M.V.

Univerzitet Crne Gore ulaže više od 1,3 miliona u naučno-istraživačku opremu

Univerzitet Crne Gore je u prethodnom periodu uložio značajna sredstva u naučno-istraživačku i laboratorijsku opremu. Samo u 2025. godini opredijeljeno je više od 1,3 miliona eura za tu namjenu.

Podaci pokazuju da će najveće pojedinačno ulaganje, u ovom periodu, biti realizovano za potrebe Metalurško-tehnološkog fakulteta i to u iznosu od 232.117,39 eura gdje je pokrenuta nabavka savremene laboratorijske opreme u cilju podrške novim studijskim programima, naučno-istraživačkom radu i komercijalizaciji ispitivanja. Nabavka obuhvata visokospecijalizovane uređaje kao što su Induktivno spregnuta plazma - optička emisiona spektrometrija (ICP-OES), uređaj za mikrotalasnu digestiju, gasno - maseni spektrometar (GC-MS), analizator ukupnog organskog ugljenika (TOC) i jonski hromatograf, koji će omogućiti precizna ispitivanja kvaliteta životne sredine i kontrole kvaliteta i bezbjednosti hrane.

Jedna od značajnijih investicija u 2025. godini planirana je za potrebe Elektrotehničkog fakulteta i to u iznosu od 181.366,90 eura. U cilju modernizacije Laboratorije za električne mašine i pogone, koja datira još iz sedamdesetih godina prošlog vijeka, za ovu univerzitetsku jedinicu biće nabavljena dva savremena radna stola opremljena različitim električnim mašinama – asinhronim, jednosmjernim i sinhronim. Ova modularna oprema omogućiće da sve mašine funkcionišu i u motornom i u generatorskom režimu, čime se obezbjeđuju široke mogućnosti za praktičnu nastavu i istraživački rad.

Muzička akademija je, takođe, obuhvaćena značajnim ulaganjem i to u iznosu od 119.193,24 eura. Nakon više od četiri decenije, biće realizovana nabavka novih instrumenata – koncertnog klavira Yamaha S5, pet pijanina Yamaha U1, kao i klarineta i pikolo flaute – sa ciljem stvaranja uslova za nastavu i umjetnički rad u skladu sa savremenim standardima. Riječ je o investiciji u instrumente vrhunskog kvaliteta, čime se u značajnoj mjeri unapređuje proces nastave i podiže nivo umjetničkog obrazovanja studenata.

Za Prirodno-matematički fakultet opredijeljena su sredstva u iznosu 122.000,00 eura, a biće usmjerena na nabavku savremene analitičke opreme, uključujući gasno-maseni spektrometar (GC-MS) i tečni hromatograf (HPLC), koji će biti korišćeni u nastavi i naučno-istraživačkom radu. Ovi instrumenti omogućiće identifikaciju i kvantitativnu analizu organskih jedinjenja u različitim tipovima uzoraka – od vode, zemljišta i biljaka do bioloških materijala. Nabavka predstavlja značajan podsticaj za razvoj novih analitičkih metoda i podizanje kvaliteta istraživanja, posebno u okviru novootvorenog studijskog programa Hemija, kao i u interdisciplinarnim oblastima hemije, biologije i zaštite životne sredine.

Na Arhitektonskom fakultetu, ulaganja su usmjerena na nabavku specijalizovane opreme za praćenje i analizu parametara životne sredine. Ova oprema omogućiće precizno mjerenje i bilježenje meteoroloških, hidoloških, pedoloških i atmosferskih podataka, što je od značaja za istraživanja i izradu stručnih analiza. Korišćenjem savremenih uređaja i softverske podrške podiže se kvalitet obuke studenata i istraživača, što doprinosi razvoju kadrova osposobljenih za rad u oblastima zaštite životne sredine, prostornog planiranja i održivog razvoja. Vrijednost ove nabavke iznosi 84.000,00 eura.

Za potrebe Građevinskog fakulteta planirana je nabavka i ugradnja mostnog krana, koji će omogućiti efikasno i bezbjedno rukovanje teretima za koje postoji potreba transporta prilikom istraživačkog rada u dinamičkoj laboratoriji. U zadnjih 25 godina, u prostoru dinamičke laboratorije realizovan je značajan broj eksperimentalnih istraživanja koja su bila centralni dio više odbranjenih doktorskih disertacija. U svim istraživanjima jedan od značajnih logističkih izazova bila je manipulacija teretom i dijelovima istraživačke opreme. Navedeno je rješavano primjenom manje efikasnih sredstava (ručne dizalice, prese, čekrci), što je iziskivalo priličan broj sati manuelnog rada i uticalo na dinamiku izvođenja eksperimenata. Takođe, za geotehničku laboratoriju planirana je nabavka nedostajuće opreme za standardna klasifikaciona ispitivanja tla, koja će upotpuniti segment laboratorijskih vježbi iz oblasti Mehanike tla, ali i segment moguće saradnje sa privredom u oblasti niskogradnje. Vrijednost ove investicije iznosi 99.400,00 eura.

