Mi.M. [ Radio Slobodna Evropa ]

NOVA PRAVILA

SAD uvele nova ograničenja na izvoz čipova za AI

Sjedinjene Američke Države su u ponedjeljak predstavile nova pravila za izvoz čipova koji se koriste za vještačku inteligenciju, pojačavajući napore u posljednjim danima mandata Džoa Bajdena na mjestu predsjednika da otežaju Kini i drugim rivalima pristup naprednoj tehnologiji.

Ograničenja se nadovezuju na mjere najavljene 2023. godine o izvozu određenih čipova za vještačku inteligenciju u Kinu, koju SAD vide kao strateškog konkurenta.

Posljednjih godina Vašington je proširio napore da obuzda izvoz najsavremenijih čipova u Kinu, koji se mogu koristiti za vještačku inteligenciju i oružane sisteme, jer tehnološki napredak Pekinga izaziva zabrinutost.

„SAD sada prednjače u svijetu u oblasti vještačke inteligencije – i razvoja vještačke inteligencije i dizajna AI čipova – i od ključne je važnosti da to ostanemo“, rekla je novinarima ministarka za trgovinu Đina Raimondo.

Nova pravila uvode dodatne kontrole čipova, zahtijevajući ovlašćenja za izvoz, reizvoz i transfere unutar zemlje, dok takođe uključuju niz izuzetaka za zemlje koje se smatraju prijateljskim prema SAD.

AI centri podataka moraće da budu usklađeni s pojačanim bezbjednosnim parametrima da bi mogli da uvoze čipove.

Međutim, posljednji potez odlazeće administracije naišao je na kritike iz tehnološke industrije, uz upozorenja da bi mogao naštetiti konkurentnosti SAD.

Izvršni direktor Asocijacije poluprovodničke industrije, Džon Nojfer, rekao je da je ta organizacija „duboko razočarana što se promjena politike tolikih razmjera i uticaja uvodi nekoliko dana prije predsjedničke tranzicije i bez ikakvog značajnog doprinosa iz industrije“.

On je u saopštenju dodao da bi nova pravila mogla nanijeti „trajnu štetu američkoj ekonomiji i globalnoj konkurentnosti“ SAD ustupanjem ključnih tržišta rivalima.

Proizvođač čipova Nvidia naveo je da „iako su sakrivena pod maskom ‘anti-kineskih’ mjera, ova pravila neće učiniti ništa da poboljšaju bezbjednost SAD“.

Pravila otežavaju strateškim konkurentima SAD da koriste „šverc i daljinski pristup“ kako bi izbjegli kontrolu izvoza, rekao je savjetnik Bijele kuće za nacionalnu bezbjednost, Džejk Saliven.

Takođe, prema njegovim riječima, daju podsticaje prijateljima i partnerima SAD da koriste pouzdane dobavljače za naprednu vještačku inteligenciju.

Reakcija Kine: 'Flagrantno kršenje'

Kina je saopštila da nova američka pravila za izvoz čipova koji se koriste za vještačku inteligenciju predstavljaju „flagrantno kršenje“ pravila međunarodne trgovine.

Ovo je „još jedan primjer generalizacije koncepta nacionalne bezbjednosti, zloupotrebe izvozne kontrole i flagrantnog kršenja međunarodnih multilateralnih ekonomskih i trgovinskih pravila“, navodi se u saopštenju kineskog Ministarstva trgovine.

„Prethodno su američka visokotehnološka preduzeća, industrijske organizacije i drugi kroz različite kanale izrazili svoje nezadovoljstvo i zabrinutost... Ali Bajdenova administracija se oglušila o razumne glasove industrije i insistirala na požurivanju mjera“, navelo je kinesko ministarstvo.

Dodaje se da će Kina „preduzeti neophodne mjere da čvrsto zaštiti svoja legitimna prava i interese“.

Nova pravila stupiće na snagu za 120 dana, rekla je Raimondo, dajući vrijeme novoizabranom predsjedniku Donaldu Trampu da unese promjene.

Nvidia je u svom saopštenju navela da je prva Trampova administracija pokazala kako SAD „pobeđuju inovacijom, konkurencijom i dijeljenjem svoje tehnologije sa svijetom“.

Tramp je uveo velike carine na Kinu tokom svog prvog predsjedničkog mandata.

Međutim, njegovi pristalice u Silikonskoj dolini takođe bi mogle smatrati nova pravila kao nepotrebno opterećenje za njihove kapacitete da izvoze proizvode.

U ponedjeljak su akcije Nvidije pale oko tri procenta u ranom trgovanju, dok je Intel izgubio 1,6 odsto vrijednosti, a AMD oko 0,8 odsto.