Т.Г. [ RTS ]

ISTRAŽIVAČI OTKRILI

Kako se „bebe planete“ čuvaju zračenja agresivnih komšija zvijezda

Planete koje su relativno male, ugrožene su od obližnjih zvijezda koje vrše konstantno zračenje, i tako utiču na njihov sastav. Istraživači su otkrili kakav mehanizam koriste da bi se od tog uticaja zaštitile.

Naučnici sa Univerziteta Kembridž u Velikoj Britaniji stvorili su složen model koji opisuje planete sa većinom vode koja se čuva duboko ispod površine, ne u formama kao što su okeani, već u stijenama.

Tehnički, „zarobljena“ je u mineralima duboko ispod površine. Naučnici kažu da je moguće da na nekim malim planetama ima toliko vode da se ta količina može izjednačiti sa nekoliko Zemljinih okeana.

Kler Gimond, studentkinja doktorskih studija na Kembridžu, zajedno sa još dva istraživača, osmislila je model koji opisuje mlade planete okružene crvenim patuljcima (tip zvijezde).

„Željeli smo da istražimo da li bi ove planete, nakon tako burnog formiranja, mogle da se rehabilituju i da nastave da budu domaćini površinskim vodama“, rekla je Gimondova.

„Model nam pokazuje koliko vode planeta može da nosi u dubinskim slojevima, na osnovu minerala od kojih je nastala i njihove sposobnosti da apsorbuju vodu u svoju strukturu”, dodala je.

Crveni patuljci M tipa su najčešće zvijezde u Galaksiji. To ih čini dobrim subjektima za proučavanje ovog fenomena.

Imaju tendenciju da, kao i druge zvijezde, vrše nepovoljne uticaje na površine planeta koje su im u blizini.

Ako tečnost sa površina mladih planeta zbog zračenja ne nestane – ona „migrira“ u unutrašnjost.

Naučnici su ipak postavili pitanje o tome da li se taj proces odvija kod svake mlade, odnosno male planete.

Tim je tako otkrio da veličina planete i količina minerala koji sadrže vodu određuju koliko vode može da „sakrije".

Većina završava u gornjem stjenovitom sloju koji leži direktno ispod kore. Obično je bogat takozvanim „bezvodnim mineralima".

Novo istraživanje je inače pokazalo da veće planete - oko dva do tri puta veće od Zemlje - obično imaju suvlje stjenovite omotače. To je zato što gornji omotač bogat vodom čini manji dio njegove ukupne mase.

Utvrđeni novi model pomaže naučnicima da razumiju ne samo uslove nastanka Zemlje, već i nebeska tijela bogata vodom.

Zahvaljujući olujnom periodu „adolescencije” zvijezda, planete koje su tema istraživanja, vjerovatno su dugo pod haotičnim klimatskim uslovima. One su tako razvile mehanizam skladištenja vode što dublje pod površinom.

S druge strane, kada se intenzitet zvijezde koja je u blizini smanji – voda može da „izbije“ na različite načine.

Konačno, trenutno istraživanje može dati nove smjernice u potrazi za nastanjivim egzoplanetama u ostatku Galaksije.

Buduća istraživanja će se vjerovatno baviti nastanjivosti i klimom i kamenitih i površinskih voda bogatih svjetova.