RSE [ A.M. ]

Ispunili smo zahtjeve predstavnika univerziteta, kaže premijer Srbije

Vlast u Srbiji ispunila je predstavnicima univerziteta sve zahtjeve koji su bili realni i ostvarivi, izjavio je premijer Đuro Macut.

Na svečanosti povodom 100 dana vlade, 25. jula u Knjaževcu na istoku Srbije, rekao je da se trudi da smiri tenzije u društvu.

„Ispružena ruka nije znak slabosti, nego dokaz da želimo dijalog“, rekao je Macut.

Vlada Srbije koju vodi Macut izabrana je 16. aprila, nakon što je dotadašnji premijer Miloš Vučević, predsjednik vladajuće Srpske napredne stranke (SNS), podnio ostavku 28. januara, nakon što su članovi SNS-a dan ranije u Novom Sadu pretukli studentkinju koja je učestvovala u protestima zbog pogibije 16 ljudi na novosadskoj Željezničkoj stanici 1. novembra.

Četvoricu aktivista SNS-a optuženih da su pretukli studentkinju bejzbol palicama i polomili joj vilicu pomilovao je predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, do juna 2023. predsjednik SNS-a.

Predstavnici univerziteta u proteklom periodu više puta su razgovarali sa premijerom Macutom, zahtijevajući da se fakultetima plate troškovi koje država nije uplaćivala od aprila, da se profesorima isplate plate koje im je vlast skoro ukinula zbog studentskih blokada, usvajanje budžetskih kvota za upis, i da se rasformira tijelo za izradu zakona o visokom obrazovanju.

„Cilj je da se sačuva autonomija i sloboda univerziteta u Srbiji“, saopštile su inicijative Pobunjeni i Slobodni univerzitet prilikom predaje zahtjeva Vladi Srbije.

Vlada Srbije stavila je početkom juna van snage zaključak o formiranju radne grupe za analizu finansiranja visokog obrazovanja u Srbiji i izradu nacrta Zakona o visokom obrazovanju.

Devet mjeseci u Srbiji traju masovni studentski protesti, građanske demonstracije, blokade fakulteta i saobraćajnica sa zahtjevom da aktuelna vlast Srpske napredne stranke odgovara za pogibiju 16 ljudi u padu nadstrešnice glavne željezničke stanice u Novom Sadu 1. novembra.

Zahtjevi studenata u blokadi od prvih protesta u novembru su da se objavi dokumentacija o rekonstrukciji željezničke stanice u Novom Sadu na kojoj je u padu nadstrešnice 1. novembra poginulo 16 ljudi, da se procesuiraju napadači na studente Fakulteta dramskih umjetnosti u Beogradu 22. novembra, da se odbace krivične prijave protiv studenata uhapšenih na protestima i obustave započeti, kao i da država poveća budžet fakultetima za 20 odsto.

'Policija profesionalna na protestima'

Govoreći o radu Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP), Macut je u petak ocijenio da je policija pokazala visok stepen profesionalnosti na protestima i ostalim okupljanjima širom zemlje.

„Bezbijednosne mjere sprovedene su uz poštovanje zakona i sloboda građana“, naveo je Macut.

Organizacija studenata u blokadi, predstavnici civilnog društva i opozicije proteklih mjeseci optuživali su policiju u Srbiji da je na protestima koristila prekomjernu silu prema demonstrantima. To su argumentovali i video-snimcima objavljenim na društvenim mrežama.

Među slučajevima koje su istakli je sa jednog od protesta u Beogradu na kom su osobe za koje se sumnja da su policajci u civilu udarali i povlačili studentkinju za kosu ne bi li joj primicanjem lica otključali privatni mobilni telefon. Kao jedan od slučajeva brutalnosti naveli su i privođenje studenta na protestu u Beogradu krajem juna kada ga je, kako su navele studentske organizacije, policija pretukla i nanijela mu teške tjelesne povrede, prelome vilice, nosa i jagodične kosti, frakturu čeone kosti i povredu oka.

Studentski protesti najveći skupovi u Srbiji ikada

Ministarstvo unutrašnjih poslova saopštilo je polovinom juna da je od 1. novembra 2024. u Srbiji održano skoro 20.000 javnih skupova i isto toliko protestnih blokada saobraćaja.

Protesti u organizaciji studenata 15. marta i 28. juna u Beogradu, na kojima je zahtijevana odgovornost za pogibiju u Novom Sadu, bili su među najvećim skupovima ikada u Srbiji.

Nevladina organizacija Arhiv javnih skupova objavila je da se na Trgu Slavija 15. marta okupilo između 275.000 i 325.000 ljudi, uz otvorenu mogućnost da je taj broj bio i veći.

MUP je 15. marta saopštio da se na Slaviji okupilo 107.000 građana.

Na istom trgu u organizaciji studenata je 28. juna održan protest na kom je, po procjeni Arhiva javnih skupova, bilo 140.000 ljudi. MUP je saopštio da se okupilo 36.000.

U maju je organizacija studenata u blokadi zatražila raspisivanje vanrednih parlamentarnih izbora. Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, donedavni predsjednik partije SNS, to je odbio.