Luka Vlaisavljević

Seuta: Mali komad Afrike u evropskom fudbalu, gdje "skuše" plivaju protiv struje

U fudbalu postoje mjesta koja na mapi izgledaju kao fusnote, tačkice na geografskoj margini kontinenta. A onda ih upoznate, pročitate, pogledate, možda ako imate sreće i posjetite i shvatite da nose priču širu od igre i dublju od terena.

Seuta je jedno od tih mjesta. Grad koji kopnom pripada Africi, a politički i duhom Evropi. Jedini klub na afričkom kontinentu koji igra profesionalni fudbal u Evropi. Mjesto gdje su istorija i identitet stisnuti na dvadesetak kvadratnih kilometara. Mjesto gdje se fudbal ne igra, nego živi.

AD Seuta danas stoji rame uz rame sa klubovima koji imaju veće budžete, jače sisteme i logistiku koja nije avantura svakog drugog vikenda. A samo prije tri godine igrali su u četvrtom, poluprofesionalnom rangu. Tri plasmana u viši rang za pet sezona. Jedan korak od La Lige. Sudbina popularnih "skuša", oduvijek je bila da plivaju protiv struje.

Grad na raskršću i rana koja ne zarasta

Kada danas pogledamo Seutu, prvo što osjetiš je njena geografija. To malo poluostrvo koje ulazi u Sredozemno more jedno je od Herkulovih stubova, zajedno sa Gibraltarom preko puta. Kroz taj prostor su prolazili Feničani, Rimljani, Arapi, Portugalci, Španci. Svako je ostavio trag.

Danas, grad je mješavina hrišćana i muslimana, uz jevrejsku i hindu zajednicu koja postoji generacijama. Španski je zvaničan, ali darija, marokanski arapski, zvoni ulicama kao lokalni dijalekt.

Ta raznolikost je i blagoslov i rana. Blagoslov jer ovdje zajednički život zaista funkcioniše. Rana jer je Seuta jedna od evropskih kapija. Mjesto gdje ljudi iz Afrike pokušavaju da prođu do Evrope, često u očajničkim i opasnim pokušajima. Predsjednik grada Huan Hesus Vivas opisao je to najsažetije: dva koraka, ali dva svijeta.

Naim, dijete Seute koje se vratilo kući

Najpoznatiji fudbalski sin ovog grada je Muhamed Ali Amar, kojeg fudbalski znalci, nešto stariji pamte po nadimku Naim.

Počeo u Seuti, pa onda Barselona, Totenhem, kada to i nije bili baš često (kraj 80-ih), da bi prešao u Saragosu, odakle je ušao u istoriji svjetskog fudbala.

On je 1995. lobovao Dejvida Simana sa skoro pola terena i donio Real Saragosi evropski trofej u finalu Kupa pobjednika kupova igranom na "Parku prinčeva" u Parizu.

Spektakularan pogodak koji je ušao na sve FIFA i UEFA liste najljepših golova ikada, i to je postignut u 119. moinutu.

Siman će sedam godina kasnije primiti još jedan takav pogodak na SP od strane Ronaldinja koji je tih godina bio član upravo Pari Sen Žermena (francuska konekcija za čuvenog "brku" i legendu Arsenala).

Naim je danas koordinator omladinskog pogona AD Seute.

"Ovjde su navijači posebni“, kaže. „Imamo toliko kultura na tako malom prostoru. Nas podržavaju i sjede izmiješani i muslimani i hrišćani i jevreju. A fudbal je jedina stvar koja sve spaja“.

U Seuti se to ne govori radi efekta. Tamo se to živi.

Klub koji je nekoliko puta nestajao i opet se vraćao

Seuta je kroz istoriju imala klubove koji su se gasili, vraćali, ponovo nestajali pod dugovima. Posljednji put 2013. Refondirani kao Agrupasion Deportiva Seuta Fudbol Klub, pokušali su ponovo da se popnu. I onda, tri godine kasnije, pojavio se Luhaj Hamido.

Čovjek koji je Španiji postao poznat kao učesnik "Velikog brata“. Otvoreno islamske vjere pred kamerama, u vrijeme kada je to izazivalo reakcije. Harizmatičan, direktan, lokalno omiljen. I, najbitnije, neko ko je uspio da vrati povjerenje navijača.

