A.J. [ PR Centar ]

Ulysseus konferencija

"Uloga univerziteta ključna u procesu evropskih integracija"

Univerziteti su pokretači promjena i njihova uloga je ključna ne samo u cjelokupnim društvenim procesima, već i u procesu evropskih integracija i zbog toga se budućnost Evrope neće graditi samo u Briselu, Parizu i Berlinu, već i u Crnoj Gori. To je poruka sa Ulysseus međunarodne konferencije umrežavanja, u okviru drugog dana 10. Rektorskog foruma Jugoistočne Evrope i Zapadnog Balkana, koji zajedno organizuju Univerzitet Crne Gore i Rektorski forum Jugoistične Evrope i Zapadnog Balkana.

Rektor Univerziteta Crne Gore Vladimir Božović, ocijenio je da se od evropskih univerziteta traži da budu brži, otvoreniji, inovativniji, a da ipak ostanu vjerni svojoj akademskoj suštini.

„Zahtjevan zadatak, čak i za institucije koje su navikle na dugoročno razmišljanje. Ono što mi uliva nadu jeste to što ovom zadatku ne pristupamo sami. Mi smo dio nečeg većeg- mreže, zajedničkog prostora ideja i inicijativa. Ulysseus je više od projekta. To je podsjetnik da saradnja nije izuzetak, već uslov za relevantnost“, smatra Božović.

Naglasio je da je Crna Gora mala zemlja po veličini, ali nikada po duhu.

„Crna Gora može biti skromna tačka na mapi, ali je mjesto koje razumije složenost, jer je živimo. I to je, vjerujem, dragocjena perspektiva koju unosimo u evropski razgovor o inovacijama, inkluziji i istrajnosti“, siguran je Božović.

Predsjednica Rektorskog foruma, rektorka Univerziteta u Rijeci Snježana Prijić-Samaržija podsjetila je da je forum rektora Jugoistočne Evrope i Zapadnog Balkana osnovan 2018. godine kao izraz želje rektora univerziteta u regionu za saradnjom i međusobnim osnaživanjem u ispunjavanju univerzitetskih misija.

Tokom protekle tri godine napori su, kako je dodala, posebno usmjereni na Inicijativu evropskih univerziteta i temu evropskih mreža, koja je vodeći program Evropske komisije.

„Evropski univerziteti imaju posebnu ulogu i mjesto u Evropskoj strategiji za univerzitete, kao i u akcionom planu Roxane Mînzatu, izvršne potpredsjednice za ljude, vještine i spremnost, koja je obećala snažnije finansiranje Erasmus+ programa nakon 2027. godine i istakla prioritete evropske diplome i pravnog statusa za saveze evropskih univerziteta. Ekaterina Zaharijeva, komesarka za startapove, istraživanja i inovacije, naglasila je ulogu evropskih saveza u FP10 i programu Horizont Evropa. U političkim smjernicama za period 2024–2029, predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen izjavila da je cilj da se unaprijedi saradnja između istraživačkih institucija, visokog obrazovanja i industrije, posebno jačanjem naših univerzitetskih saveza,“ rekla je Prijić-Samaržija.

Smatra da će evropski savezi služiti kao najrelevantniji instrument za unapređenje internacionalizacije i uspostavljanje novog društvenog ugovora za evropske univerzitete budućnosti.

Predsjednik Univerziteta Azurna obala iz Nice, Žanik Brisvalter pojasnio je da je Ulysseus mreža od osam univerziteta iz različitih dijelova Evrope, ujedinjenih zajedničkom vizijom o tome šta univerzitet 21. vijeka treba da predstavlja, a to je univerzitet otvoren ka svijetu, povezan kroz socio-ekonomske potrebe svojih regiona i u mogućnosti da odgovori na ključne naučne i tehnološke izazove Evrope, naročito u pogledu konkurentnosti i suvereniteta.

„Upravo iz te vizije, 2024. godine smo sa zadovoljstvom prihvatili Univerzitet Crne Gore i povjerili mu važnu ulogu u razvoju Inovacionog centra za sajber bezbjednost“, kazao je Brisvalter.

