Luka Vlaisavljević

"Berimbau"

Žunior Santos - umjetnik i ratnik: od zidara do kralja Južne Amerike

Žoze Antonio dos Santos Žunior živio je klasičan život niže-srednje brazilske klase, vrijednog momka koji je radio razne poslove kako bi zaradio za život.

Rođen u malom priobalnom mjestu Konseisao do Žakuiopiju (država Bahija), koje broji svega 30.000 stanovnika, Žoze nikad, ni kao dijete, nije sanjao o tome da bude fudbaler.

Njegove želje bile su, prije svega, da pronađe stabilan posao i da može da zaradi dovoljno novca za sebe i porodicu.

Tako je sa 20 godina postao domar u lokalnoj školi, a onda je shvatio da će više sreće imati ako pokuša da nađe posao u Salvadoru.

Glavni grad Bahije, koji broji skoro četiri miliona stanovnika, nudio je raznu paletu poslova za momka "sa sela". Žunior je radio po supermarketima, a stabilizovao se kao zidar, što mu je omogućavalo da živi u Salvadoru.

Fudbal je u njegovom životu bio prisutan rekreativno. Igrao je vikendom sa društvom, gdje je, prema riječima lokalaca, bio daleko najbolji, ali nikada nije ozbiljnije pristupao fudbalu kao sportu.

Za njega je to bila razonoda, pa nikad nije trenirao niti bio član bilo koje fudbalske akademije u Brazilu.

Prema sopstvenim riječima, sve je promijenila jedna vizija koju je doživio u crkvi.

Imao je 23 godine kada je, tokom mise, navodno čuo riječi: "Jednoga dana ćeš putovati svijetom igrajući fudbal."

Tanka je granica između vjere i sujevjerja, ali za momka koji je tada imao 23 godine to je bila tačka preokreta, trenutak kada je odlučio da će fudbal biti njegov poziv.

E sad, zamislite momka od 23 godine, bez ikakvog prethodnog fudbalskog pedigrea, u zemlji koja zvanično ima 2,1 milion registrovanih profesionalnih fudbalera, od kojih su mnogi u fudbalu od pete, šeste godine i prošli su brojne fudbalske akademije. Šanse za uspjeh bile su veličine atomskih čestica, pa je vjerovatno bila potrebna neka takva "mantra" da postoji kod Žozea, kako bi ga gurala naprijed.

Počeo je aktivnije da igra amaterski fudbal za klub iz svog grada, kada je stigao poziv od Osvaldo Kruza, četvrtoligaške ekipe iz istoimenog gradića u državi Sao Paulo, udaljenog 1.500 kilometara od Konseisaoa.

Plata: oko 3.000 brazilskih reala, što iznosi oko 400 eura. Žoze se tada dvoumio i razmišljao da se ipak vrati poslu zidara u Salvadoru, gdje je mogao zarađivati tri puta više novca za polovinu mjeseca. Ali tada je ključnu ulogu odigrao njegov otac.

Mjesto gdje se fudbal i religija prepliću, pa se ne vidi gdje počinje jedno, a prestaje drugo, bilo je prisutno i kod Žozea Seniora, koji je svom sinu dao kratak i jasan ultimatum: "Prekini sada da igraš fudbal i nikada više do kraja života nećemo progovoriti ni riječ."

Žoze se, nakon svega, odlučio da pokuša u Osvaldu, i to je bio prvi korak ka ostvarenju sna. Ostaće upamćeno da je seniorski debi imao osmog avgusta 2017. godine u remiju njegovog novog kluba i Prezidente Prueda 1:1, u drugoj ligi Sao Paula, koja spada u četvrti rang brazilskog fudbala, dakle, i dalje u rangu poluamaterskog fudbala.

Iz Osvalda prelazi u Ituano, brazilskog trećeligaša, gdje je postigao svoj prvi profesionalni pogodak protiv B ekipe Red Bul Bragantina.

Specifičnost u njegovoj igri nisu bili golovi, jer, iako je igrao u napadu, nije bio klasičan golgeter. Već njegov stil igre, lucidnost poteza, one fudbalske stvari koje ne možete naučiti ni u jednoj akademiji, čak ni u Brazilu, već na "kraju", na terminima. Ta iskonska fudbalska igra u koju svi u Brazilu vjeruju. Zbog toga je još među svojim drugovima dobio nadimak "Berimbau" – arhaični muzički instrument, koji se koristio za muziku, ali i kao oružje jer je bio u obliku luka. Vjerovatno najbolji opis za igru Žozea leži upravo u značenju njegovog nadimka.

