Jelena Bobičić Čović, RCG

Efekti sporazuma sa UAE biće jasniji nakon objavljivanja dokumenta

Da bismo mogli da sagledamo efekte međudržavnog sporazuma sa Ujedinjenim Arapskim Emiratima koji je juče utvrdila Vlada, taj dokument najprije treba učiniti javnim, saglasni su analitičar Oleg Filipović i turizmolog Ivo Županović. Do tada, Filipović ističe da je umjesto međudržavnih sporazuma više pristalica konkurencije, dok Županović upozorava da bi megalomanski projekti koji bi eventualno narušili identitet destinacije, bili kontraproduktivni.

Vlada je juče utvrdila međudržavni sporazum sa Ujedinjenim Arapskim Emiratima koji će omogućiti razvoj dva velika turistička projekta, jedan na jugu, jedan na sjeveru naše zemlje. To je sinoć na Iksu saopštio premijer Milojko Spajić. Analitičar Oleg Filipović i turizmolog Ivo Županović saglasni su da dokument najprije treba učiniti javnim kako bi znali kolike su investicije planirane, kakav je odnos između država, pravna i ekonomska struktura dogovora.

“Da bih mogao egzaktno da se odredim o tome, morao bi znati prirodu tih projekata. Ukoliko su to projekti koji podrazumijevaju, uzeću u obzir  pozitivan primjer, klasičnih hotela, to podrazumijeva zaposlenost koja je zadata po krevetu i tako dalje. Ukoliko su to, recimo, mješavina stanova i hotela poput kondo hotela, to ne podrazumijeva veliku zaposlenost s druge strane, niti inkluziju lokalnog stanovništva. Ovo su moji načelni stavovi. Da bi se detaljnije pričalo o tim projektima, treba potencijalni investitori da ga detaljnije predstavljaju”, kaže Županović.

Ono što znamo je da je premijer nedavno na sastanku sa čelnicima opštine Ulcinj saopštio namjeru arapskih investitora da zakupe Veliku plažu na 99 godina.

“Meni su tri stvari zaparale uši. Prvo je konstantna priča oko Velike plaže. Treba da shvatimo da je Ulcinjska rivijera, a uključujući i Veliku plažu, kao i Ulcinjske rivijere, vlasništvo države Crne Gore”, kazao je on.

Filipović ukazuje da prije pregovora sa investitorima treba obaviti razgovore sa lokalnim samoupravama.

“Da bi došlo do realizacije takvog projekta, vi morate da imate definisane prostorne planove, morate da imate definisane sve neophodne tehničke, građenjsko-pravne uslove da bi uopšte do te investicije moglo da dođe”, kaže Filipović.

Umjesto direktnih dogovora, Filipović ističe da je više pristalica konkurencije.

“Da bi jedna investicija bila uspješna, ja sam uvijek pristalica otvorenih tendera i uvijek sam pristalica konkurencije, tako da i druge velike kompanije imaju šansu, ukoliko su zainteresovane, da se pojave na nekom eventualnom tenderu na svjetskom nivou i eventualno sa nekim njihovim projektima. Ti projekti moraju sačinjavati ne samo to što imate namjeru izgraditi, nego moraju pratiti kompletan biznis plan s jedne strane i s druge strane, to moraju da plate apsolutno sve bankarske garancije”, kaže Filipović.

Županović upozorava da treba biti oprezan sa megalomanskim projektima.

“Koji bi eventualno narušili identitet destinacije i bili kontraproduktivni za destinaciju, treba biti vrlo pažljiv sa svim tim”, kazao je on.

Filipović ukazuje da bi dva velika projekta značila mnogo za crnogorski turizam, državu i građane. Spajić je ranije kazao da je ideja da Emirati posredstvom kompanije Emar Mohameda Alabara ulože do 30 milijardi u izgradnju turističkog kompleksa u Ulcinju koji bi bio namijenjen turistima Zapadne Evrope. Filipović napominje da je to oko devet puta više od budžeta Crne Gore.