Očuvanje stabilnosti u akademskom svijetu ostvaruje se, kako je rekao, kroz dvije glavne strategije.

„Prva je akademska diplomatija što podrazumijeva povećanje mobilnosti studenata i osoblja, razvoj zajedničkih projekata, organizovanje konferencija i radionica, kao i povećanje broja zajedničkih diploma. Druga je naučna diplomatija, a uključuje prenošenje važnih društvenih pitanja u političku sferu, uz isticanje stavova zasnovanih na naučnim činjenicama“, rekao je Brisvalter.

Povodom debate „Uloga univerziteta u procesu pristupanja EU“, potpredsjednik Vlade Crne Gore, Filip Ivanović, kazao je da u Vladi smatraju da je uloga univerziteta ključna ne samo u cjelokupnim društvenim procesima, već i u procesu evropskih integracija.

„Na univerzitetima se obrazuju stručnjaci koji vode proces evropskih integracija, odnosno pregovora sa Evropskom unijom. Ekspertiza koju univerziteti pružaju našim stručnjacima biće još značajnija u narednom periodu, kada Crna Gora ostvari cilj i postane članica Evropske unije. Tada će naši stručnjaci raditi ne samo u Crnoj Gori, već i u institucijama Evropske unije“, naveo je Ivanović.

Istakao je da će Vlada Crne Gore raditi na povećanju sredstava koja država opredjeljuje za istraživanja, jer su ona trenutno, kako je rekao, na znatno nižem nivou u odnosu na prosjek Evropske unije.

„Takođe, ćemo raditi na stvaranju ambijenta u kojem će naši univerziteti moći slobodno da se udružuju sa drugim univerzitetima u regionu i Evropskoj uniji, kako bi zajednički i sinergijski mogli da apliciraju za različite fondove koji postoje u EU, s ciljem povećanja svojih kapaciteta i istraživačkih rezultata“, poručio je Ivanović.

Ambasador Evropske unije u Crnoj Gori Johan Satler poručio je da univerziteti nisu samo obrazovne institucije već pokretači promjena.

„Dok nastavljate da oblikujete umove budućnosti, molim vas da razmislite o tome kako vaše liderstvo, vaša istraživanja, vaši obrazovni programi i vaša međunarodna saradnja mogu najbolje da se iskoriste kako bi se osiguralo da Zapadni Balkan i Crna Gora budu spremni za EU, ne samo u političkom smislu, već kao integrisani, prosperitetni i dinamični dio naše zajednice“, rekao je Satler.

Studentima je poručio da su svijetu koji se mijenja potrebne nove perspektive, kako bi zajedno oblikovali Evropu koja će biti pravednija, poštenija i održivija.

„Evropi ste potrebni vi. Potrebne su joj vaše ideje, vaša energija i vaša radoznalost. Budućnost Evrope neće se graditi samo u Briselu, Parizu i Berlinu, već upravo ovdje- u Podgorici, Bijelom Polju, Baru“, uvjeren je Satler.

Generalni sekretar Rektorskog foruma sa Univerziteta u Ljubljani Ivan Svetlik, istakao je da iako evropski univerziteti nisu direktno uključeni u pregovore sa Evropskom unijom, posjeduju značajan broj eksperata i ekspertizu koju mogu pružiti pregovaračima na državnom nivou.

„Univerziteti treba da se pripreme na novu situaciju. Oni se već sada pripremaju, jer su uključeni u brojne evropske programe, poput Evropske univerzitetske alijanse. Na taj način osposobljavaju sebe i svoje zaposlene kako bi bili uspješni i nakon pristupanja Evropskoj uniji, ali i prije toga“, poručio je Svetlik.

Govoreći o prenošenju dobrih praksi na univerzitete sa Zapadnog Balkana, naveo je da Rektorski forum kontinuirano radi na toj misiji.

„To nastojimo da radimo više puta godišnje u okviru Rektorskog foruma, jer organizujemo različite radionice za univerzitete iz ovog područja. Kroz takve skupove, poput ovog u Podgorici, okupljamo rektore velikog broja univerziteta i na taj način širimo informacije o tim praksama, kako bi ih mogli slijediti i prilagoditi se novim okolnostima“, kazao je Svetlik.