Tufik Softić

Kako zaustaviti migracije?

Opština Berane je prepoznala problem migracija kao jedan od gorućih, pa ja ove godine po prvi put, u saradnji sa Ministarstvom dijaspore, organizovala manifestaciju ,,Dani dijaspore“ čiji trodnevni program donosi donosi susrete, kulturu, muziku, bazare i sport, sa ciljem povezivanja dijaspore i lokalne zajednice.

Manifestacija počinje danas panelom na temu ,,Dijaspora i evropske integracije- partnerstvo za budućnost“, uz učešće predstavnika lokalne i državne vlasti, privrednika  i udruženja dijaspore. 

Narednih dana nizaće se muzičke manifestacije, bazari, radionice, pozorišne predstave na otvorenom, pa sve do trke galopera, sve sa ciljem povezivanja ljudi i ideja, promovisanja saradnje, kao i očuvanja identiteta i zajedničkog razvoja.

Portal RTCG je u više navrata pisao o problemu migracija sa sjevera države, a nevladina ornaizacija „Euromost“ iz Bijelog Polja upozorila je na alarmantne podatke koji govore da je za trinaest godina u školama na sjeveru Crne Gore manje oko deset hiljada učenika nego u prethodnom periodu.

U ovoj nevladinoj organizaciji ističu da su to pokazala njihova istraživanja koja su bazirana i na podacima Monstata.

“Prema obradjenim podacima u opštinama na sjeveru Crne Gore  broj učenika se smanjio u osnovnim i srednjim školama za blizu deset hiljada, ili u prosjeku za jednu školsku godinu 720 učenika manje“ – tvrde u „Euromostu“.

Prema njihovim istraživanjima, najveći broj učenika se smanjio u Opštini Bijelo Polje, a zatim slijede Berane i Pljevlja.

“Kroz podatke koje je Euromost obradio se vidi da se i u ostalim opštinama na sjeveru Crne Gore smanjuje broj učenika i ako se bude nastavio ovim intezitetom smanjivati,  za 13 godina  osnovne i srednje škole u opštinama kao što su Šavnik i Plužine , ostaće bez učenika“- smatraju u Euromostu.

Oni tvrde da je razlog smanjivanja broja učenika u školama u opštinama na sjeveru Crne Gore velika migracija stanovništa iz ovog regiona koja je izražena poslednjih 13 godina.

“Euromost je evidentirao da je poslednih pet godina na sjeveru posebno izražena migracija mladih bračnih parova, koji svoju djecu ispisuju iz škola tokom školskih godina, ili na kraju školske godine, a što se vidi i kroz podatke kada i u kojim razredima se najviše smanjuje broj učenika i koliko ih ostaje do kraja školske godine” – kažu u ovoj nevladinoj organizaciji.

Kada se radi o unutrašnjim migracijama, dodaju, iz sjevernih opština je 1.100 gradjana, koji su migrirali prema Podgorici i južnim gradovima.

“Kada se tiče odlaska poslednjih pet godina van Crne Gore, još zvaničnih podataka o broju nema, ali u komunikaciji sa mladima smo evidentirali, da se skoro 90 odsto mladih nakon završene srednje škole opredijeli ili za školovanje koje nastavlja u Podgorici, ili se opredijeli za odlazak prema državama EU, posebno Njemačkoj gdje se zapošljava, jer na sjeveru Crne Gore ne mogu dobiti posao i nema uslove za studiranje” – kažu u “Eeuromostu”.

Kako navode, kroz komunikaciju sa mladim bračnim parovima koji imaju od dvoje do troje djece, koja su pohadjala nastavu u osnovnim školama, evidentirano je da veliki broj mladih bračnih parova  iz opština sa sjevera  sa djecom poslednjih godina masovno napušta Crnu Goru, zbog finasijske nemogućnosti da opstanu i žive u svojoj opštini.

“Većina njih, iako su prijavljeni u drugoj državi u koju su se naselili i djecu upisali u tamošnje škole, i dalje imaju boravak u Crnoj Gori i opštini, odnosno gradu iz kojeg su otišli. Ako se nešto hitno ne preduzme broj stanovnika u sjevernom regionu za 13 godina smanjiće se za pola” – upozoravaju iz nevladine organizacije “Euromost”.

Bjelopoljska NVO “Euromost” godinama prati migraciona kretanja sa sjevera Crne Gore, a u centru pažnje su bili onda kada su saopštavali vrlo precizne podatke o migracijama prema zapadnoj Evropi, ondosno, najviše Njemačkoj.

Šta preduzeti da se migracije zaustave i da li je to moguće, kako se bolje povezati sa dijasporom? Odgovore na ova pitanja pokućaće tokom današnjeg panela da daju predsjednik opštine Berane Đole Lutovac, nekoliko ministara u Vladi Crne Gore, kao i predstavnici iseljeničkih udruženja.