[ Danijel Garić, TVCG ]

ZABRINjAVAJUĆI ZAKLjUČAK NAUČNIKA

Smrtonosne čestice u plućima i mozgu nerođenih beba

Čestice koje udišu majke prelaze na njihove ranjive fetuse, sa potencijalnim doživotnim posljedicama.

Toksične čestice zagađenog vazduha pronađene su u plućima, jetri i mozgu nerođenih beba, mnogo prije nego što su prvi put udahnule vazduh, rezultati su istraživanja objavljenog u časopisu “Lancet Planetari Health”.

Ovo veoma zabrinjavajuće otkriće, koje su naučnici nazvali revolucionarnim, otkriva da je u svakom kubnom milimetru tkiva nađeno na hiljade čestica CO2, koje je majka udahnula tokom trudnoće, a koje su zatim prošle kroz krvotok i placentu do fetusa.

Već je bilo poznato da prljav vazduh ima jaku korelaciju sa povećanim brojem pobačaja, prijevremenim porođajima, malom porođajnom težinom i poremećenim razvojem mozga, ali nova studija pruža direktne dokaze o tome kako ta šteta može biti uzrokovana, dok naučnici tvrde da bi zagađenje moglo da izazove doživotne posljedice po zdravlje.

Čestice sadrže čađ koja nastaje sagorijevanjem fosilnih goriva u vozilima, kućama i fabrikama i izazivaju upale u tijelu i prenose toksične hemikalije. Studija je sprovedena na majkama nepušačima u Škotskoj i Belgiji, na mjestima sa relativno niskim zagađenjem vazduha.

„Prvi put smo dokazali da nano čestice CO2 ne samo da ulaze u placentu u prvom i drugom tromesečju, već takođe pronalaze put do organa fetusa u razvoju“, rekao je profesor Pol Fauler sa Univerziteta u Aberdinu u Škotskoj i dodao da je još više zabrinjavajuće to što ove čestice takođe ulaze u ljudski mozak u razvoju.

To, kako je pojasnio, “znači da je moguće da ove nanočestice međusobno djeluju sa kontrolnim sistemima u ljudskim fetalnim organima i ćelijama.

Profesor Tim Navrot sa Univerziteta Haselt u Belgiji rekao je da su vlade odgovorne za smanjenje zagađenja vazduha, ali da ljudi treba da izbjegavaju prometne puteve kada je to moguće.

Čestice zagađenja vazduha prvi put su otkrili u posteljici 2018. godine profesor Džonatan Grig sa Univerziteta Kvin Mari u Londonu i njegove kolege.

„Vidjeti čestice koje ulaze u mozak fetusa je strašna stvar, to potencijalno ima doživotne posljedice po dijete. To je vrlo zabrinjavajuće, ali još uvijek ne znamo šta se dešava kada se čestice zadrže na različitim mjestima i polako ispiraju svoje hemikalije“, rekao je Grig.

Sveobuhvatni globalni izvještaj iz 2019. godine zaključio je da zagađenje vazduha može oštetiti svaki organ i praktično svaku ćeliju u ljudskom tijelu. Utvrđeno je i da sitne čestice prelaze krvno-moždanu barijeru i milijarde su pronađene u srcima mladih ljudi. Više od 90 odsto svjetske populacije živi na mjestima gde je zagađenje vazduha iznad smjernica Svjetske zdravstvene organizacije, što izaziva milione preranih smrti svake godine.