A.M. [ RSE ]

studentski protesti u srbiji

"Jedan semestar ništa spram izgubljenog života"

"Moje lično mišljenje je da jedan ispit, jedan rok, jedan semestar nije ništa naspram izgubljenog života," ovako u razgovoru za Radio Slobodna Evropa (RSE) govori Stevan Zdravković, apsolvent na Fakultetu političkih nauka u Beogradu.

Zajedno sa kolegama stajao je 9. decembra u 11.52 kod zgrade Radio-televizije Srbije (RTS) u okviru akcije "Zastani, Srbijo", kojom građani širom Srbije više od mjesec dana, petnaestominutnom tišinom i blokadom saobraćajnica, traže odgovornost za pogibiju 15 ljudi u padu nadstrešnice na Željezničkoj stanici u Novom Sadu.

Fakultet koji pohađa Zdravković u blokadi je od 3. decembra. Taj fakultet je jedan od više desetina onih koje su studenti blokirali u proteklih deset dana.

'Tužan život u društvu bez promjena'

Zdravković za RSE kaže da misli da "vrijedi žrtvovati se i dati sve od sebe za neku promjenu."

"Ako mi dozvolimo da nas jedan kišni dan spriječi ili to što možda nećemo položiti jedan kolokvijum ili šta god, zarad toga da nam ostane cijeli život takav nesrećan, da budemo nezadovoljni, zatvoreni u jednom društvu u kojem nema promjena, osim za one koji su elita, koji su na vlasti, mislim da je to jedan tužan život," rekao je on.

Dodaje da je ranije razmišljao o tome da ode iz Srbije, jer mu je "uvijek djelovalo da ovdje neće biti bolje." Kako kaže, sa novim talasom studentskih protesta, to se promijenilo.

"Vidim da moja djela mogu nešto da promijene i da mogu da motivišem prije svega sebe, a onda ljude oko mene," kaže Stevan Zdravković.

Najveći problem mladih u Srbiji je, ocjenjuje, to što ih "svi stavljaju po strani."

Studenti koji blokiraju četiri državna univerziteta u zemlji - beogradski, novosadski, niški i kragujevački - zahtijevaju objavljivanje tajne dokumentacije o rekonstrukciji Željezničke stanice i odbacivanje optužbi protiv uhapšenih i privedenih studenata na protestima koji su uslijedili nakon nesreće.

'Nema demokratije bez borbe za opstanak'

Aleta Ćaćić, studentkinja prve godine Matematičkog fakulteta u Beogradu, takođe se 9. decembra priključila akciji petnaestominutne tišine i blokade saobraćajnice kod zgrade javnog medijskog servisa.

Za RSE kaže da je učestvovala na prvom protestu povodom pogibije ljudi u Novom Sadu i da od tada redovno učestvuje u skupovima na kojima se traži odgovornost za ono što se dogodilo.

"Imamo jasan cilj i težimo ka tome. Želimo pravdu za studente koji su pretučeni, za ljude koji su pretučeni generalno. Želimo pravdu za žrtve u Novom Sadu, jer ono što se desilo nije bila nesreća nego je bio zločin," pojašnjava svoju motivaciju Aleta Ćaćić.

Njen fakultet takođe je u blokadi skoro nedjelju dana.

"Sve više ljudi se pridružuje i svi čuvamo leđa jedni drugima. I svi smo zajedno u ovome," opisuje atmosferu među kolegama studentima na fakultetu.

Studentsku borbu danas vidi kao "borbu za goli život."

"Prije borbe za sam opstanak mi ne možemo dobiti nikakvu ni demokratiju, ni ljudska prava. Ja jesam za demokratiju i za ljudska prava, i za evropske vrijednosti, ali prije svega je ovo borba za goli život i za opstanak," pojašnjava Aleta Ćaćić.

Univerziteti kao 'zajednica profesora i studenata'

Profesori Filozofskog fakulteta u Beogradu 9. decembra su zajedno stajali sa svojim studentima u okviru petnaestominutne tišine.

Prije toga, održana je zajednička konferencija za medije predstavnika studenata i dekana tog fakulteta.

Jedna od studentkinja, koja se nije predstavila imenom, poručila je na konferenciji da se na fakultetu osjećaju bezbjedno, a da na ulici nisu.

"Ne vrijede nam puni indeksi ako se nesreće poput ove u Novom Sadu događaju tek tako i ako je sigurnost naših kolega ugrožena kad se povodom toga pobune," rekla je.

Ona je dodala da studenti žele da zaštite autonomiju visokoškolskog obrazovanja i naglasila da su oni samoorganizovani i nezavisni od bilo koje političke stranke i njihove ideologije.

"Mi smo ustali, a sada je red na vas," rekla je.

Dekan Filozofskog fakulteta u Beogradu Danijel Sinani rekao je u svom obraćanju da profesori tog fakulteta podržavaju studente u njihovim zahtjevima.

"Univerzitet je zajednica studenata i nastavnika, i mi se toga držimo doslovno," poručio je Sinani.

U znak podrške studentima u njihovim zahtjevima, profesori su na Filozofskom fakultetu od 6. decembra obustavili nastavu.

Šta su činjenice o padu nadstrešnice u Novom Sadu?

Blokade više desetina fakulteta u Srbiji samo su jedan u nizu događaja i protesta u posljednjih više od mjesec dana zbog pogibije 15 ljudi u Novom Sadu.

Do obrušavanja betonske konstrukcije na glavnoj Željezničkoj stanici u Novom Sadu došlo je 1. novembra, svega nekoliko mjeseci nakon svečanog otvaranja stanice poslije trogodišnje rekonstrukcije.

Stradalo je 15 ljudi, a dvoje teško povrijeđenih se, mjesec dana kasnije, i dalje bori za život.

Predstavnici vlasti osuđuju proteste i blokade optužujući predstavnike opozicije za izazivanje nereda.

Zbog sumnje da su odgovorni za pad nadstrešnice uhapšeno je 13 osoba. Među njima je bio i bivši ministar građevinarstva i saobraćaja Goran Vesić, koji je nakon nekoliko dana pušten iz pritvora.

Vlast odbija da javno objavi dokumentaciju o rekonstrukciji željezničke stanice, što je među ključnim zahtjevima studenata koji blokiraju rad fakulteta.