RSE [ M.V. ]

Izvještaj: Evropi stiže odbrambeni račun od trilion dolara?

Evropske nacije bi se mogle suočiti sa računom od trilion dolara za ponovno naoružavanje zbog ruskih prijetnji i neizbježne revizije američke odbrane, koja bi mogla dovesti do dramatičnog smanjenja broja američkih snaga na tom kontinentu, prema izvještaju objavljenom 3. septembra.

Izvještaj od 106 stranica, koji je sastavio Međunarodni institut za strateške studije (IISS) sa sjedištem u Londonu, ukazuje na nedostatke u svim oblastima: u proizvodnji, obavještajnim podacima i vojnoj opremi, kao što su rakete dugog dometa ili protivvazdušna i raketna odbrana.

"Među glavnim razlozima za ovu veću hitnost su ruska vojna prijetnja i neizvjesnost oko posvećenosti Sjedinjenih Država odbrani evropskih saveznika", navodi se.

"Iako se strateške procjene razlikuju među evropskim zemljama o tome koliko brzo ruske snage mogu predstavljati direktnu prijetnju NATO Evropi, njihovi vremenski okviri se uglavnom kreću između dvije i pet godina."

U međuvremenu, očekuje se da će Pentagonov Globalni pregled stanja snaga biti objavljen ovog mjeseca i da će u njemu biti predstavljen preusmjeravanje vojnih resursa iz Evrope u Aziju/Pacifik.

"Neki NATO zvaničnici vjeruju da bi smanjenje broja američkih trupa do 30 posto bilo moguće", navodi se u izvještaju pod nazivom Napredak i nedostaci u evropskoj odbrani: Procjena.

Rastući vojni budžeti

Evropski lideri su ove godine napravili planove za odgovor na ove izazove. U martu je samit Evropske unije obećao da će potrošiti milijarde na odbranu usred onoga što je predsjednica Evropske komisije Ursula von der Leyen nazvala "prekretnicom za Evropu".Zajmovi koje podržava EU u iznosu do 150 milijardi eura (160 milijardi dolara) stavljeni su na raspolaganje državama članicama za jačanje njihovih snaga, a pravila o dugu eurozone su ublažena kada se primjenjuju na vojne troškove.

Američki predsjednik Donald Trump je više puta kritikovao evropske saveznike NATO-a zbog toga što ne troše dovoljno na odbranu i što se previše oslanjaju na američku vojnu moć. Međutim, nedavno ih je pohvalio zbog obećanja da će trošiti više, posebno nakon samita NATO-a u junu, kada su se članice složile da povećaju budžete za odbranu na pet posto bruto društvenog proizvoda (BDP).

Ali izvještaj IISS-a napominje da to nije samo pitanje novca. Ključni problem će biti izgradnja kapaciteta.

"Evropske odbrambene industrije i dalje se suočavaju s izazovima u dovoljno brzom povećanju proizvodnje, dok mnoge evropske vojske ne mogu ispuniti svoje ciljeve regrutacije i zadržavanja vojnika", navodi se.

Izvještaj IISS-a naglašava Integrisanu protivvazdušnu i raketnu odbranu (IAMD) kao područje gdje je Evropa posebno ranjiva. Sadašnji i aktivni američki vojni komandanti takođe su rekli za Radio Slobodna Evropa (RSE) da evropski zračni štit nije spreman da se suoči s razmjerama prijetnje od Rusije.

"Vidite šta se dogodilo u velikim gradovima u Ukrajini. Ovo bi se takođe dogodilo u nekim od velikih gradova Evrope", rekao je Philip Breedlove, bivši vrhovni komandant NATO-a u Evropi, za RSE aprilu.

Rakete dugog dometa

Još jedna slabost istaknuta u izvještaju IISS-a su rakete dugog dometa.

Evropske zemlje imaju visoko efikasne krstareće rakete lansirane iz zraka, kao što su anglo-francuske rakete Storm Shadow/Scalp ili njemački sistem Taurus. Ukrajina, koja nije članica NATO-a, nedavno je predstavila svoje nove krstareće rakete Flamingo.Ali "samo nekolicina evropskih saveznika trenutno posjeduje kopnene sisteme za preciznu paljbu dugog dometa, dok u pomorskom domenu samo Francuska i Velika Britanija posjeduju krstareće rakete za kopneni napad dometa 1.000 kilometara", navodi se u izvještaju.

"Projekat Evropski pristup udaru dugog dometa (ELSA) potencijalno je najznačajniji evropski napor da se proširi konvencionalna sposobnost kopnenog napada do, a možda i preko, 2.000 km", dodaje se.

Projektu, koji su pokrenule Francuska, Njemačka, Poljska i Italija, kasnije su se pridružile Velika Britanija, Švedska i Holandija.

Druge uočene slabosti uključuju nedostatak aviona za nadzor i obavještajne podatke, "suverene hiperskalne kapacitete računarstva u oblaku" i sporu, nekoordiniranu nabavku.

Potrebe za potrošnjom dolaze u trenutku kada se evropske vlade već suočavaju s intenzivnim pritiscima na nevojnu potrošnju u osjetljivim oblastima kao što su zdravstvo, obrazovanje i socijalne beneficije.

Izvještaj zaključuje da će suočavanje s ovim izazovima "zahtijevati od mnogih evropskih saveznika NATO-a da preuzmu velike finansijske rizike i donesu vrlo teške političke odluke".