B.Č.J. [ RTS/N1 ]

druga planeta najmanje gustine

Poput šećerne vune, lagana i pahuljasta – otkrivena nova planeta

Egzoplaneta otkrivena na udaljenosti od 1.232 svjetlosne godine od Zemlje, jedna od najčudnijih. Dobila je naziv WASP-193b, i iako je skoro 50 posto veća od Jupitera, toliko je lagana i pahuljasta, da je njena ukupna gustina uporediva sa gustinom šećerne vune. To je samo malo više od jednog procenta gustine Zemlje. Naučnici je upoređuju i sa kunadrom maslačka.

Egzoplanete poput WASP-193b su veoma rijetke, i mogle bi nam pomoći da bolje razumijemo planetarnu evoluciju, navode u međunarodnom timu koji predvodi astronom Kalid Barkaji sa Univerziteta u Liježu u Belgiji.

„WASP-193b je druga planeta najmanje gustine otkrivena do danas, poslije Kepler-51d, koja je mnogo manja. Njena izuzetno mala gustina čini je pravom rijetkošću među više od pet hiljada egzoplaneta otkrivenih do danas. Izuzetno niska gustina ne može se porediti sa standardnim modelima gasnih divova, čak ni pod nerealnom pretpostavkom o strukturi bez jezgra“, objašnjava Barkaji.

Na novo otkriće, naučnici gledaju kao na „prozor u to kako se planetarni sistemi formiraju i razvijaju“.

WASP-193b kruži oko zvijezde slične Suncu i veoma mu je bliska po temperaturi i starosti. Ali WASP-193b kruži oko svoje zvijezde bliže od bilo koje planete našeg Sunčevog sistema.

Istraživači su izveli gustinu egzoplanete: 0,059 grama po kubnom centimetru. Poređenja radi, Zemlja ima gustinu od 5,51 grama po kubnom centimetru.

„Planeta je toliko lagana da je teško zamisliti neki slični materijal u čvrstom stanju“, kaže astronom Džulijan de Vit sa Tehnološkog instituta u Masačusetsu.

„Razlog tome što je poredimo sa šećernom vunom je u tome što je naša novootkrivena planeta prilično vazdušasta i superpahuljasta“, pišu naučnici.

„Paperjasta mladost“ neće vječno trajati
Neposredna blizina zvijezde može da jako zagreje atmosferu ove pahuljaste planete, koja se uglavnom sastoji od vodonika i helijuma.

Planeta „šećerna vuna“ neće biti ista za nekoliko desetina miliona godina. Trenutno je zvijezda oko koje se okreće mlađa i toplija; procjenjuje se da je stara oko šest milijardi godina.

„WASP-193b je kosmička misterija. Rješavanje će zahtijevati više opservacije i teorijskog rada“, kaže Barkaji.

Dobra vijest je da WASP-193b predstavlja odličnog kandidata za naknadne studije kako bi se kompletno utvrdilo od čega je napravljena njena atmosfera. Ovo je jedan od zadataka koji bi mogao da riješi teleskop „Džejms Veb“ čijim korišćenjem bi se uz opsežnu opservaciju pojasnilo kako jedan takav čudan, pahuljast, stari svijet može da postoji u Univerzumu.