Pod Hamidovim vodstvom, klub je iz pepela postao stabilan projekat. Po budžetu su pri dnu Segunde. Po organizaciji i atmosferi često iznad mnogih.

Murube, stadion koji priča priču grada

"Alfonso Murube" je mnogo više od stadiona od 6.500 mjesta. Ime nosi po nekadašnjem fudbaleru Seute, koji je poginuo 1938. godine u Španskom građanskom ratu boreći se na strani nacionalista.

To je mozaik grada. Dječaci u dresovima. Majke sa maramama. Tinejdžeri sa španskim zastavama. Radnici. Učenici. Stariji parovi koji pamte Segundu šezdesetih. Kada Seuta postigne gol, čitav stadion skače kao jedno tijelo.

Okupljanje pred utakmicu izgleda kao lokalni festival. Hrana iz kamiona, muzika, pogledi preko moreuza ka Španiji. Grad funkcioniše kao harmoničan haos. I sve to stane u fudbalski dan.

Interesantno je da je jedini internacionalni meč viđen na stadionu obuhvatio našu tadašnju državnu zajednicu Jugoslaviju.

Mlada U21 ekipa, za koji je branio naš Vukašin Poleksić, igrali i Mitar Peković i Mitar Novaković, ali je Jugoslavija poražena 2:1, golovima nadolazećih super zvijezda Fernanda Torea i Hozea Antoina Rejesa.

Logistika koja prkosi zdravom razumu

Nijedan tim u Španiji ne putuje kao Seuta. Njihova gostovanja su kombinacija čamaca, autobusa, aviona, presjedanja i neizbježnog umora. Ako promaše posljednji trajekt nazad, spavaju još jednu noć.

Barselona je 2023. poslala helikoptere da preveze Laportu, Ćavija, Levandovskog i ekipu. Sporting, Saragosa i drugi prolazili su kroz kompletne mini-ekspedicije. I ne samo to. Petorica igrača Saragose bez EU pasoša nisu mogla dobiti vizu da prođu kroz Maroko, pa su putovali taksijem, vozom i helikopterom.

To je Seuta. Jedinstvena. Komplikovana. Drugačija.

Anuar, lice grada i povratak u zagrljaj Seute

Da bi opstali, doveli su ovog ljeta 14 igrača. Ali jedno ime je odjeknulo najjače. Anuar Mohamed Tuhami. Rođen u Seuti. Reprezentativac Maroka. Španski državljanin. Igrač koji je bio u Real Valjadolidu, koji je imao ponude iz Turske i Saudijske Arabije, ali je odabrao nešto drugo.

Odabrao je dom.

"Ja sam Seutanin, sto odsto kabalja (skuša)“, kaže.

"I Španac. Ponosan na svoje marokanske korijene. A na utakmicama... hrišćani, muslimani, Jevreji, svi skaču zajedno kad damo gol. To je pravi fudbal. To je put“.

Seuta na terenu: mala, ali puna inata

Start sezone bio je loš, tri poraza. Pa serija od pet pobjeda i tri remija. Blizu plej-of pozicija. I trenutak kada su mnogi počeli da maštaju o scenama gdje Mbape, Lamin Jamal i Hulijan Alvares putuju u Seutu, u grad gdje se Evropa i Afrika dodiruju.

Realnost ih je brzo prizemljila, naravno. Dva poraza, pa tragična smrt 73-godišnjeg navijača protiv Almerije. Ali cilj se nije promijenio. Nikada nije ni bio glamurozan. Dovoljan je opstanak u Segundi.

Klub koji živi ono što priča

Trener Hose Huan Romero to je rekao najjednostavnije:

"Najmanji smo u skoro svemu. Ali niko nije ovako povezan sa svojim gradom“.

I tu je srž priče.

AD Seuta nije samo fudbalski klub. To je ogledalo mjesta koje je hiljadama godina bilo raskrsnica svijeta. Grad gdje se tragedija migracija prepliće sa euforijom fudbala. Grad gdje zajedništvo nije parola, nego realnost.

I kao njihove skuše, Seuta i dalje pliva protiv struje.

I često pobjeđuje.