B.Bu. [ Klix.ba ]

NOVO ISTRAŽIVANJE

Zašto siromašni Evropljani žive duže od bogatih Amerikanaca

Stopa preživljavanja bogatih Amerikanaca bila je uporediva s najsiromašnijim ljudima u sjevernoj i zapadnoj Evropi te s istočnoevropskom populacijom uopšte. Siromašni Evropljani mogu očekivati da će živjeti barem jednako dugo kao bogati Amerikanci – a u nekim slučajevima čak i duže, pokazalo je novo istraživanje.

Zdravlje ljudi i koliko dugo žive često je povezano s količinom novca koju posjeduju, jer bogatstvo poboljšava pristup obrazovanju, dobrim poslovima, nutritivno bogatoj hrani i zdravstvenoj njezi, piše Euronews.

No čak i najsiromašniji ljudi u zemljama poput Holandije i Francuske imaju tendenciju da žive duže od bogatih Amerikanaca, prema novim istraživanjima objavljenima u časopisu New England Journal of Medicine.

Analiza je obuhvatila gotovo 74.000 ljudi u SAD-u i 16 evropskih zemalja, u dobi između 50 i 85 godina u 2010. godini, a njihovo preživljavanje pratilo se do 2022. godine.

Podjela Evrope i stope smrtnosti
Evropljani su u ovom istraživanju podijeljeni u tri grupe:

Sjeverna i Zapadna Evropa (Austrija, Belgija, Danska, Francuska, Njemačka, Holandija, Švedska i Švajcarska)
Južna Evropa (Italija, Portugal i Španija)
Istočna Evropa (Češka, Estonija, Mađarska, Poljska i Slovenija)
U svim skupinama, stopa smrtnosti u SAD-u iznosila je 6,5 na 1.000 osoba tokom razdoblja istraživanja. U poređenju s tim, stope su iznosile:

- 2,9 u sjevernoj i zapadnoj Evropi
- 4,9 u južnoj Evropi
- 5,8 u istočnoj Evropi
Odnos zdravlja i bogatstva
Iako postoji povezanost između bogatstva i preživljavanja posvuda, razlika u zdravlju između najbogatijih i najsiromašnijih bila je šira u SAD-u nego u bilo kojoj evropskoj zemlji, pokazalo je istraživanje.

Najsiromašniji Amerikanci imali su najniže stope preživljavanja i u prosjeku su umirali mlađi od svojih evropskih ‘vršnjaka’.

Ali čak su i najbogatiji Amerikanci bili u lošijem položaju od mnogih Evropljana.

Bogati Amerikanci imali su niže stope preživljavanja nego bogati ljudi u južnoj Evropi – kao i svi u sjevernoj i zapadnoj Evropi, nezavisno o imovinskom statusu.

Stopa preživljavanja bogatih Amerikanaca bila je uporediva s najsiromašnijima u sjevernoj i zapadnoj Evropi te s istočnoevropskim građanima.

“Ovi nalazi su oštar podsjetnik da čak ni najbogatiji Amerikanci nisu zaštićeni od sistemskih problema u SAD-u koji pridonose nižem očekivanom životnom vijeku“, rekla je Irene Papanicolas, zdravstvena ekonomistica sa Sveučilišta Brown koja je vodila istraživanje.

Uloga društvene infrastrukture
Amerikanci i zapadni Evropljani često imaju više novca nego ljudi u drugim djelovima svijeta, napominju istraživači, ali odnos između bogatstva i zdravlja ne zavisi samo o veličini bankovnog računa.

Umjesto toga, važnije je koliko je neko bogat u odnosu na druge u svojoj zemlji. Razlika u bogatstvu u SAD-u ekstremnija je nego u gotovo bilo kojoj drugoj razvijenoj zemlji, dok istovremeno ima „slabije društvene strukture“ i ograničen pristup zdravstvenoj njezi.

To bi moglo objasniti zašto je jaz u smrtnosti između bogatih i siromašnih Amerikanaca veći, i zašto najsiromašniji ljudi u SAD-u imaju niže stope preživljavanja od svojih evropskih kolega, rekli su istraživači.

“Poboljšanje zdravstvenih ishoda nije samo izazov za najranjivije – čak su i oni u najbogatijem kvartilu pogođeni“, rekla je Sara Machado, koautorica studije i istraživačica na Sveučilištu Brown.

Snaga socijalne države
Studija nije upoređivala evropske zemlje međusobno, ali bolji rezultati za siromašne u sjevernoj i zapadnoj Evropi vjerovatno odražavaju snagu sistema socijalne pomoći tamo, tvrdi dr. Martin McKee, profesor evropskog javnog zdravstva sa Londonske škole za higijenu i tropsku medicinu i bivši predsjednik Evropskog udruženja za javno zdravstvo (EUPHA).

“Ovo je snažan argument da socijalna država koristi svima – uključujući one koji se smatraju barem srednjom klasom“, rekao je McKee za Euronews.

U svim zemljama istraživači su uzeli u obzir činioce poput pola, bračnog statusa, nivoa obrazovanja, je li neko živio u ruralnom ili urbanom području, pušačkog statusa i postojanja zdravstvenih problema poput raka ili dijabetesa.

To im je pomoglo da izoluju direktnu povezanost između bogatstva i preživljavanja tokom vremena. No, i drugi činioci koje nisu mjerili – poput rase i etničke pripadnosti – mogli su takođe igrati ulogu, piše Euronews.

Ljude su podijelili u četiri grupe, što je, prema McKeeju, moglo prikriti još ekstremnije razlike među najbogatijima i najsiromašnijima.

“Pravi problem u Evropi i SAD-u je sve veći broj ljudi u top 1 do 2 odsto, a ne samo u gornjih 25 odsto“, rekao je McKee, što znači da studija „vjerovatno podcjenjuje razmjere problema“.

Ipak, autori studije smatraju da SAD može pogledati preko Atlantika ako želi da poveća očekivani životni vijek i dobrobit svih Amerikanaca.

“Ako pogledamo druge zemlje, vidimo bolje ishode, a to znači da možemo učiti od njih i napredovati“, rekla je Machado.