Nenad Krajcer (agencije)  [ DW ]

27. 05. 2024. 11:37

Lokalni izbori u Tiringiji: AfD podbacio zbog skandala?

Na izborima za načelnike okruga i gradonačelnike u Tiringiji, njemačkoj pokrajini na istoku zemlje koja se smatra utvrđenjem desničarske stranke, Alternativa za Njemačku (AfD) je ostvarila manji uspjeh od očekivanog.

Nakon prvih prebrojavanja glasova nazire se ujednačena borba između AfD i CDU. Od 13 okruga AfD-ovi kandidati su u devet izborili ulazak u drugi krug izbora - koji se održavaju 9.juna. AfD-ov kandidat je u samo jednom okrugu osvojio više glasova od CDU. AfD je posebno loše prošao u većim gradovima: u Erfurtu, Vajmaru, Geri i Jeni, kandidat AfD-a nije prošao u drugi krug za izbor gradonačelnika.

Javnost je istovremeno šokirana ulaskom nezavisnog kandidata Tomija Frenka - neonaciste koji je poznat širom Njemačke - u drugi krug izbora za načelnika okruga Hildburghauzen.

AfD nije osvojio Tiringiju

U prvoj reakciji javnosti se osjeća olakšanje zbog činjenice da AfD na ovim izborima nije uvjerljivo pobijedio, kako se to očekivalo. U ovoj saveznoj pokrajini AfD u ispitivanjima javnog mnjenja posljednjih mjeseci s 30 posto podrške uvjerljivo vodi ispred CDU s 20 posto.

Stranke na vlasti u Tiringiji - Ljevica, koja daje i premijera Boda Ramelova, SPD i Zeleni - zadovoljne su rezultatima lokalnih izbora. „Građani su spriječili ‚smeđe‘ preuzimanje vlasti u Tiringiji", rekla je predsjednica Ljevice za ovu saveznu pokrajinu Ulrike Grose-Retig. Boja uniformi pripadnika NSDAP-a (nacista) je bila smeđa, pa se u njemačkom političkom žargonu koristi kao opis za radikalno desničarske snage.

Slab uspjeh AfD-a posljedica skandala?

Uprkos izostalom velikom uspjehu AfD-a na ovim lokalnim izborima, ostaje činjenica da je, uz CDU, ova stranka najjača politička snaga u Tiringiji. Po mišljenju politikologa Olivera Lembkea, AfD se u Tiringiji etablirala kao stranka i na lokalnom nivou, ali joj nije pošlo za rukom da tamo postigne uspjeh kakav inače pokazuju anekte.

On to povezuje s brojnim skandalima posljednjih sedmica vezanim za Maksimilijana Kraha i Petra Bistrona kojima se prebacuje špijuniranje za Kinu odnosno primanje mita od jednog, Kremlju bliskog, medija.

Prije nekoliko dana poslanici AfD-a su izbačeni iz poslaničkog kluba desničara u Evropskom parlamentu što je popraćeno komentarima kako je AfD i svojim desničarskim kolegama iz Evrope preradikalan. „AfD posljednjih sedmica ima najgoru moguću sliku u javnosti", kaže Lembke. On računa da će u drugom krugu izbora uglavnom pobijediti kandidati CDU-a.

Ekstremno krilo AfD-a

Izbori za gradonačelnike i načelnike okruga u Tiringiji se smatraju i važnim pokazateljem za izbore za parlament ove savezne pokrajine koji se održavaju 1. septembra. Iako Tiringija s oko 2,4 miliona građana spada među manje njemačke pokrajine, pobjeda AfD-a bi označila prekretnicu u političkom pejzažu Njemačke.

Pobjeda bi imala posebnu težinu i zbog činjenice da se cjelokupni ogranak AfD-a za Tiringiju nalazi pod prismotrom Ureda za zaštitu ustavnog poretka zbog „dokazano ekstremno desničarskih tendencija". Predsjednik AfD-a za Tiringiju Bjern Heke, važi i kao predvodnik ekstremnog krila stranke. On je nedavno nepravosnažno osuđen zbog korišćenja parola iz vremena nacionalsocijalizma.