da ispoljava brze i dugotrajne antidepresivne efekte kod mišjih modela anksioznosti i depresije izazvanih hroničnim stresom, što predlaže obećavajuću opciju liječenja poremećaja povezanih sa stresom.