K. J.

Odbor zaključuje

Hrvatski sabor: Rezolucija o Jasenovcu promoviše srpski svijet

Skupština Crne Gore Rezoluciju o genocidu u sistemu logora Jasenovac, Dahau i Mauthauzen koristi radi kratkoročnih političkih ciljeva trenutne vlasti u Crnoj Gori i relativizacije UN-ove rezolucije o genocidu u Srebrenici te promovisanja koncepta tzv. srpskog svijeta, a što koristi ruskim nastojanjima destabilizacije Evrope, navodi se u zaključku Odbora za vanjsku politiku hrvatskog Sabora.

Odbor je pozvao da se riješe i druga otvorena pitanja između Crne Gore i Hrvatske, uključujući i odštetu ratnim zatvorenicima u crnogorskim logorima, zaštitu svih prava hrvatske nacionalne manjine u Crnoj Gori, kao i pitanje granice na moru te povratka Školskog broda Jadran.

Raspravljano je o situaciji u bilateralnim odnosima između Hrvatske i Crne Gore nakon što je Skupština Crne Gore 28. jula usvojila Rezoluciju o genocidu u sistemu logora Jasenovac, Dahau i Mauthauzen.

Državni sekretar Ministarstva vanjskih i evropskih poslova Frano Matušić je naglasio da Hrvatska snažno zagovara proces proširenja Evropske unije i podržava evropski put Crne Gore kao i svih drugih država obuhvaćenih tim procesom jer podrška Hrvatske proizlazi iz dubokog uvjerenja da je evropski put jedini ispravni razvojni put za zemlje jugoistočne Europe.

Dodao je kako je rješavanje bilateralnih pitanja od ključne važnosti i za evropski put Crne Gore jer su dobrosusjedski odnosi jedan od ključnih političkih kriterija, koji je naveden i u Pregovaračkom okviru EU-a za Crnu Goru. Matušić je rekao kako se mora utvrditi da se, bez obzira na svu dobru volju koju je Hrvatska do sada pokazivala, Crna Gora odlučila na rješavanje vlastitih unutarpartijskih problema upravo na račun dobrih odnosa s Hrvatskom te kako će reakcija i odgovor Vlade Hrvatske na poteze koji dolaze iz Crne Gore nastaviti da budu odlučni, razmjerni i primjereni, vodeći računa o dugoročnim interesima Hrvatske.

Tokom rasprave članovi Odbora istakli su da je usvajanje Rezolucije o genocidu u sistemu logora Jasenovac, Dahau i Mauthauzen u Skupštini Crne Gore potpuno neprihvatljivo i neprimjereno te se ovaj postupak "ne može smatrati dobronamjernim za dalju izgradnju dobrosusjedskih odnosa s Hrvatskom koja je pomagala Crnoj Gori na njenom putu u NATO" te sve vrijeme snažno podržavala njen evropski put, a u okviru parlamentarnog nivoa Hrvatski sabor aktivno je doprinosio prenošenju svojih iskustava iz pretpristupnog perioda i učestvovao u pripremama Skupštine Crne Gore za buduće djelovanje u okviru Evropske unije.

Naglašeno je kako usvajanje Rezolucije nije u skladu s evropskim vrijednostima i težnjom Crne Gore za članstvom u Evropskoj uniji te se otvara pitanje njene stvarne namjere.

"Odbor takođe smatra da iza toga stoje i spolja dirigovani planovi koji rade na narušavanju bilateralnih odnosa između Republike Hrvatske i Crne Gore te poziva Crnu Goru da se suzdrži od daljnjih poteza, suoči s vlastitom odgovornošću kroz procesuiranje ratnih zločina na najvišem nivou, a koje su počinili državljani Crne Gore tokom agresije na Republiku Hrvatsku u kojoj je nažalost učestvovala i Crna Gora. Odbor za vanjsku politiku poziva Crnu Goru da riješi sva pitanja u skladu sa Zajedničkim stavom Europske unije za poglavlje 23, predstavljenom na Međuvladinoj konferenciji u junu te riješi ostala otvorena pitanja o odnosima dviju država u svrhu jačanja bilateralne saradnje i nastavka podrške Crnoj Gori u procesu pristupanja Evropskoj uniji", navodi se u saopštenju nakon sjednice sabora.

Odbor za vanjsku politiku jednoglasno je donio zaključak:

"Odbor za vanjsku politiku smatra potpuno neprihvatljivim i neprimjerenim donošenje Rezolucije o genocidu u sistemu logora Jasenovac, Dahau i Mauthauzen, koju je 28. juna 2024. usvojila Skupština Crne Gore. Republika Hrvatska podržavala je Crnu Goru, njegovala dobrosusjedske odnose i pomogla joj na njenom putu u članstvo NATO-a te se sve vrijeme snažno zauzimala za njen evropski put i što skoriju integraciju u Evropsku uniju. Odbor podsjeća da je na parlamentarnom nivou Hrvatski sabor aktivno doprinosio prenošenju svojih iskustava iz pretpristupnog perioda te pripremama Skupštine Crne Gore za buduće djelovanje u okviru Evropske unije.

