Tufik Softić

Planinski turizam

Prokletije ove godine najposjećenije do sada

Po prvi put ove godine u Gusinju i u Nacionalnom parku Prokletije održava se manifestacija pod nazivom “Dani katuna, tradicije i kulture”. Saradnik za turizam u Nacionalnom parku Prokletije Boban Redžepagić kaže za Portal RTCG da je je riječ o tome da se u okviru ovog turističkog projekta turistima nudi obilazak katuna na području ovog nacionalnog parka i priređivanje modnih revija narodne nošnje i prireživađnje obroka u prirodi na stari i tradicionalni način.

"To je nešto novo u ponudi, kada sezona polako ulazi u zenith, možemo reći da su Prokletije ove godine najposjećenije u odnosu na nekoliko poslednjih decenija, i da će ova sezona planinskog turizma biti sasvim sigurno više nego dobra”, kazao je Redžepagić.

On kaže da je posebno zadovoljan što se po prvi put ove godine javlja interesovanje i potražnja za planinarske ture do ladnika starog nekoliko hiljada godina, o kome se u javnosti vrlo malo zna.

“Vjerovatno je to zbog toga što smo jednom prilikom pričali o tome i medijski ga popularisali, i sada gosti, od kojih su devedeset odsto stranci, traže da idu do lednika i da ga vide i da se na njemu fotografišu”, kaže Redžepagić. 

On podsjeća da je lednik “dobro sakriven” u srcu planine, ali da do njega nije teško doći.

“Do lednika se stiže sasvim lagano, nisu potrebne nikakve alpinističke vještine, niti oprema, samo dobre patike ili lagane planinarske cipele. Ove godine smo markirali stazu, obnovili sajlu na nekim teže pristupačnim dionicama”, kaže Redžepagić.

Lednik kao da tu samuje, smješten u Donjem - Velikom kotlu. Sniježnik, kako ga zovu planinari, star je hiljadama godina. To su potvrdili ljudi od nauke koji su ga pohodili prije punih pet decenija.

“Još 1973. godine akademik Branimir Gušić je na jednom simpozijumu o flori i vegetaciji jugoistočnih Dinarida, iznio je podatak da se u Prokletijama nalazi jedini ostatak živog lednika na Balkanu”, objašnjava Redžepagić.

Prema njegovim, kao i riječima mnogih drugih poznavalaca planina, gusinjski lednik smješten je na najnižoj nadmorskoj visini na Balkanu, a možda čak i šire. 

“Ovaj lednik formiran je na visini od svega 1.630 metara. Ono što bi valjalo znati je činjenica da se u ledeno doba u izvorištu doline Grebaje nalazilo glecijalno udubljenje, takozvani cirk,  iz kojeg je polazio Grebajsko-doljski lednik, koji se kod Gusinja spajao sa velikim Vrujskim lednikom, pa je vrlo moguće da je ovaj postojeći lednik ustvari ostatak tog lednika”, kaže Redžepagić. 

On objašnjava sa preciznošću iskusnog planinara da se gusinjski lednik ispod vrhova Karanfil, i još preciznije ispod karanfilskog Velikog vrha (albanski Maja Gur e Zjarmit), u donjem Velikom Kotlu.

“Nije vidljiv iz doline Grebaje, ali se odlično vidi iz Volušnice, na suprotnoj strani doline. Iznad se uzdiže prepoznatljiva stijena Maje Hekurit, poznata kao Koplje, visoka oko 600 do 700 metara. Lednik je širine četiristo, a dužine oko osamsto metara. Kao da je sakriven na ovom mjestu”, kaže Redžepagić.

Čak i ove izuzetno tople godine i u vremenu globalnog zagrijavanja I klimatskih promjena, debljina lednika ne spušta se ispod petnaest metara, koliko je visok krajem avgusta. Inače, lednik je u proljeće visok preko trideset metara i idealan je za skijanje tokom ljetnje sezone.

Pored toga, ono što strani turisti najviše traže ili što im se nudi u planinskom turizmu je Volušnica, iznad doline Grebaje, koja ima status rezervata prirode.

“U grebajama je već kao u košnici, a na stotine turista odatle  idu trasom do Volušnice. Pored toga vrlo je opularno i Hridsko jezero, na drugoj strani, na teritoriji opštine Plav. Ono što je vidljivo golim okom je to da je mnogo manje turista u gradu nego u planinama, i mi možemo sa zadovoljstvom reći da je ovo uspješna turistička godina u Gusinju i Plavu”, kazao je Režepagić.

Savjetnik za turizam u NP “Prokletije” Boban Redžepagić podsjeća da masiv Prokletije predstavlja planinski vijenac u istočnoj Crnoj Gori, Kosovu i sjevernoj Albaniji. Enciklopedijski podaci govore da su Prokletije visok planinski vijenac na jugoistočnom rubu Dinarskog planinskog sistema, i da je u narodu poznat kao crnogorski ili albanski Alpi.