[ rtcg.me ]

EVOLUCIJA

Alge otkrivaju tajnu višećelijskog života

Proučavajući zelene alge u švedskim jezerima, istraživački tim Univerziteta Lund, uspio je da identifikuje uslove okoline koji omogućavaju širenje višećelijskih organizama. Rezultati otkrivaju nove tragove nevjerovatnih puteva evolucije.

Evolucija višećelijskog života odigrala je ključnu ulogu u oblikovanju biološke raznolikosti. Međutim, do sada smo znali iznenađujuće malo o prirodnim uslovima okoline koji pogoduju formiranju višesćelijskih organizama.

Saradnja između ćelija unutar višećelijskih organizama omogućila je razvoj očiju, krila i lišća. Preovlađujuće objašnjenje zašto se razvija višećelijski organizam jeste da boravak u grupi omogućava vrstama da se bolje nose s ekološkim izazovima - gdje boravak u velikoj grupi može, na primjer, zaštititi ćelije da ne budu pojedene, prenosi Sajens Dejli.

"Naši rezultati dovode u pitanje tu ideju, pokazujući da se formiraju višećelijske grupe, ne zato što su same po sebi korisne, već kao nusproizvod jednoćelijskih strategija za smanjenje stresa u okolini. Konkretno, ćelije proizvode niz supstanci kako bi se zaštitile od stresa iz okoline i čini se da te supstance sprečavaju odvajanje ćelija kćeri od matične ćelije", kaže Čarli Kornvolis, istraživač biologije s Univerziteta Lund.

Da bi razumjeli kako i zašto jednoćelijski organizmi evoluiraju u višećelijske, naučnici su eksperimentisali na zelenim algama gdje su neke vrste uvijek jednoćelijske, neke su jednoćelijske, ali postaju višećelijske pod određenim uslovima, dok su druge uvijek višećelijske i sadrže hiljade ćelija. Zatim su utvrdili uslove okoline koji omogućavaju višećelijsko organizovanje i saznali koristi i troškove za organizme. Istraživači su zatim kombinovali podatke s informacijama o okolini kojoj su jednoćelijske i višećelijske zelene alge prilagođene u cijeloj Švedskoj.

"Bio sam iznenađen što nema koristi ili troškova za život u višećelijskim grupama. Uslovi koje pojedine ćelije doživljavaju mogu biti izuzetno različiti kada plivaju same, ili se drže drugih ćelija i moraju koordinisati aktivnosti. Zamislite da ste fizički vezani za članove svoje familije, mislim da bi to imalo popriličan uticaj na vas", kaže Čarli Kornvolis.

Studija je sprovedena u švedskim jezerima, i ne samo da pruža informacije o tome koje se zelene alge javljaju gdje i zašto - nego nam pomaže da razumijemo porijeklo biološke raznolikosti koja oblikuje svijet oko nas.

"Rezultati studije doprinose našem razumijevanju koliko se složen život razvio na Zemlji. Takođe, pružaju informacije o tome kako se ključna vrsta - zelene alge koje proizvode gorivo za ekosisteme - može razmnožavati i preživjeti u različitim uslovima okoline. Sljedeći put kada hodate uz obale jezera bogatog azotom zamislite samo da to podstiče evoluciju višećelijskog života", kaže Čarli Kornvolis.

Preveo i priredio: S. Đurđić