M.V.

Palestina prolazi kroz neviđenu humanitarnu i demografsku katastrofu

Saopštenjem su se oglasili iz ambasade Palestine u Podgorici, povodom Svjetskog dana stanovništva, ističući da Palestina prolazi kroz neviđenu humanitarnu i demografsku katastrofu, usljed tekućeg izraelskog genocida koji traje od oktobra 2023. godine.

Saopštenje prenosimo integralno.

Svjetski dan stanovništva 2025. godine, pod sloganom „8 milijardi ljudi, beskonačan potencijal: pitanje prava i odgovornosti“, obilježava se u trenutku kada Palestina prolazi kroz neviđenu humanitarnu i demografsku katastrofu, usljed tekućeg izraelskog genocida koji traje od oktobra 2023. godine.

Dok globalna tema ovog dana poziva na osnaživanje ljudi, obezbjeđivanje zdravstvenih i reproduktivnih prava, te jednakih mogućnosti, Izrael sistematski i drsko krši osnovna prava Palestinaca – uključujući pravo na život, zdravlje, stanovanje, obrazovanje i ljudsko dostojanstvo.

Od 7. oktobra 2023. godine, izraelske okupacione snage vode sistematski rat istrebljenja protiv palestinskog naroda u Pojasu Gaze, uz masakre i široko rasprostranjeno uništavanje objekata, ustanova i infrastrukture. Ova agresija do sada je rezultirala ubistvom više od 58.000 Palestinaca, među kojima je više od 18.000 djece i 12.000 žena, dok je gotovo dva miliona ljudi bilo primorano da napusti svoje domove — iz ukupne populacije od oko 2,2 miliona koja je živjela u Gazi prije agresije.

Opadajuća stopa nataliteta, uz visok broj poginulih i nestalih, narušila je demografsku strukturu i dovela do smanjenja prirodnog priraštaja, ugrožavajući dugoročnu stabilnost palestinskog društva, čak i nakon prestanka agresije.

U tom kontekstu, Svjetski dan stanovništva predstavlja priliku da se istakne demografska tragedija u Palestini i pozove na hitnu međunarodnu intervenciju radi zaustavljanja izraelskih zločina i omogućavanja Palestincima da ostvare svoja osnovna prava.

Do sredine 2025. godine u svijetu živi oko 15,2 miliona Palestinaca, od čega polovina izvan istorijske Palestine. U Državi Palestini živi oko 5,61 milion ljudi (2,8 miliona muškaraca i 2,7 miliona žena), a 1,9 miliona u teritorijama iz 1948. godine (današnji Izrael). Procjene pokazuju da je broj Palestinaca u dijaspori dostigao oko 7,8 miliona, uključujući 6,5 miliona u arapskim zemljama.

Od početka izraelske agresije 7. oktobra 2023. godine:

• Ubistva više od 58.000 Palestinaca čine 2,4% ukupne populacije Gaze.
• Oko 11.000 osoba se i dalje vodi kao nestalo (do kraja juna 2025).
• Oko 100.000 Palestinaca napustilo je Gazu.
• Od gladi je preminulo 66 osoba, a prijeti smrt za 14.000 novorođenčadi zbog neuhranjenosti i nedostatka hrane.
• Oko 130.000 osoba je ranjeno, od čega je 70% žena i djece.
• Na Zapadnoj obali broj poginulih iznosi 990, a ranjenih 6.700 usljed izraelskih vojnih i naseljenčkih napada.

Procjene pokazuju da je 39.384 djece u Gazi izgubilo jednog ili oba roditelja, uključujući oko 17.000 djece koja su ostala bez oba roditelja, što ih izlaže životu bez podrške i brige.

Od početka agresije, izraelske okupacione snage su sistematski gađale zdravstveni sistem. Do maja 2025.:

• Više od 94% bolnica je uništeno ili oštećeno.
• 144 ambulantna vozila je uništeno.
• 1.411 zdravstvenih radnika je ubijeno, a 1.312 ranjeno, uz 362 uhapšena, dok se mnogi i dalje vode kao nestali ili raseljeni.

Kao posljedica genocidnog rata, broj stanovnika Gaze opao je na 2.114.301, što je pad od 10% u odnosu na procjenu za sredinu 2025.

Očekuje se drastična promjena u starosnoj i populacionoj strukturi Palestine, s obzirom da izraelske snage ciljano napadaju djecu i omladinu. Gubitak značajnog broja žena i muškaraca reproduktivnog doba vjerovatno će izazvati dodatni pad nataliteta u budućnosti, proširujući demografsku prazninu u osnovi populacione piramide i narušavajući strukturu stanovništva decenijama unaprijed.

Uprkos svemu, palestinsko društvo ostaje mlado — sa 65% stanovništva mlađeg od 30 godina.

Zbog kontinuiranog izraelskog kolektivnog kažnjavanja na okupiranoj Zapadnoj obali, uključujući zabranu slobodnog kretanja ljudi i roba, gušenje palestinske ekonomije i finansijski rat protiv palestinske vlade i bankarskog sistema:

• Broj nezaposlenih u Zapadnoj obali dostigao je 313.000 u 2024, u poređenju sa 183.000 u 2023.
• Stopa nezaposlenosti porasla je na 31,7% za muškarce i 30,1% za žene u 2024.

Zbog neprekidnog bombardovanja i izraelskih racija u Gazi:

• 178 škola i univerzitetskih objekata je potpuno uništeno.
• 436 djelimično oštećeno.
• Sve škole i univerziteti su zatvoreni od početka agresije.
• Više od 620.000 učenika je lišeno prava na obrazovanje.
• Više od 88.000 studenata ne može da pohađa fakultete.
• Oko 39.000 učenika drugi put nije moglo da polaže završni ispit za srednju školu (General Secondary Certificate Examination).

Ovi podaci jasno svjedoče da, dok ostatak svijeta slavi potencijal čovječanstva, palestinski narod preživljava pokušaj sistematskog brisanja — demografskog, kulturnog i fizičkog. Svjetski dan stanovništva 2025. mora postati glas palestinskih žrtava i poziv na hitnu međunarodnu akciju za zaštitu prava, života i dostojanstva palestinskog naroda", kazali su iz ambasade.