Odbor smatra kako se ovaj postupak ne može smatrati dobronamjernim za daljnju izgradnju dobrosusjedskih odnosa te nije u skladu s evropskim vrijednostima i težnjom Crne Gore za članstvom u Europskoj uniji, te Rezoluciju smatra štetnim dnevnopolitičkim aktom.

Odbor za vanjsku politiku upozorava kako se otvorilo pitanje namjere donošenja Rezolucije kojom se narušava izgradnja kulture pomirenja i dobrosusjedskih odnosa te stvarna želja Crne Gore za približavanjem Evropskoj uniji. Crna Gora kao država kandidat za članstvo u Evropskoj uniji podržala je predlog Njemačke i Ruande za donošenje rezolucije o genocidu u Srebrenici, a nekoliko dana poslije Skupština Crne Gore donijela je Rezoluciju o genocidu u sistemu logora Jasenovac, Dahau i Mauthauzen kojoj nije svrha iskazivanje pijeteta žrtvama logora Jasenovac a koji Republika Hrvatska sve vrijeme nedvosmisleno iskazuje. Skupština Crne Gore Rezoluciju koristi radi kratkoročnih političkih ciljeva trenutne vlasti u Crnoj Gori i relativizacije UN-ove rezolucije o genocidu u Srebrenici te promovisanja koncepta tzv. srpskog svijeta, a što koristi ruskim nastojanjima destabilizacije Evrope.

Odbor za vanjsku politiku smatra pozitivnim činjenicu da u crnogorskoj Skupštini postoje političke snage koje podržavaju evropski put Crne Gore i dobrosusjedske odnose s Republikom Hrvatskom, kao i činjenicu da je predsjednik Crne Gore osudio ovu Rezoluciju. Odbor za vanjsku politiku smatra da iza tog čina stoje i spolja dirigirani planovi kako bi se antagonizirali odnosi Crne Gore i Republike Hrvatske, obeshrabrili proevropski akteri u crnogorskom društvu te ciljano usporilo napredovanje Crne Gore ka članstvu u Evropsku uniju.

Odbor naglašava kako ovakav potez trenutne vlasti Crne Gore prema Republici Hrvatskoj koja je doživjela teško ratno stradavanje i velike ljudske žrtve 90-ih godina, za vrijeme agresije Miloševićevog režima koji je vladao Srbijom, a u kojima je, nažalost, učestvovala i Crna Gora, ima za cilj narušavanje odnosa između dvije zemlje. Podsjećamo kako Crna Gora nije jasno i nedvosmisleno osudila zločine u crnogorskom logoru Morinj, štaviše smijenila je zvaničnike koji su podržali postavljanje ploče u logoru, a nije ni osudila agresiju na Republiku Hrvatsku.

Odbor za vanjsku politiku stoga poziva Crnu Goru na suzdržavanje od daljnjih poteza koji bi dodatno unazadili odnose dvije susjedne država te da se suoči s vlastitom odgovornošću kroz procesuiranje ratnih zločina na najvišem nivou koje su državljani Crne Gore počinili tokom agresije na Republiku Hrvatsku na dubrovačkom području (Grad Dubrovnik, Dubrovačko primorje, Župa dubrovačka i Konavle). Takođe poziva da se riješe druga otvorena pitanja, uključujući i odštetu ratnim zatočenicima u crnogorskim logorima, i zaštitu svih prava hrvatske nacionalne manjine u Crnoj Gori, u skladu sa Zajedničkim stavom Evropske unije za poglavlje 23, predstavljenom na Međuvladinoj konferenciji 26. juna 2024., kao i pitanje granice na moru te povratka Školskog broda Jadran.

Odbor za vanjsku politiku očekuje da Crna Gora odustane od daljnjeg antagoniziranja odnosa s Republikom Hrvatskom radi nastavka jačanja bilateralne saradnje, uključujući i one na parlamentarnom nivou, te nastavka podrške procesu pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji", piše u donijetom zaključku.

Odbor za vanjsku politiku nadležan je za pitanja vanjske politike i međunarodnih odnosa i pitanja zajedničke vanjske i bezbjednosne politike Evropske unije i prati politike Evropske unije iz svoje nadležnosti, uključujući politiku proširenja Evropske unije i pristupne pregovore te na svojim sjednicama prati i raspravlja o aktuelnoj političkoj situaciji, kao i o situaciji u jugoistočnoj Evropi.