Nabavka nove opreme za Medicinski fakultet predstavlja strateški važan iskorak u unapređenju kvaliteta nastave, praktične obuke i naučno-istraživačkog rada studenata i akademskog osoblja. U okviru ove investicije, Medicinski fakultet će dobiti savremeni svjetlosni mikroskop sa digitalnom kamerom visoke rezolucije i naprednim softverom za analizu histoloških preparata. Takođe, za potrebe nastave na studijskom programu Zdravstvena njega biće obezbijeđen novi laringoskop, dok studijski program Stomatologija dobija dvije najsavremenije stomatološke jedinice, koje će omogućiti izvođenje kliničkih procedura u skladu sa najvišim standardima dentalne medicine, čime se unapređuje kvalitet praktične nastave i istraživanja u ovoj oblasti. Medicinski fakultet biće dodatno opremljen i fantomom za kardiopulmonalnu reanimaciju (CPR), koji omogućava izvođenje realističnih simulacija reanimacionih postupaka u kontrolisanim uslovima. Vrijednost ovih ulaganja iznosi 100.000,00 eura.

Oprema naručena za Biotehnički fakultet, u vrijednosti od 96.792,74 eura, predstavlja značajnu dopunu opremi u Laboratoriji za sjeme i banci gena, Laboratoriji za entomologiju i Laboratoriji za istraživanja u stočarstvu sa ciljem stvaranja uslova za kvalitetniji i bezbjedniji rad sa opasnim isparljivim hemikalijama, kao i za sigurno i dugoročno čuvanje raznih uzoraka biološkog materijala (laboratorijski frižideri i zamrzivači – 40°C), kao i rutinsko praćenje i proučavanje razvoja biljaka (fluoro i porometar). Nabavkom sistema integrisane elektroforeze, uređaja za termičku inkubaciju DNK i spektralnu kolorimetriju značajno se unapređuje oprema za molekularno-genetska i srodna istraživanja. Veoma važan segment ove opreme su stereo i fazno-kontrastni mikroskopi koji će se koristiti za istraživanja u pčelarstvu i rad na selekciji pčelinjih matica, što je tema i doktorskih istraživanja i po prvi put se radi na našem fakultetu.

Kroz pruženi program podrške Pomorski fakultet u Kotoru će značajno unaprijediti uslove za praktičan rad studenata studijskih programa Brodomašinstvo i Pomorska elektrotehnika, koji obrazuju buduće oficire u službi mašine. Nabavljena je savremena oprema koja obuhvata programabilni DC izvor sa integrisanom funkcijom Solar Array Simulator za emulaciju fotonaponskih I-V krivih, koja omogućava testiranje PV invertora i provjeru algoritama za praćenje tačke maksimalne snage u kontrolisanim uslovima, modul „soft-start“ za asinhrone mašine, digitalne osciloskope sa strujnim i diferencijalnim naponskim sondama, analizatore snage i kvaliteta električne energije, regulacione transformatore, trofazne invertore i jednosmjerna (DC) napajanja. Takođe, planom je predviđena nabavka opreme značajne za oblast termodinamike i mehanike fluida. Vrijednost ovih ulaganja iznosi 95.186,54 eura.

Mobilna dijagnostička oprema, u vrijednosti od 13.000 eura koja će biti obezbijeđena za Fakultet za sport i fizičko vaspitanje koristiće se za potrebe naučnoistraživačkog rada u okviru dijagnostičkog centra ove univerzitetske jedinice. Zahvaljujući mogućnosti prenosa, istraživači će moći da je koriste i van fakulteta, što olakšava prikupljanje većeg broja relevantnih podataka. Fakultet za sport i fizičko vaspitanje opremljen je i novim rekvizitima koji će unaprijediti prostor za vježbanje i time dodatno doprinijeti nastavi na predmetima koji u fokus stavljaju suštinu struke – fizičko vaspitanje i promociju zdravih stilova života.

Za Mašinski fakultet opredijeljena je nabavka u vrijednosti od 65.000,00 eura za nabavku opreme za neuroergonomska mjerenja, fiber laser, 3D štampače, CO₂ laser, CNC glodalicu sa četvrtom osom, mali strug za metal kao i alat i opremu za NTP laboratoriju.

FlowCam mikroskopija sa protokom (Flow Imaging Microscopy – FIM), koja je predmet nabavke vrijedne 102.850,00 eura, namijenjene Institutu za biologiju mora predstavlja savremenu, visokoefikasnu tehniku koja omogućava brzo, precizno i automatizovano praćenje mikrosvijeta – od ekosistema mora do laboratorijskih ispitivanja. Mikroskop omogućava dobijanje kvantitativnih i kvalitativnih rezultata u roku kraćem od jednog minuta uz minimalnu količinu uzorka. Ova tehnologija će skratiti vrijeme analiza u poređenju s klasičnom mikroskopijom, koja zahtijeva ručno prebrojavanje i značajnu stručnu ekspertizu. FlowCam koriste istraživači na univerzitetima i institucijama širom svijeta za proučavanje mikroorganizama-fitoplanktona i zooplanktona, kao i za praćenje prisustva štetnih mikroorganizama u morskim sredinama, u akvakulturi, u analizama čestica sedimenta.

Za potrebe Instituta za interdisciplinarne i multidisciplinarne studije nabavljena su dva interaktivna displeja sa kamerom i pomičnim samostojećim podnim nosačem, laserski projektor i električno platno. Ova oprema koristiće se za prikazivanje prezentacija tokom nastave kao i praćenja nastave kada je predavač na udaljenoj lokaciji, pri čemu ugrađene kamere na displejima omogućavaju da i predavač koji se nalazi na drugoj lokaciji vidi polaznike kursa. Vrijednost investicije iznosi 20.709,15 eura.

 Ovim planom nabavke Univerziteta Crne Gore, za potrebe Istorijskog instituta biće obezbijeđena neophodna računarska oprema, vrijedna 6.000,00 eura, čime se omogućava unapređenje rada i podrška nastavnim aktivnostima Instituta.