M.V. [ Radio Slobodna Evropa ]

Kurti suočen sa padom podrške na Kosovu

Pokret Samoopredjeljenje, na čijem čelu je premijer Aljbin Kurti, pobijedio je na parlamentarnim izborima na Kosovu 9. februara sa oko 41 procenata glasova, prema preliminarnim rezultatima.

"Nastavićemo dobre poslove koje smo započeli u protekle četiri godine i uradićemo mnogo drugih poslova, u skladu sa našim obećanjima, od kraja do kraja Kosova", rekao je Kurti nakon proglašenja pobjede.

Kurti je vodio Vladu Kosova četiri godine počevši od 2021. godine i kratko vrijeme 2020. godine.

U poređenju sa izborima prije četiri godine, podrška njegovoj stranci pala je za oko 10 odsto.

Uprkos tome, Kurti je rekao da će Samoopredjeljenje biti na čelu Vlade još četiri godine.

Nije još jasno sa kojom političkom snagom će se ova stranka udružiti kako bi osigurala 61 poslanika u Skupštini Kosova, kao ni politika koju će slijediti.

Kurti je lider koji izaziva snažne reakcije s obje strane političkog spektra.

Za njegove pristalice, on je reformator i zaštitnik interesa zemlje koja se suočava sa spoljnim pritiscima.

Za njegove kritičare, on je rigidni ideolog čija nesklonost kompromisu nije samo opteretila odnose sa međunarodnim saveznicima, već je i izolovala Kosovo na svjetskoj sceni.

Kurti je postao poznat 1990-ih nakon organizovanja protesta protiv represije nekadašnjeg predsjednika Republike Srbije, Slobodana Miloševića.

Zbog svog aktivizma, proveo je dvije godine u srpskim zatvorima i pušten je tek nakon međunarodnog pritiska.

A 2005. godine zajedno s drugim aktivistima iz Akcione mreže za Kosovo, osnovao je Pokret Samoopredjeljenje, koji je kasnije registrovan kao politička stranka.

Kao njen lider, Kurti je izgradio karijeru kritikujući prethodne političke elite zbog korupcije i nepotizma, te se suprotstavljajući stranom uticaju.

Nekada poznat po vođenju uličnih protesta i čak korišćenju suzavca u Skupštini, Kurti je s vremenom ublažio svoju retoriku. Više ne zagovara ujedinjenje s Albanijom, već se fokusira na dalju konsolidaciju Kosova kao nezavisne i suverene države.

Kurti je prvi put izabran za premijera u februaru 2020. godine. 

Međutim, ta vlada je trajala najkraće u postratnom Kosovu.

Nesuglasice oko upravljanja pandemijom COVID-a 19, a posebno pristupa dijalogu sa Srbijom, eskalirale su u političku borbu.

Dana 25. marta, Demokratski savez Kosova je podnio predlog za izglasavanje nepovjerenja, što je dovelo do pada Kurtijeve vlade.

Manje od godinu kasnije, u februaru 2021. godine, održani su vanredni parlamentarni izbori, a Samoopredjeljenje je osvojilo više od 50 procenata glasova.

Kao premijer po drugi put, Kurti je obećao da će prioriteti njegove vlade biti zdravstvo, obrazovanje i pravda.

Uprkos tome, njegova vlada je pomenuta u izvještajima američkog Stejt departmenta zbog korupcije u vladi i od strane Reportera bez granica zbog ograničavanja slobode medija.

Od 2021. godine, nezaposlenost je u opadanju, dok je privredni rast ispod četiri procenta. Plate i penzije su porasle, kao i strane direktne investicije.

Međutim, ono što je najviše obilježilo Kurtijev drugi mandat bila je njegova odlučnost da proširi autoritet Kosova na sjeveru zemlje, gde većinsko stanovništvo čine Srbi, koji dugo odbijaju odluke zvanične Prištine.

Ove odluke, iako ključne za njegovu viziju suverenog i ujedinjenog Kosova, imale su visoku cijenu za međunarodne saveze.

U neobičnom potezu, zvaničnici Evropske unije i Sjedinjenih Država su oštro kritikovali kosovsku vladu, opisujući njene radnje kao nekoordinisane i štetne za srpsku zajednicu.

S takvim potezima, Kurti je doveo u pitanje partnerstvo sa Sjedinjenim Državama, rekao je bivši pomoćnik američkog državnog sekretara, Džejms O’Brajen.