Svoju fudbalsku karijeru nastavio je pod imenom Žunior Santos.

Iz treće lige je prešao u drugu, u Ponte Pretu, gdje je na 38 utakmica postigao devet golova. Njegov stil igre, predanost i radna navika konačno su privukli pažnju nekoga iz A divizije, tačnije Fortaleze.

Već tada njegov put bio je nevjerovatan, a uskoro će ostvariti i drugi dio "proročanstva" — njegova igra privukla je pažnju nekoliko klubova iz japanske J lige.

Vodio se činjenicom da je još jedna brazilska zvijezda u ranoj fazi svoje karijere igrala u Japanu — riječ je o Hulku. Žunior Santos svoje "fudbalsko putovanje svijetom" započinje u Kašivi Rejsolu. Nije se dugo zadržao, svega desetak utakmica, jer je brzo prešao u Jokohamu, a zatim i u Hirošimu.

Japan mu je fudbalski prijao, a bio je i pod radarom brazilskih timova. Botafogo je bio prvi koji je poslao ponudu da ga dovede na pozajmicu, a ubrzo su otkupili i njegov kompletan ugovor.

Kulminacija priče o momku iz Konseisao do Žakuiopijua dogodila se 2024. godine.

Igrao je sjajno za brazilsku ekipu koja je briljirala na svim frontovima, a posebno u Kopa Libertadoresu.

Tu je rešetao mreže, ali je, uprkos tome, bio više opcija s klupe. "O Glorioso" je krcat napadačkim talentom. Tu su Luis Enrike, koji je sa 23 godine "iznenađujuće" napustio Betis i vratio se u Brazil, Igor Žezus, koji je nakon Kortibe igrao u Emiratima, odakle se vratio u domovinu, i oba fudbalera su reprezentativci. Uz njih je i Džeferson Severino, reprezentativac Venecuele.

Zato i ne čudi što je Žunior Santos u finalu Kopa Libertadoresa protiv Atletika Mineira počeo meč s klupe.

Finale je bilo priča za sebe — već u 2. minutu Botafogo ostaje s igračem manje, jer je Gregore dobio crveni karton.

Pa opet, Botafogo, u pravoj fudbalskoj ludnici, svojstvenoj Južnoj Americi, dolazi do dva gola prednosti, golovima Luisa Enrikea i Aleksa Telesa.

Atletiko je smanjio preko Vargasa, a onda je uslijedila prava opsada gola Botafoga. U 80. minutu Žunior Santos mijenja Almadu.

I tada dolazi magija u debeloj sudijskoj nadoknadi. Santos je primio loptu na desnoj strani; izgledalo je kao da će čuvati vrijeme kod korner zastavice, kada su ga napala dva defanzivca Atletika.

Uslijedio je lažnjak, dribling petom, pa "roling". Napravio je prodor po desnoj strani i dodao loptu saigraču Mateusu, koji je probao da šutira, ali traljavo. Lopta se vratila do Žuniora Santosa, a on je pogodio za prvi kontinentalni trofej u istoriji Botafoga. Bio je to njegov deseti gol u tom takmičenju, čime je ponio titulu najboljeg strijelca turnira.

U bajci "Mačak u čizmama" postoje čizme koje prelaze sedam milja jednim korakom. U fudbalskoj bajci Žuniora Santosa bilo je potrebno sedam godina — od zidanja u Salvadoru i fudbalskih termina s drugovima, do istorije, slave i vječnosti.

Njegova priča nije bila laka. Iskovana je kroz žrtvu, snove i vjeru. Podsjetnik je da fudbal nije samo talenat i statistika; to je borba, srce i otpornost.

Od momka koji je igrao za to da jedva ima šta da jede, do prvaka Južne Amerike i fudbalera vrijednog šest miliona eura (po Transfermarktu).

Sa 30 godina sve je više onih koji žele da ga vide u nacionalnom dresu Brazila. Možda je upravo on ono što treba najtrofejnijoj fudbalskoj naciji — nit, fudbalska iskra, srž igre koju su možda izgubili godinama jureći san o šestoj boginji na koju čekaju već 24 godine.