B.Č.J. [ Beta/N1 ]

ODIHR o evropskim izborima

Zabrinutost zbog sve netolerantnije retorike u kampanji i fizičkih napada na političare

Evropski parlamentarni izbori su bili konkurentni i ponudili su biračima širok izbor istinskih političkih alternativa, ali različite prakse registracije birača i kandidata stvorile su nejednake uslove i postojala je zabrinutost zbog sve veće političke polarizacije i dezinformacija, ocijenili su danas međunarodni posmatrači.

Kancelarije za demokratske institucije i ljudska prava OEBS (ODIHR) saopštila je danas da su izbori za Evropski parlament bili „velika demokratska vježba, pokrivajući 27 zemalja koje su glasale za svoje predstavnike u jednom tijelu“

Šefica Specijalne misije za procenu izbora ODIHR Ingibjerg Solrun Gisladotir upozorila je da „sve netolerantnija retorika u kampanji i fizički napadi na političare izazivaju ozbiljnu zabrinutost i pokazuju potrebu za daljim naporima i na nivou EU i na nacionalnom nivou“.

U saopštenju se navodi da je više od 360 miliona birača registrovano za glasanje, na izborima koje su profesionalno organizovala nacionalna izborna tijela koja su generalno uživala visok nivo povjerenja javnosti.

Međutim, većina država članica ne obezbjeđuje pun pristup ni građanima ni međunarodnom posmatranju, što smanjuje transparentnost izbornog procesa.

U izvještaju je ocijenjeno da su poštovane slobode izražavanja, okupljanja i udruživanja, a birači su imali širok izbor političkih alternativa.

Ipak, tokom kampanje, migracije i neke druge teme postale su posebno razdorne, pa je bilo slučajeva političkog nasilja, seksističkog i ksenofobičnog jezika.

Posmatrači su takođe primijetili da je jedan broj visokih zvaničnika EU nastavio da vodi aktivnu kampanju uoči izbora, postavljajući pitanja o potencijalnoj zloupotrebi javnih resursa.

Ocijenjeno je da su protekli izbori bili prvi na kojima je uveden zakon za poboljšanje nadzora nad onlajn kampanjom, uključujući zahtjeve za borbu protiv dezinformacija.

Primijećena je povećana posvećenost i više inicijativa na evropskom i na nacionalnom nivou, ali je potrebno više napora za izbor nedovoljno zastupljenih grupa, uključujući Rome i Sinte, kako bi se formirala potpuno inkluzivna institucija.

Konstatovano je da su žene „prilično dobro zastupljene u Evropskom parlamentu i političkom životu“, ali i da je EU „daleko od postizanja cilja rodne ravnopravnosti širom Evrope, a nivo zastupljenosti značajno varira između zemalja“.

Ograničenja dostupnosti informativnih materijala na različitim jezicima za etničke i jezičke manjine na nekim mjestima su u suprotnosti sa međunarodnim standardima. Štaviše, neke zemlje nijesu ispunile svoje zakonske obaveze da osiguraju biračima sa invaliditetom da učestvuju u izbornom procesu, konstatovali su međunarodni posmatrači.

Širom EU, mediji su se često opredjeljivali da izvještavaju o domaćoj politici, a ne o kampanji za evropske izbore. Ograničeno izvještavanje o kampanji smanjilo je mogućnost glasača da saznaju više o kandidatima i njihovim političkim programima, ograničavajući ih u donošenju potpuno informisanog izbora na dan izbora. Širenje dezinformacija i uznemiravanja na mreži i van mreže stvorilo je teško radno okruženje za novinare u brojnim zemljama, navela je Misija ODIHR.

Specijalna izborna misija ODIHR počela je sa radom 15. maja i završiće se 14. juna a, fokusirala se na pitanja i analize u kojoj mjeri su izbori održani u skladu sa obavezama koje su sve države OEBS preuzele da održe demokratske izbore, kao i sa drugim međunarodnim standardima i nacionalnim zakonodavstvom.