M.V.

Dvije milijarde ljudi trenutno žive bez pristupa bezbjednoj vodi za piće

Svjetski dan voda obilježava se svake godine 22. marta s ciljem podizanja svijesti o dvije milijarde ljudi koji trenutno žive bez pristupa bezbjednoj vodi za piće, kazali su iz Instituta za javno zdravlje (IJZ) Crne Gore.

"Ključni fokus Svjetskog dana voda je da inspiriše djelovanje prema cilju održivog razvoja (SDG) 6: voda i kanalizacija za sve do 2030. godine.Zdravstveno ispravna voda za piće, dostupna u dovoljnim količinama, spada u dvanaest osnovnih pokazatelja zdravstvenog stanja stanovništva prema kriterijumu SZO. Jedan od prioritetnih zadataka cjelokupne ljudske zajednice je čuvanje i racionalno iskorišćavanje vodnih resursa. Količina vode je već sada oskudna u mnogim zemljama, a potrebe za njom industrijskih potrošača i domaćinstava stalno rastu. Potrebno je uložiti napore da se stvore uslovi da korisnici dobiju podjednak pristup vodi uz istovremeno poštovanje principa zaštite životne sredine. Tema ovogodišnjeg Svjetskog dana voda je: “Sačuvajmo naše lednike", piše u saopštenju.

Generalna skupština Ujedinjenih nacija u decembru 2022. godine usvojila je rezoluciju kojom je 2025. godina proglašena kao Međunarodna godina očuvanja lednika, ukazuje se.

"Međunarodna godina očuvanja lednika, Svjetski dan lednika i ovogodišnja tema Svjetskog dana voda "Očuvanje lednika“ imaju za cilj da se istakne velika važnost lednika, odnosno podizanje globalne svijesti o klimatskom sistemu i hidrološkom ciklusu, kao i o ekonomskim, društvenim i ekološkim uticajima promjena u Zemljinoj kriosferi zbog globalnog zagrijavanja .Lednici su izvor života jer obezbjeđuju slatku vodu za ljude, životinje i biljke. U svijetu postoji više od 275.000 lednika koji pokrivaju površinu od oko 700.000 km2. Lednici su važni rezervoari vode koji čuvaju oko 170.000 km3 leda, što čini oko 70% slatke vode na planeti.Kako temperature rastu lednici se brže tope, i dolazi do njihovog povlačenja. Topljenje lednika utiče na nivo globalnog rasta mora koji je danas za oko 20 centimetara viši nego 1900. godine. Kako se smanjuju lednici i snježne padavine, smanjuje se i dostupnost vode.Ubrzano topljenje lednika izaziva nepredvidivost kretanja vode izazivajući poplave, suše, klizišta i porast nivoa mora, a te pojave mogu dovesti do uništenja mnogih ekosistema.Ujedinjene nacije upozoravaju čovječanstvo da se lednici danas tope brže nego ikada ranije i da je neophodno smanjiti emisiju gasova staklene bašte da bi se usporilo glacijalno povlačenje. U svijetu postoji više različitih vrsta lednika. Ledene ploče pokrivaju veliko područje Grenlanada i Antarktika", dodaje se.

Najveći lednici u Crnoj Gori su postojali i na Komovima, Durmitoru, Prokletijama, Magliću, Volujku i drugim visokim planinama, kažu u IJZ.

"U ovim planinskim predjelima i danas postoje ostaci glacijacije poput planinskih usjeka, ledničkih jezera i ledenih pećina, posebno na Durmitoru. Kampanja Svjetskog dana voda 2025.godine podstiče ljude da preduzmu akciju u sopstvenim životima kako bi promijenili način na koji koriste, troše i upravljaju vodom čime će doprinijeti smanjenju negativnih uticaja.Ključne poruke Svjetskog dana voda 2025. godine su lednici se tope brže nego ikada. Planeta postaje sve toplija zbog klimatskih promjena, a vodeni ciklus postaje nepredvidljiv i sklon ekstremima. Mijenjaju se tokovi vode, uzrokujući poplave, suše, klizišta i porast nivoa mora što utiče na naše živote i oštećuje ekosisteme  Samo zajedničkim naporom mogu se smanjiti emisije gasova staklene baste i može se upravljati vodom na održiv način. Od velike važnosti je uključivanje mladih ljudi u rješavanje problema zagađenja okoline, klimatskih promjena i očuvanja lednika", istaknuto je u saopštenju.