Kersten Knip  [ DW ]

07. 09. 2024. 10:27

Deportacije: Koliko je bezbjedna Sirija

Sirija je trenutno podijeljena na četiri različita područja. Najveći dio zemlje – oko 60 procenata – kontroliše režim predsjednika Bašara al-Asada. Mali dio na sjeverozapadu pod kontrolom je radikalno-islamističke grupe Hajat Tahrir al-Šam. Sjeverno od toga, Turska kontroliše dva dijela koja se direktno graniče sa njenom državnom teritorijom. Sjeverozapad je pretežno pod vlašću kurdskih snaga.

Nijedna od ovih regija nije bezbjedna, naglašava politikolog Andre Bank iz Njemačkog instituta za globalne i regionalne studije (GIGA), koji je zajedno sa stručnjakom za Bliski istok, Ronjom Heršner, autor nedavno objavljene studije o bezbjednosnoj situaciji u Siriji.

„Po mom mišljenju, ne bi smjelo da se deportuje ni u jednu od četiri regije zemlje", izjavio je Bank za DW. Isto mišljenje dijeli i Karsten Viland, stručnjak za Bliski istok: „Na pitanje da li je Sirija bezbjedna zemlja, definitivno bih odgovorio 'ne' – i to imajući u vidu sve četiri regije."

Asadov režim „jedan od najrepresivnijih na svijetu"

U dijelu zemlje pod Asadovom kontrolom živi oko 9,6 miliona ljudi, navodi studija. Asadov režim, prema studiji, „jedan od najrepresivnijih režima na svijetu", i dalje u velikoj mjeri praktikuje prisilne otmice, vojne procese i torturu.

Režim takođe odbija da se izjasni o sudbini više od 125.000 zatvorenika.

Poznati su slučajevi deportovanih Sirijaca iz Libana koji su nestali bez traga nakon prelaska granice sa Sirijom, kaže politički savjetnik Karsten Viland za DW. „Vjerovatno su ih uhapsile tajne službe, gdje su vjerovatno mučeni ili čak ubijeni. Zabilježen je veliki broj slučajeva takvih nestanaka".

Takođe, činjenica da mnoge izbjeglice radije žive u teškim uslovima u kampovima u Libanu ili Jordanu nego da se vrate u domovinu, pokazuje šta očekuju u slučaju povratka: „Oni strahuju za sopstveni život," kaže Viland.

Idlib - radikalni islamisti i ruski vazdušni napadi

Situacija u Idlibu, na sjeverozapadu Sirije, nije mnogo bolja. U regiji pod kontrolom radikalno-islamističke organizacije Hajat Tahrir al-Šam živi oko tri miliona ljudi – 1,7 miliona njih su interno raseljena lica. Gotovo svi zavise od pomoći UN. Preko 80 procenata stanovnika nema adekvatan pristup pitkoj vodi i sanitarnim uslovima, navodi se u studiji Banka i Heršnerove.

Pored toga, južni i istočni djelovi regije su često meta ruskih vazdušnih napada. Moskva dugo podržava Asadov režim, a ti napadi su se pojačali od početka rata u Gazi Od oktobra do decembra 2023. oko 160.000 ljudi je raseljeno unutar sjeverozapada Sirije, često po drugi ili treći put, kaže se u studiji.

Tome se dodaje autoritarna vladavina džihadista iz okruženja Al Kaide, kaže poznavalac Sirije, Karsten Viland. Iako su radikalni islamisti djelimično ublažili svoju ideologiju, i dalje im je cilj kontrola, posebno žena čija su prava strogo ograničena. „Suprotstavljanje je opasno po život."

„Ratni zločini" pod turskom kontrolom

U području koje kontroliše Turska na sjeveroistoku živi oko 2,1 milion ljudi – uključujući sirijske izbjeglice deportovane iz Turske – i tamo nije bezbjedno.

Hjuman rajts voč je dokumentovala brojne napade takozvane Sirijske nacionalne armije (koja je protiv Asada), kao i zvanične turske vojske s kojom sarađuje.

Represije i u kurdskom području

Ni u ugavnom autonomnoj sjeveroistočnoj Siriji, pod upravom kurdske partije Demokratske unije (PYD), ne vlada potpuna bezbjednost. Jedinice narodne odbrane (PYG), koje su povezane sa PYD-om i Radničkom partijom Kurdistana (PKK) koja je u Njemačkoj zabranejna, ranije su se borile protiv "Islamske države" (IS)

.

Trenutno su Jedinice narodne odbrane uključene u oružane sukobe, između ostalog, sa turskom vojskom i snagama lojalnim Iranu. Osim toga, kurdske i arapske grupe u regionu međusobno se bore za moć i uticaj.

Sve ovo je podstaklo vladajuće snage u tom regionu da pojačaju represije nad političkim protivnicima, navodi se u studiji koju su napisali Bank i Heršnerova. Oni se suočavaju sa optužbama za prinudne regrutacije, vansudska ubistva, proizvoljna hapšenja i torturu u zatvorima.