[ RTS ]

Otkriće koje može usporiti starenje: Zašto su neki ljudi otporni na godine

Naučnici sa Univerziteta Ben-Gurion u Negevu identifikovali su do sada neprepoznatu vrstu T-pomoćnih ćelija (Th ćelije) za koju vjeruju da bi mogla da igra ključnu ulogu u tome kako naš imuni sistem stari i kako se organizam nosi sa oštećenim, ostarelim ćelijama koje su prestale da se dijele.

Otkriće, predvođeno profesorom Alonom Monsonegom i objavljeno u časopisu Nature Aging, sugeriše da ovaj poseban podskup imunih ćelija možda objašnjava zbog čega neki ljudi, naročito stogodišnjaci, ostaju iznenađujuće otporni na proces starenja, prenosi RTS.

Nova vrsta Th ćelija

Imuni sistem nije statičan – neprestano se mijenja tokom života. Neke ćelije postaju sporije, druge mijenjaju zadatke, a ravnoteža odbrambenih mehanizama se pomjera. Profesor Monsonego objašnjava da te promjene često bolje odražavaju biološki nego hronološki uzrast – neki ljudi stare „brže“, drugi „sporije“, a njihov imuni sistem može da otkrije tu razliku mnogo prije nego što godine to pokažu.

I upravo u tim promjenama naučnici su otkrili nešto senzacionalno – potpuno novu grupu Th limfocita, koja postaje sve prisutnija kako starimo. Ono što je zaista iznenadilo tim jeste način na koji ove ćelije djeluju. Za razliku od klasičnih T-pomagača, one aktivno uništavaju senescentne, odnosno ostarele ćelije – one „umirene“ koje više ne mogu da se dijele, ali i dalje ispuštaju upalne signale.

Senescentne ćelije – prijatelj ili neprijatelj?

Senescentne ćelije nijesu uvijek loše. U malim količinama, pomažu u zarastanju tkiva i štite od raka. Ali kada se nagomilaju, postaju izvor hronične upale, ubrzavaju starenje i otvaraju put brojnim bolestima. Zato je sposobnost tijela da ih prepozna i ukloni – ključ zdravog starenja.

I tu je došlo do iznenađenja – novootkrivene Th ćelije upravo to rade – aktivno „čiste“ senescentne ćelije i sprečavaju njihovo nakupljanje.

Tajna stogodišnjaka

Još fascinantnije je ono što se desilo kada su naučnici analizirali krv ljudi koji žive duže od sto godina, ali ostaju relativno zdravi. U njihovoj krvi bilo je znatno više ovih specijalizovanih Th ćelija nego u prosječnoj starijoj populaciji. Ovo je dalo snažan nagovještaj – možda je upravo ovaj „tim za čišćenje“ razlog zašto im imuni sistem ostaje u ravnoteži i sprečava ubrzano starenje.

Eksperimenti na miševima dodatno su potvrdili vezu. Kada su naučnici smanjili broj ovih ćelija, životinje su brže starjele i živjele kraće. Jasno je da one nijesu samo marker biološkog uzrasta – već aktivan štit protiv starenja.

Novi pogled na starenje

Profesor Monsonego ističe da praćenje ovih ćelija već od tridesetih godina života može pružiti mnogo precizniju sliku o zdravlju i dugovječnosti nego samo godište. Zdravo starenje nije vraćanje imunog sistema u „dvadesete“, već održavanje ravnoteže koja drži štetne ćelije pod kontrolom i minimizuje upalu.

Pogled u budućnost

Ove otkrivene Th ćelije mogle bi postati ključ za buduće terapije, jer manipulacija njihovim brojem ili aktivnostima mogla bi da uspori starenje, poboljša imunološku ravnotežu i liječi bolesti povezane sa starenjem. Takođe, praćenje ovih ćelija moglo bi da postane dijagnostički alat za procjenu biološkog uzrasta i rizika od bolesti u naprednim godinama.

Istraživanje je rezultat rada timova profesora Monsonega i Esti Jeger-Lotem, uz podršku brojnih mladih naučnika, Instituta Vajcman i fondova Litvin i Guralov.

Jedan zaključak je jasan – naše ćelije mogu biti ključ dugovječnosti, a imuni sistem – naš najvažniji saveznik u igri sa vremenom.