M.V. [ Radio Slobodna Evropa ]

Na lokalnim izborima u Sjevernoj Makedoniji samo 10 odsto ženskih kandidata

Na predstojećim lokalnim izborima u Sjevernoj Makedoniji učestvuje ukupno 309 kandidata u trci za 81 gradonačelničku poziciju – 80 opština plus Grad Skoplje, pokazuje analiza podataka Državne izborne komisije (DIK).

Karakteristično je da dominiraju muški kandidati, kojih je 277 ili 89,64 odsto, dok ima samo 32 žene, odnosno 10,36 odsto.

U poređenju s lokalnim izborima prije četiri godine, došlo je do blagog povećanja zastupljenosti žena – od ukupno 299 kandidata 2021. godine, 25 su bile žene, odnosno oko 8,4 odsto.

Tridesetdvije kandidatkinje na ovim izborima dolaze iz 24 opštine, što znači da u čak dve trećine lokalnih samouprava neće biti žena na glasačkim listićima. Najviše ih je u Prilepu – tri kandidatkinje, a po dve su u Bitolju, Velesu, Negotinu, Centru, Karpošu i Kiseloj Vodi.

Kada je riječ o starosti kandidata na ovim lokalnim izborima, najstarija je Marija Majkić iz proruske stranke Ujedinjena Makedonija, u skopskoj opštini Gazi Baba. S druge strane, najmlađi koji će pokušava da postane gradonačelnik je Andrej Dimitrijevski iz Levice u Starom Nagoričanu.

Od funkcije ne odustaje 57 gradonačelnika

U većini opština širom Makedonije, građani će zapravo odlučiti da li će lokalnu vlast nastaviti da vodi isti kadar ili novi. Analiza imena pokazuje da su se u čak 57 opština sadašnji gradonačelnici kandidovali za novi četvorogodišnji mandat.

Postoji i nekoliko mjesta gdje će bivši gradonačelnici pokušati da se vrate na funkcije, kao što su Ilinden, Jegunovce, Makedonska Kamenica...

Na čelo Grada Skoplja pokušaće da dođe Orce Đorđevski iz VMRO-DPMNE, koji je sada gradonačelnik, ali opštine Kisela Voda.

Ministri i poslanici u trci za lokalnu vlast

Jedan od protivnika Đorđevskog biće Kaja Šukova iz Socijaldemokratskog saveza Makedonije (SDSM) koja je bila ministarka životne sredine 2023-2024. godine.

Njen nasljednik na toj poziciji Izet Medziti, koji je takođe ministar i prvi zamjenik premijera u aktuelnoj vladi, kandidat je koalicije VLEN (VREDI) u Čairu. Tamo će se suočiti s drugim bivšim ministrom, Bujarom Osmanijem iz Demokratske unije za integraciju (DUI), koji je bio šef diplomatije u prethodnoj vladi.

Među aktuelnim funkcionerima, kandidati za gradonačelnika su ministar socijalne politike, demografije i omladine iz VLEN-a Fatmir Limani u Kičevu, kao i ministar bez portfelja iz Demokratskih snaga Roma Šaban Saljiu, u skopskoj opštini Šuto Orizari.

I zamjenik ministra energetike iz ZNAM-a Miroslav Labudović, koji je kandidat u skopskoj opštini Centar.

Na glasačkim listićima biće i nekoliko aktuelnih poslanika: Beti Stamenkovska iz VMRO-DPMNE kao kandidatkinja u Kiseloj Vodi, Skender Redžepi iz Evropskog fronta za grad Skoplje, kao i poslanici Levice – Amar Mečinović i Jovana Mojsoska za grad Skoplje i Strugu.

Šest kandidata na 2.600 stanovnika

Bez konkurencije, najduži glasački listić za gradonačelnika imaće Skopljanci. Prema objavljenoj listi DIK-a, za grad Skoplje je potvrđeno 16 kandidatura. Od njih su tri nezavisne, a ostale su iz partija i koalicija.

U Prilepu i Strugi ima po devet potvrđenih kandidatura. Stanovnici Prilepa će birati između četiri nezavisna i pet kandidata partija, slično kao i stanovnici Struge.

Bitolj, s druge strane, ima osam kandidata – tri nezavisna i pet partijskih.

Zanimljiva činjenica je da među opštinama s najviše kandidata za gradonačelnike ima i nekoliko malih mjesta.

Na primer, u Dolnenima, opštini koja prema popisu iz 2021. godine ima 13.126 stanovnika, ima sedam kandidata. Novaci, s druge strane, sa 2.648 stanovnika, imaju šest kandidata.

Sedam kandidata će biti i u Kumanovu, Kiseloj Vodi i Gazi Babi, a po šest u Kočanima, Tetovu i Šuto Orizariju.

Kandidati za gradonačelnika i odbornika zvanično će početi kampanju u ponedjeljak, 29. septembra. Oni su žrijebom u DIK-u dobili redne brojeve na glasačkim listićima.

Prvi krug glasanja održaće se 19. oktobra, dok će drugi biti dvije nedjelje kasnije, 2. novembra.

U prvom krugu trebalo bi da se izaberu novi sastavi opštinskih veća, dok će se gradonačelnik smatrati izabranim ako osvoji 50 odsto plus jedan glas, pod uslovom da na glasanje izađe najmanje trećina birača registrovanih na biračkom spisku u konkretnoj opštini. Prema pravilima, ako nijedan od kandidata ne ispunjava potreban uslov, održava se drugi krug u kojem građani biraju između dva kandidata koji su osvojili najviše glasova.

Predstojeći lokalni izbori biće osmi po redu otkako je Severna Makedonija stekla nezavisnost 1991. godine.