A.J. [ Mina business ]

GA: Stvarni napredak ka EU usporava se zbog različitih interesa partija

Evropske integracije su deklarativni prioritet mnogim partijama u Crnoj Gori i stvarni napredak na evropskom putu se usporava zbog različitih partijskih interesa, ocijenili su iz Građanske alijanse (GA).

Iz te nevladine organizacije (NVO) su kazali da, iako crnogorski zvaničnici optimistično licitiraju datumima ulaska u Evropsku uniju (EU), činjenice govore da Crna Gora vodi maratonske pregovore, koji traju već 12 godina i devet mjeseci.

„Crna Gora je pregovore sa EU zvanično započela u junu 2012. godine, a jedino Turska, čiji su pregovori trenutno zamrznuti, ima duži pregovarački staž, budući da ih je otpočela još 2005. godine“, naveli su iz GA.

Kako su rekli, taj razvoj situacije postaje još paradoksalniji kada se uzme u obzir da je evropski put Crne Gore definisan u preambuli Ustava iz 2007. godine, gdje su evropske i evroatlantske integracije jasno istaknute kao strateški ciljevi države.

Iz GA su podsjetili da, prema istraživanju Delegacije EU u Crnoj Gori iz decembra 2023. godine, 78,5 odsto crnogorskih građana podržava članstvo Crne Gore u EU, što jasno pokazuje da je to rijetko pitanje koje ima opipljiv društveni konsenzus.

„Sem toga, mnoge političke partije u svojim programima, još od obnove nezavisnosti, ističu evropske integracije kao glavni cilj, ali je lako zaključiti da je u pitanju deklarativni prioritet, te da se stvarni napredak usporava zbog različitih interesa političkih partija“, kaže se u saopštenju.

Navodi se da je činjenica da se proces integracija u EU odvija u promijenjenim geopolitičkim okolnostima, od uvođenja Kopenhaških kriterijuma, koje je EU uvela tokom devedesetih i ranih dvijehiljaditih, u cilju podsticanja reformi za zemlje Centralne i Istočne Evrope.

Dodaje se da su kopenhaški kriterijumi prvi put primijenjeni velikim proširenjem 2004. godine, kada su EU pristupile Češka, Estonija, Kipar, Letonija, Litvanija, Mađarska, Malta, Poljska, Slovenija i Slovačka.

Iz GA su istakli da su te države pregovore započele 2000. godine, a Rumunija i Bugarska pregovore su započele iste godine, ali zbog nespremnosti u nekim oblastima, članstvo su ostvarile 2007. godine

„Pomenuti kriterijumi vremenom su postajali sve zahtjevniji, ali to ne može biti opravdanje za dugometražno pregovaranje Crne Gore sa EU, uzimajući u obzir da su sve ove zemlje uspjele da završe pregovaračke procese u razumnom roku, uključujući i susjednu Hrvatsku“, rekli su iz GA.

Oni su dodali da je, ukoliko se uporede pregovarački procesi Crne Gore i Hrvatske, koja je od 2013. godine članica EU, jasno da postoje velike razlike u dinamici zatvaranja pregovaračkih poglavlja, naročito onih ključnih.

„Dok je Hrvatska, kao posljednja zemlja koja je pristupila EU, relativno brzo zatvorila poglavlja koja se odnose na vladavinu prava (23 i 24), naša država se suočava sa dugotrajnim i složenim reformama“, kaže se u saopštenju.

Navodi se da, dok Crna Gora umjesto suštinskih reformi donosi zakone koji se karakterišu kao brzi štrikovi, a do EU društva očigledno ide dužim putem, komesarka za proširenje Marta Kos poručuje da bi Albanija, koja je zvanične pregovore započela 2018. godine, mogla ubrzati napredak i već 2027. godine i formalno postati dio EU.