[ Klix.ba ]

41 GODINA

Godišnjica smrti doživotnog predsjednika SFRJ

Josip Broz Tito, doživotni predsjednik Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije i jedan od najvećih državnika u istoriji balkanskih država, preminuo je na današnji dan prije 41 godinu.

Predsjednik države "bez ograničenja trajanja mandata", kako je to naznačeno u odluci 1953. godine, preminuo je u Ljubljani 4. maja 1980. godine, a njegova smrt je decenijama kasnije ostala kao personifikacija raspada jedne države, ali i sistema na kojem se i temeljila.

Iako je od smrti Tita prošla 41 godina, sjećanje na "najvećeg sina naših naroda i narodnosti" među građanima cijelog Balkana i dalje nije izgubilo na značaju.

Period vladavine koji je faktički trajao od početka Drugog svjetskog rata, a formalno je ozvaničen 1953. godine, kada je Tito zvanično i izabran za predsjednika Jugoslavije, obilježile su brojne odluke koje su u tom periodu predstavljale prekretnice u razvoju tadašnje države bilo na vanjskom ili unutarnjem političkom i ekonomskom planu obnove države.

Vjerovatno najznačajnije jesu one vezane za hladnoratovski period i nesvrstavanje Jugoslavije u jedan od tada dva utvrđena bloka koja su predvodile Sjedinjene Američke Države i Sovjetski Savez.

Umjesto svrstavanja na stranu jedne svjetske sile, Tito je sa tada poznatim afričkim i azijskim liderima odlučio osnovati Pokret nesvrstanih, koji je predstavljao svojevrsni odgovor na do tada utvrđene vojnopolitičke blokove.

Krajem sedamdesetih zbog narušenog zdravlja Tito se već počeo povlačiti s političke scene Jugoslavije, a problemi sa zdravljem pogoršali su se 1980. godine, te je Tito već u februaru te godine bio u komi u Kliničkom centru u Ljubljani.

Uprkos nadanjima kako će se predsjednikovo zdravlje poboljšati, crne prognoze su se ostvarile 4. maja 1980. godine, kada su ljubljanski ljekari u 15:05 sati proglasili smrt predsjednika Jugoslavije.

Objava Titove smrti u medijima prekinula je televizijski program, a naročito su ostali upečatljivi nastupi tadašnjih TV spikera koji su sa suzama pročitali objavu o smrti Tita.

Sahrana Josipa Broza Tita, koja je održana u Beogradu, predstavljala je drugi najgledaniji događaj na televiziji u 20. vijeku. Ispraćaju predsjednika SFRJ prisustvovalo je 209 delegacija iz 127 zemalja svijeta, što je definisano kao najveći ispraćaj jednog državnika u istoriji.