Anto Janković (priredio izbori iz štampe)  [ DW ]

02. 05. 2024. 16:37

Useljavanje na Balkan: „Konfliktni potencijal je očigledan“

Njemački list Frankfurter algemajne cajtung piše o poteškoćama koje u balkanskim zemljama izaziva s jedne strane iseljavanje i pad broja novorođene djece, a s druge doseljavanje iz Azije na koje te zemlje, kako se ocjenjuje u članku, nisu spremne.

Autor tog teksta, novinar Mihael Martens, spominje anegdotu s jedne konferencije na kojoj se raspravljalo o opasnosti od rata na jugoistoku Evrope, pa je jedan od učesnika konferencije izjavio da opasnost od rata ne postoji, jer u tim zemljama nedostaje vojnika.

Autor teksta ne misli da opasnost od rata ne postoji i navodi da i dobro naoružane specijalne jedinice mogu da učine mnogo zla, ali zato ukazuje da te zemlje ipak muku muče s nedostatkom vojnika. Kao primjer se navodi Srbija:

„Srbija se recimo već nekoliko godina snažno naoružava raketama, dronovima i protivvazdušnim sistemima iz Kine i Rusije, koji bi uskoro trebalo da budu dopunjeni i francuskim borbenim avionima Rafal, što je jedan dio slike. Drugi je da Srbiji, kao i drugim zemljama tog regiona, nedostaje vojnika koji znaju da upravljaju tom skupom tehnikom. Tako srpska vojska ima, istina, više od 300 tenkova, ali osposobljene posade ima za najviše jednu trećinu“, tvrdi njemački list.

Kao razlog se navodi to što oficiri radije prelaze da rade u privredu, to što je malo podmlatka, jer vojni poziv nije više tako privlačan u društvu, i to što se rađa sve manje djece. Ujedno, kako se navodi, iseljavanje još više zaoštrava problem, jer „države tog regiona nisu dovoljno privlačne da zadrže svoje mlado stanovništvo ili privuku migrante“.

„Za mlade je iseljavanje i dalje najbolja mogućnost“

Autor članka poredi situaciju u Srbiji s onom u Rumuniji ili Bugarskoj, navodeći da se u tim zemljama ponekad uspjeva da se uspori iseljavanje iz velikih gradova ili čak da se preokrene trend, ali napominje da su te zemlje članice Evropske unije.

„U šest zemalja Zapadnog Balkana, koje još nisu članice Evropske unije i nemaju ravnopravan pristup njenom tržištu, niti njegove četiri slobode, stanje ne izgleda tako dobro“, piše Frankfurter algemajne cajtung, navodeći da za mnoge mlade ljude u tim zemljama iseljavanje i dalje djeluje kao najbolja mogućnost.

Smanjenje broja stanovništva utiče i na ponašanje zapadnih investitora, napominje list, obrazlažući da za velike projekte u radno intenzivnim privrednim granama nema dovoljno radne snage.

„Jedan zapadni koncern, koji u jednoj balkanskoj zemlji želi da gradi veliku fabriku, dogovorio je zato još prije početka radova da će dvije trećine radnika biti uvezeno s Filipina“, tvrdi autor.

Balkanske zemlje nisu spremne za nove doseljenike

Navodi se da su političari u regionu kasno shvatili ozbiljnost demografskog stanja, pa se sada takmiče oko dovođenja stranih radnika. „Beogradski gradski saobraćaj u međuvremenu zapošljava vozače autobusa iz Indije ili Šri Lanke, jer nema domaćih interesenata. Najsiromašnija država u Evropi, Kosovo, za velike projekte je avionima dovezla radnike iz Bangladeša.“

Ta nova stvarnost je društva u balkanskom regionu staviti pred teške izazove, upozorava njemački list, jer će doseljenici iz Azije i Afrike rađati djecu, kupovati nekretnine, negovati svoje tradicije i religije, i promijeniti izgled gradova na jugoistoku Evrope, na što u tom regionu nisu navikli.

„Konfliktni potencijal je očigledan. Balkan je, istina, multietnički već vjekovima, ali vlastodršci teško prihvataju da je to područje useljenički region ili da to mora da postane, da bi se ekonomski održalo“, zaključuje Frankfurter algemajne cajtung.