Julija Bartel (BR), Sofi Mener (BR), Kirsten Giršik (BR)  [ DW ]

26. 11. 2025. 09:44

Njemci su sve češće na bolovanju

U jednom velnes-hotelu u njemačkom regionu Harcu zaposlene su 173 osobe. Direktor hotela, Peter Vindhagen, su u ovo doba godina naročito suočava s velikim problemom: sve više zaposlenih je bolesno. On kaže da se od 2019. broj dana na bolovanju gotovo udvostručio. Pritom neki zaposleni odlaze na bolovanje i zbog blaže prehlade.

„Mislim da pojedini uopšte nisu svjesni da nanose ekonomsku štetu kad idu na bolovanje“, ističe Vindhagen, ali i dodaje: „Naravno, važno je da čovjek ode kod ljekara ako se osjeća bolesno.“

Povišenu stopu bolovanja u Njemačkoj ne primjećuje samo direktor tog hotela. Od 2021. broj bolovanja koja su prijavljena zdravstvenom osiguranju BKK znatno se povećao. To pokazuje analiza podataka pet miliona osiguranika BKK.

Koje bolesti su najčešće?

Vrlo veliki broj dana bolovanja otpada na bolesti mišićno-koštanog sistema, poput bolova u leđima ili artroze. Ali te vrijednosti – uprkos starenju radne snage – godinama ostaju stabilne.

Veliku ulogu igraju i psihički poremećaji. Oni međutim kontinuirano rastu i pojedinačno uzrokuju posebno duge periode izostanka s posla.

Poseban skok zabilježen je 2022. kod bolesti disajnog sistema – tu se ubrajaju i korona i infekcije gripom, kao i klasična prehlada. Te brojke su ostale velike.

Bolesti disajnog sistema kao pokretač

Taj porast ima više uzroka. U tom periodu je, na primjer, u Njemačkoj uvedena obavezna elektronska potvrda o nesposobnosti za rad (eAU). To znači da pacijenti doznake za bolovanja više ne moraju lično da dostavljaju zdravstvenom osiguranju, već se one šalju automatski. Dakle, podaci su sada potpuniji.

I još jedna stvar: „Postoji takozvani efekat nadoknađivanja“, kaže Lejf Erik Sander, direktor infektologije u berlinskoj bolnici Šarite. Jednostavno rečeno – ako neke bolesti nekoliko godina nisu mogle da se šire – zato što su ljudi, na primjer, ostajali kod kuće ili nosili maske – u narednim godinama dolazi do većih talasa infekcija.

Osim toga, mnogi zaposleni postali su senzibilniji, kaže dr Sander i objašnjava: „Ljudi sada s infekcijom disajnih puteva – ako ne mogu da rade od kuće ili su previše bolesni za rad – radije odlaze na bolovanje. jer ne žele da zaraze koleginice i kolege.“

„Sa kovidom-19 pojavila se još jedna velika bolest disajnog sistema koje do tada nije bilo“, objašnjava infektolog. „Ona uzrokuje približno onoliko veliki broj bolovanja kao sezonski grip, influenca, a svake godine je i opterećenje za privredu.“

I istraživanje Centralnog instituta za ljekarsku njegu pokazuje: 58 odsto dodatnih slučajeva bolovanja 2022. i 41 odsto dodatnih slučajeva 2023. otpada na akutne infekcije disajnih puteva i korona-infekcije. Na bolesti disajnog sistema 2024. je u Njemačkoj otpadalo oko 20 odsto svih dana bolovanja.

Značajne regionalne razlike

Regionalno postoje velike razlike u broju dana bolovanja osiguranika BKK u 2024. godini. Između njemačke pokrajine s najviše i one s najmanje dana izostanka s posla u prosjeku leži gotovo deset dana. U Baden-Virtembergu zaposleni osiguranici BKK su 2024. u proseku bili 18,5 dana na bolovanju, a u Sarskoj oblasti i Saksoniji-Anhalt čak 28 dana.

Razlozi za to veoma su slojeviti, objašnjava Hendrik Bert, psiholog na Univerzitetskoj klinici u Drezdenu koji se bavi vezom između rada i zdravlja. Bert vidi mogući uzrok u radnim uslovima – na privredno snažnom jugu Njemačke kompanije lakše mogu da priušte bolje radne uslove.

Osim toga, pod pritiskom su da pridobiju i zadrže dobre radnike, pa zato moraju da im ponude bolje uslove. Tu su razlike u platama, a firme „čak ponekad plaćaju i članarine u fitnes-klubu“, kaže Bert.

Menadžeri najmanje na bolovanju

Broj dana bolovanja posebno je veliki kod onih koji rade u oblastima kao što su čišćenje, ali i saobraćaj, logistike, kao i proizvodnja. Čistači i čistačice u prosjeku provedu na bolovanju čak i više od mjesec dana godišnje. To je djelimično i zato što su kod njih posebno česte bolesti mišićno-koštanog sistema, koje dovode do dugih izostanaka s posla.

S druge strane, znatno ređe na bolovanje odlaze ljudi na upravljačkim pozicijama, kao i u IT-u i prirodnim naukama, na primjer informatičari, biolozi ili geolozi.

Bolesti mogu da utiču jedna na drugu, dodaje Lejf Erik Sander i objašnjava: „Ako već postoji neko veće psihičko opterećenje, a tome se pridruži infekcija disajnih puteva, onda se može brže postati nesposoban za rad.“

Erik Sander trenutno sa svojim timom istražuje milione podataka pacijenata. Oni pokazuju da zarazne bolesti – na primjer bolesti disajnih puteva – mogu između ostalog da izazovu i srčane probleme. Veza je, prema međunarodnim studijama, toliko očigledna, da evropska kardiološka društva za prevenciju srčanih bolesti odnedavno preporučuju vakcinaciju, na primjer protiv gripa ili pneumokoka.