B.B. [ RTS ]

Rijedak srednjovjekovni rukopis koji je bio inspiracija za Diznijev zamak, ponovo u javnosti

Molitvenik "Les Tres Riches Heures", izuzetno raskošno napisan i ilustrovan od umjetnika koje je u 15. vijeku pokosila kuga, biće izložen javnosti prvi put poslije više od 40 godina.

Slavni rukopis iz srednjeg vijeka, koji je inspirisao zamak u logou kompanije "Volt Dizni", ali nije viđen u javnosti više od 40 godina, biće izložen u Francuskoj ovog ljeta.

Tako će srećnici koji uspiju da posjete zamak u Šantiliju, sjeverno od Pariza, imati priliku da vide stranice raskošno ilustrovane knjige molitvi iz 15. vijeka.

Sem ljudi koji su učestvovali u skupocjenoj i dugotrajnoj restauraciji, niko, uključujući istoričare i akademike, nije vidio molitvenik još od 80-ih godina.

Izradu je naručio Žan, vojvoda od Berija i brat kralja Šarla Petog. Rukopis ima 416 stranica i u njemu su zapisane molitve i kada se po kanonu čitaju – u kom dijelu dana – zajedno sa kalendarom u kom su upisani dani svetaca, posta i gozbi.

Sadrži 131 kompleksnu minijaturu, 300 izuzetno raskošno ukrašenih velikih slova, marginama dekorisanim
veoma skupim pigmentima i zlatom na delikatnom velumu od teleće kože.

Zajedno sa religioznim scenama, mnoge slike u knjizi prikazuju seljake u polju i fino obučene plemiće u elegantnim zgradama.

Knjigu su izradila tri brata – Pol, Johan i Herman Limburg – koji su je pisali i ilustrovali u gotskom stilu koji je počeo u Burgundiji i sjevernoj Italiji i proširio se po zapadnoj Evropi i smatra se njihovim kolosalnim djelom.

Braća i vojvoda Žan su svi preminuli 1416. godine, najvjerovatnije od kuge, rukopis, nezavršen i neukoričen, naslijedio je vojvoda od Anžua. Ubrzo nakon toga, drugi umjetnici, poput Holanđanina Bartelemija d‘Ejka poznatog i kao „gospodar sjenki“, radili su na knjizi.

Iz ruke u ruku

Više od 40 godina nakon smrti vojvode od Berija, tačna lokacija knjige nije bila poznata sve do 1485. godine kada ju je kupio Šarl, vojvoda od Savoje, koji je naručio od francuskog slikara i iluminatora Žana Kolomba da je završi.

Nakon smrti vojvode od Savoje, rukopis se našao u posjedu nekolicine lokalnih vladara i plemićkih porodica u Holandiji, potom u Francuskoj i Italiji.

Rukopis se konačno 1856. godine ponovo pojavio i to u Tvikenhamu u domu Anrija, vojvode od Aumalea i sina kralja Luj-Filipa, koji je živio u izgnanstvu u Ujedinjenom Kraljevstvu.

Kada se Anri vratio u Francusku 1877. godine, izložio je svoju umjetničku kolekciju zajedno sa knjigom u svom domu u zamku u Šantiliju, gdje se od tada nalazi. Muzej Konde, koji je osnovan da se brine o kolekciji, otvoren je za javnost od 1898. godine, ali molitvenik je rijetko bio izložen za javnost i nikada pozajmljen.

Knjiga je ostala prilično nepoznata sve do kraja 19. vijeka kada su se slike iz nje proširile javnošću i postale ilustracije za srednji vijek.

Zamak iz „Diznijeve“ Uspavane ljepotice, koji je i izgrađen u „Diznilendu“ u Parizu, inspirisan je zamkom iz knjige Les Tres Riches Heures.

„Kada pomislite na srednji vijek, ovo su slike koje zamišljate“, kaže Matju Deldik, direktor muzeja Konde.