Sanja Tomović

Sanacija deponije Zakršnica ulazi u završnu fazu: Zaštita Tare prioritet

Sanacija divlje deponije „Zakršnica“, vrijedna 4,3 miliona eura, u završnoj je fazi i predstavlja jedan od ključnih koraka u zaštiti ekosistema rijeke Tare, uz primjenu najviših ekoloških standarda.

Deponija, koja se godinama nalazila na samoj obali Tare, predstavljala je jedan od najvećih ekoloških problema opštine Mojkovac. S obzirom na to da je rijeka Tara pod zaštitom UNESCO-a, neposredna blizina odlagališta komunalnog otpada bila je ozbiljna prijetnja životnoj sredini, ali i imidžu Mojkovca kao opštine koja se sve više okreće održivom razvoju.

Miljan Žarković, rukovodilac reciklažnog dvorišta i transfer stanice u Mojkovcu, za portal RTCG pojašnjava da je sanacija ovog privremenog skladišta započeta 1. jula 2023. godine, a završetak radova očekuje se do decembra 2025.

„Deponija 'Zakršnica' predstavljala je značajan problem opštine Mojkovac sa aspekta ugroženosti životne sredine, posebno rijeke Tare, koja je pod zaštitom UNESCO-a. Sanacija privremenog skladišta komunalnog otpada na lokaciji 'Zakršnica' započeta je 1. jula 2023. godine, a završetak se očekuje do decembra 2025. godine“, kaže Žarković.

Projekat sanacije sprovodi se u skladu sa savremenim ekološkim direktivama. Ključna tehnologija je takozvano prekomponovanje otpada, koje uključuje tzv. land mining – iskopavanje postojećeg otpada i njegovo ponovno odlaganje, ali pod sanitarnim uslovima.

„Sanacija se radi po principu prekomponovanja otpada, što podrazumijeva iskopavanje otpada (land mining), s tim da se otpad vraća na isti prostor, ali tek nakon uklanjanja i formiranja sanitarnih kada koje su obložene vodonepropusnim materijalima i opremljene svim potrebnim sadržajima“, objašnjava Žarković.

Na dnu sanitarnih kada ugrađuju se višeslojni zaštitni materijali, u skladu sa direktivama Evropske unije, uključujući i PE folije i materijale tipa trisoplat, čime se sprječava da procjedne vode dospiju u Taru.

„Time smo obezbijedili da procjedne vode ne dospijevaju u rijeku Taru“, naglašava Žarković.

Za sakupljanje i tretman procjednih voda predviđen je poseban sistem. Nakon sakupljanja, vode se preusmjeravaju u bioprečišćivač gdje se obrađuju, a zatim, kao pročišćena voda, odvode u taložni tank.

„Procjedne vode se sakupljaju i odvode u bioprečišćivač, gdje se vrši njihovo prečišćavanje, a potom prečišćena voda odlazi u taložni tank“, rekao je Žarković.

Neizostavan dio sanacije jeste i upravljanje deponijskim gasovima, koji se ne puštaju nekontrolisano u atmosferu već se sakupljaju i spaljuju u posebnim uređajima, čime se sprječava efekat staklene bašte.

„Deponijski gas koji nastaje tokom vremena sakuplja se sistemom za njegovo sakupljanje i odvodi do spalionice. Kada su u pitanju gasovi sa efektom staklene bašte, oni se ne mogu slobodno ispuštati u atmosferu već se moraju spaljivati na za to predviđenom uređaju – baklji“, ističe Žarković.

Za dodatnu zaštitu od uticaja visokih voda rijeke Tare, izgrađen je zaštitni nasip od gabiona, koji sprečava prodiranje riječnih voda u prostor deponije.

„Izgrađen je zaštitni nasip od gabiona radi zaštite od visokih voda rijeke Tare“, kaže Žarković.

Završna faza projekta podrazumijeva biološku rekultivaciju terena, uključujući zatravljivanje i pejzažno uređenje, čime će prostor nekadašnje deponije biti potpuno uklopljen u okolni prirodni ambijent.

„Na kraju sanacije planirana je biološka rekultivacija deponije, odnosno zatravljivanje i pejzažno uređenje“, zaključuje Žarković.

Mojkovac je, uz primjenu evropskih standarda i savremene tehnologije, na korak do zatvaranja jednog od najosjetljivijih poglavlja svoje ekološke prošlosti. Projekat sanacije „Zakršnice“ ne samo da štiti UNESCO-m zaštićenu rijeku Taru, već postavlja primjer odgovornog odnosa prema prirodi koji bi mogli slijediti i drugi gradovi u Crnoj Gori.