Milica Mijatović

Gradonačelnike birati na izborima

Prema Zakonu o lokalnoj samoupravi, za predsjednika opštine može biti izabrano bilo koje lice koje ispunjava uslove za izbor odbornika, bez obzira na to da li je učestvovalo na izborima i dobilo podršku građana. Ovakvo rješenje dovodi u pitanje demokratski legitimitet predsjednika opštine, jer se može desiti da funkciju obavlja osoba koja nije dobila nijednu vrstu podrške građana, što je rijetkost u međunarodnoj praksi, navodi se u Vladinoj informaciji o stanju lokalne samouprave.

Vlada Crne Gore usvojila je juče informaciju o stanju lokalne samouprave u pogledu efekata postojećeg izbornog sistema na ostvarivanje prava građana na lokalnu samoupravu, ukazujući na ozbiljne probleme u funkcionisanju izbornog sistema.

Napominje se da analiza funkcionisanja sistema lokalne samouprave u Crnoj Gori ukazuje na nesklad između načina izbora predsjednika opštine i međunarodne prakse. 

Postojeći izborni sistem na lokalnom nivou suočava se s ozbiljnim izazovima koji direktno utiču na stabilnost i efikasnost lokalne samouprave.

Nestabilnost i političke blokade koče rad lokalnih vlasti

"Učestale političke blokade, bojkot rada skupština, nevršenje nadležnosti skupština opština, česti izborni procesi i neadekvatan način izbora predsjednika opštine ukazuju na potrebu za temeljnom reformom ovog sistema", ističe se u dokumentu. 

Posebno je naglašena negativna praksa u opštinama Šavnik i Kotor, u kojima nije okončan izborni proces, te skupštine opština, čiji legitimitet nije zasnovan na izbornoj volji građana, a i dalje vrše svoje funkcije.

"Ove skupštine opština izvršile su reizbor predsjednika opština kojima je, takođe u međuvremenu, istekao mandat. Navedeno ukazuje da je došlo do produženja mandata skupština opština van ustaljenog četvorogodišnjeg mandata, što izaziva ozbiljne i pravne i političke posljedice koje se ogledaju u nepostojanju izbornog legitimeteta skupština, obesmišljavanju demokratskih procesa i ograničavanju biračkog prava i prava građana na lokalnu samoupravu", ukazuje se u dokumentu. 

Potreba za reformom lokalnog izbornog sistema

Pitanje izborne reforme na lokalnom nivou je od suštinske važnosti za unapređenje funkcionalnosti i odgovornosti organa lokalne samouprave.

"Posebno je važno onemogućiti zloupotrebu političkih blokada koje paralizuju rad skupština opština i individualizovati odgovornost odbornika prema građanima, racionalizovati učestalost izbora, čime bi se smanjili troškovi i povećala politička stabilnost, spriječiti izborne manipulacije, poput „izbornog turizma“, reformisati način izbora predsjednika opštine, kako bi se obezbijedio njegov demokratski legitimitet", zaključuje se u Vladinoj informaciji o stanju lokalne samouprave.