Данијел Гарић [ TVCG ]

NAUČNICI IZNENAĐENI

Plastika iz Kine i Brazila pronađena na Artiku

Plastični ostaci su globalni problem na koji čak ni nenaseljena divljina krajnjeg sjevera nije imuna. Naučnici su prošle sedmice primijetili značajne količine plastičnih ostataka kako plutaju u udaljenom Arktičkom okeanu, istakavši da je još uvijek nejasno odakle tone plastike dolaze tako daleko. Naučnici primijetili po etiketama da najviše otpada u Artik dolazi iz Rusije i Norveške.

Projekat građanske nauke koji sprovodi Institut Alfred Vegener, Centra za polarna i morska istraživanja (AVI) ponudio je juče prve uvide u kataklizmičke slike najudaljenijih djelova okeana.

“Sa istraživanjima smo počeli 2016. godine. Snimili smo plastične ostatke na obalama Svalbarda. Od 2016. do 2021. godine ovo je iznosilo 23 hiljade artikala ukupne težine skoro dvije tone”, rekla je istraživačica AVI Melani Bergman.

Pojasnila je da je sada organizacija otišla korak dalje i da je istraženo odakle potiču ostaci na kojima su još uvijek bile oznake, etikete ili žigovi.

Iako je jasno da je većina artikala porijeklom iz sektora ribarstva, nije se moglo znati odakle konkretno dolazi taj otpad. Na etiketama primjećujemo da najviše otpada dolazi iz Rusije i Norveške.

Plastični ostaci pronalaze put do okeana sa brodova i iz sjevernih zemalja sa lošim sistemima upravljanja otpadom. Brojni ostaci su pronađeni čak i iz Sjedinjenih Američkih Država, što je zbunilo istraživače, s obzirom na morske struje koje nisu mogle taj otpad poslati na Arktik.

“Čak smo pronašli ostatke koji potiču iz tako udaljenih zemalja, poput Brazila i Kine na obali Svalbarda. I plastični ostaci iz Evrope, posebno iz Njemačke, takođe su završili na krajnjem sjeveru, čineći osam odsto ukupnog broja. S obzirom da je Njemačka evropski šampion u pogledu proizvodnje plastike i izvoza otpada, ovaj relativno visok procenat nije toliko iznenađujući", kaže Bergman.

Prema studiji, poređenje novih podataka sa onima iz prethodnog terenskog rada sprovedenog na površini mora i dubokom dnu okeana pokazuje da se mnogo više otpada akumulira na arktičkim obalama, što ih čini svojevrsnim ponorom.

Ovaj plastični otpad predstavlja dodatne izazove za arktičke ekosisteme, koji su već previše opterećeni klimatskim promjenama. Arktik se zagrijava četiri puta više od globalnog prosjeka.

„Naši rezultati ističu da čak i prosperitetne industrijalizovane zemlje, koje mogu sebi da priušte bolje upravljanje otpadom, daju značajan doprinos zagađenju udaljenih ekosistema poput Arktika“, rekla je Bergman.

Predlaže da je neophodno poboljšati lokalno upravljanje otpadom, posebno na brodovima i u ribarstvu, ali i ukazuje ne neophodnost smanjenja globalne proizvodnje plastike.

“Posebno treba da smanje upotrebu bogate zemlje Evrope, Severne Amerike i Azije, jer više od 10 procenata svjetske proizvodnje plastike dolazi od njih u naše vode. Ovo još jednom naglašava hitnu potrebu za ambicioznim i pravno obavezujućim Ugovorom UN o plastici", zaključila je Bergman.