K. J.

Kakav vazduh udišemo?

Vazduh u martu čistiji ali Bijelo Polje i Pljevlja i dalje alarmantni

Nakon dva mjeseca zagađenja vazduha u prekograničnoj vrijednosti i po dvadesetak dana u sjevernom dijelu naše države, situacija u martu je nešto bolja, sudeći prema podacima Centra za ekotoksikološka ispitivanja (CETI).

Podaci na sajtu Agencije za zaštitu životne sredine za januar, februar i mart ove godine pokazuju da zagađenja ima i to najviše u Bijelom Polju, Pljevljima, Nikšiću i Podgorici.

"Tokom marta kvalitet vazduha je bio bolji u odnosu na prethodni period. U sjevernoj zoni prekoračenja granične vrijednosti srednje dnevne koncentracije za PM10 registrovana su u Pljevljima pet dana i u Bijelom Polju četiri dana", navodi se u izvještaju CETT-ja.

Na društvenim mrežama ovih dana objavljeni su podaci koji pokazuju da je Crna Gora treća zemlja u Evropi, poslije Bosne i Hercegovine i Sjeverne Makedonije po zagađenju vazduha. Međutim, iz Agencije za zaštitu životne sredine kazali su nam da ne komentarišu podatke iz nepoznatih i nekredibilnih izvora.

"Već samo one koje nam dostavi i potvrdi CETI kao referentna ustanova, shodno važećim propisima", rekli su iz Agencije za portal RTCG.

Zvanični podaci CETI-ja pokazuju da je u martu, u podgoričkom naselju Zabjelo, tri dana vazduh jako bio zagađen, u Bloku pet dva dana, a u Nikšiću jedan dan.

"U južnoj zoni kvaliteta vazduha u Baru i Kotoru registrovan je po jedan dan prekoračenja granične vrijednosti srednje dnevne koncentracije za PM10 čestice. Ova prekoračenja su u direktnoj vezi sa prekograničnim transportom saharskog pijeska, što su uobičajene pojave u ovom dijelu godine. Izmjerene su i povećane koncentracije PM2,5 čestica na svim mjernim mjestima u sjevernoj i centralnoj zoni kvaliteta vazduha", ističe se u izvještaju.

Hemijskom analizom PM10 čestica utvrđeno je povećano prisustvo benzo(a)pirena u uzorcima iz Bijelog Polja, Pljevalja, Nikšića i Podgorice. Benzo (a) piren je policiklični aromatski ugljikovodik, visoko efikasno kancerogeno jedinjenje.

Prema izvještaju Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju krajem marta je došlo do "priticanja toplog i vlažnog vazduha, jakih južnih strujanja, kada u naše predjele stiže prašina
i sitni pijesak iz oblasti pustinje Sahare". 

Navode da je ovo neuobičajena ali sve češća pojava zadnjih godina i da se zbog toga prašina i pijesak talože u vazduhu.

"Kada imamo i prisustvo oblaka ili padavina, kiša ispira nakupljeni materijal i na taj način nastaje žuta, crvena, prljava, kiša", pojašnjeno je u dokumentu.

U februaru je čak 19 dana bio zagađen vazduh u Pljevljima 19 dana i u Bijelom Polju. U januaru je u tim gradovima 18 dana bilo izmjereno povećano prisustvo PM10 čestica.