Met Pirson  [ DW ]

17. 01. 2025. 10:05

Grenland: fudbalski bum nakon Trampove najave?

Kukova Ostrva, San Marino, Makao, Aruba, Američka Samoa, Lihtenštajn. Sve te zemlje, bez obzira na to da li su članice Ujedinjenih nacija ili nisu, imaju šanse da učestvuju svetskom prvenstvu u fudbalu – iako to, gledajući sa sportske strane, nije baš realna mogućnost. Ali Grenland tu mogućnost nema.

Na ogromnom, u stvari najvećem svetskom ostrvu, živi samo 57.000 ljudi. Vremenski uslovi koji tamo vladaju su ekstremni, među najekstremnijim su na svijetu. Oko 80 odsto površine ostrva prekriveno je ledom. Zbog svega toga bavljenje sportom na otvorenom, na primjer fudbalom, nemoguće je tokom deset mjeseci u godini. Pa čak ni na terenima s vještakom travom.

Uprkos popularnosti dvoranskih sportova, poput rukometa, futsala ili badmintona, fudbal je i na Grenlandu sport broj 1. Zimski sportovi na ostrvu nisu baš rašireni, iako bi se to moglo u prvih mah pomisliti. Klima je jednostavno previše oštra čak i za skijanje i druge snježne sportske discipline.

„Grenlandski sportski sistem je slika danskog sistema“, kaže profesor Ramus Storm iz Danskog instituta za sportske studije za DW. „Oni imaju strukturu sa sportskim savezima, a različiti sportovi primaju visoke subvencije iz budžeta Danske. Kada ta sredstva posmatramo u odnosu na njihovu veličinu, onda se može reći da su dosta dobro finansirani.“

Vrhunski fudbal nemoguć

Grenland ima svoj sopstveni fudbalski savez još od 1971. Muška fudbalska reprezentacija je 1980. odigrala prvu utakmicu. Ali, Grenlandski fudbalski savez nije član FIFA i UEFA, što znači da ni ne učestvuje u kvalifikacijama za prvenstva svijeta i Evrope. Grenland je, za sada, samo član CONIFA (Confederation of Independent Football Associations), ali još uvjek nije uspio da se kvalifikuje za nastup na smotri najboljih svetskih, odnosno evropskih ekipa koje okuplja CONIFA.

Oštra klima i komplikovana putovanja unutar Grenlanda, otežavaju napredak na grenlandskom putu da se približi sferama u kojima se kreću vrhunski fudbaleri svijeta. „Postoje veoma, veoma ograničene mogućnosti stvaranja nekakve elitne fudbalske ekipe na Grenlandu“, kaže Storm. Od je mnogo toga napisao o sportu na Grenlandu, a proputovao je ostrvo tokom svojih studijskih boravaka na Grenlandu.

„Kada bi najbolji igrači prešli u Dansku, i kad bi oni učestvovali na turnirima u Danskoj, možda bi mogli da se razvijaju uz kontinuirane treninge i da postanu bolji igrači. Ali na Grenlandu je tako nešto praktično nemoguće.“

Svi oni koji budu prepoznati kao obećavajući talenti u nekoj sportskoj disciplini, u pravilu moraju da se odsele u Dansku kako bi uspjeli da iskoriste sve potencijale koje posjeduju. Neki fudbaleri koji su rođeni na Grenlandu uspjeli su da se probiju do prve lige i najboljih klubova. Prije svih to je bivši igrač Čelsija i Ajaksa Jesper Grenkjer. On je rođen na Grenlandu, ali njegova porodica odselila se sa ostrva dok je on još bio dijete. Grenkjer, koji je 2005-2006. igrao i u Bundesligi u dresu Štutgarta, 80 puta je nastupio za reprezentaciju Danske. Svi Grenlanđani automatski imaju pravo nastupa i za Dansku.

Uspjeh u drugim sportovima

Uprkos trenutnom statusu autonomne danske teritorije, Grenland ima sopstvenu reprezentaciju i u čitavom nizu drugih sportskih disciplina. Do sada su se plasirali za nastupe na Svetskom prvenstvu u rukometu (u muškoj i ženskoj konkurenciji), a učestvovali su i na međunarodnim turnirima u futsalu. Ali, zbog značaja fudbala kao globalno raširenog sporta, veliki cilj za Grenland bio je i ostao ulazak u okrilje FIFA.

Grenland je doduše povezan s Danskom, ali je geografski bliži Sjevernoj Americi. Zato se ta zemlja trudi oko priznavanja od strane CONCACAF – što je fudbalski savez FIFA za područje Sjeverne i Srednje Amerike, odnosno Kariba. Grenland ne može da postane član Evropske fudbalske federacije, s obzirom na to da UEFA prima samo one zemlje koje su priznate od strane Ujedinjenih nacija. CONCACAF takva pravila nema.

Football is king in Greenland. ⚽️🇬🇱

While the Arctic island is a part of the Kingdom of Denmark, it remains a sovereign territory.

Yet it has never played competitive international football but that could soon change to boost national pride. pic.twitter.com/nLV2Iprk3u

— DW Sports (@dw_sports) January 10, 2025

Nezavisnost kao vruća tema

Borba za priznavanjem statusa reprezentacije odvija se paralelno s debatom oko nezavisnosti Grenlanda. A ona je intenzivirana nakon što je Donald Tramp početkom januara rekao da bi ljudi na Grenlandu mnogo profitirali kada bi ta zemlja postala dio SAD. Neposredno nakon toga, Trampov sin, Donald Mlađi, posjetio je Grenland.

Grenlandski premijer Mute Egede kaže da preferira da Grenlanđani sami upravljaju svojom sudbinom, umjesto da postanu dio Sjedinjenih Država. Ili Danske. Nakon što je u svojoj novogodišnjoj poruci izjavio da bi Grenland trebalo da odbaci „okove kolonijalizma“, poslednjih dana je dodao da se njegova vlada raduje „uspostavljanju kontakta“ s Trampovom administracijom.

Za sportskog stručnjaka Ramusa Storma grenlandska želja za stvaranjem sopstvene reprezentacije na svetskoj pozornici više je motivisana „identitetom i nacionalnim ponosom“, nego time da bi Grenland, s obzirom na broj stanovnika i klimu na ostrvu, zaista mogao da bude konkurentan. Ali isto to u stvari važi i za druge zemlje, poput Kukovih Ostrva, San Marina, Makaoa, Arube, Američke Samoe i Lihtenštajna.

*ovaj članak je najpre objavljen na njemačkom jeziku

Je li zakonito da klubovi Bundeslige snose dio troškova policijskih intervencija? Pravni spor traje već deset godina. Grenlandova borba za fudbalsku legitimnost. Trčanje maratona svaki dan tokom jedne godine. pic.twitter.com/wUFId5XR6Q

— DW Balkan BHS (@dw_balkan) January 13, 2025