dw.com  [ DW ]

17. 01. 2024. 12:37

Njemačka: protesti protiv rasizma i za zabranu AfD-a

Pod motom „Savez protiv rasizma“ privatne osobe su u Kelnu za utorak 16. januar kratkoročno prijavile demonstracije navodeći da očekuju oko hiljadu učesnika. Ali, kako je objavila policija, na kraju se okupilo oko 30.000 ljudi. Demonstranti su u koloni prošetali kroz centar grada i uzvikivali: „Čitav Keln mrzi AfD!“

Policija je saopštila da je raspoloženje na protestu bilo „isključivo mirno“. Vijorile su se i zastave Evropske unije i one duginih boja, a učestvovali su ljudi svih političkih orijentacija, od demohrišćanskih grupa, do pristalica Marksističko-lenjinističke stranke.

Mnogi su držali transparente koje su sami napravili. Na više njih se tražila zabrana Alternative za Njemačku (AfD), stranke čiji se djelovi smatraju desno ekstremnima. Međutim, stručnjaci i političari su po tom pitanju skeptični. Savezni ministar privrede Robert Habek (Zeleni) sumnja u uspjeh postupka za zabranu. „Prepreke su s pravom veoma velike, a šteta od neuspjelog postupka za zabranu bila bi ogromna. Zato sve mora da bude apsolutno pravno utemeljeno“, rekao je vicekancelar Habek. I bivša sutkinja na Saveznom ustavnom sudu Gertrude Libe-Volf smatra da su šanse za zabranu AfD-a male.

Masovni protesti i u drugim gradovima

Protesti su proteklih dana održani i u drugim gradovima. U centru Potsdama u nedelju uveče okupilo se oko 10.000 ljudi. Među njima su bili i kancelar Olaf Šolc (SPD) i ministarka spoljnih poslova Analena Berbok (Zeleni). Istovremeno, na protestima u bilo „više hiljada“ učesnika, kako je saopštila policija. Protest protiv rasizma i desnog ekstremizma održaće se u petak i u Hamburgu.

Ovih dana se potpisuje i peticija kojom se traži oduzimanje osnovnih prava Bjernu Hekeu, desno ekstremnom političaru AfD-a iz savezne pokrajine Tiringije. U peticiji koju je do sada potpisalo više od 1,2 miliona ljudi, zahtijeva se da mu se oduzme biračko pravo, pravo da bude biran i da obavljana javne dužnosti. Prema član 18 njemačkog Osnovnog zakona (njemačkog ustava) to je moguće ako se osnovna prava „zloupotrebljavaju za borbu protiv slobodnog demokratskog poretka“. Odgovarajući zahtjev protiv Hekea mogu da pokrenu Bundestag, odnosno savezna ili pokrajinske vlade.

Savezna povjerenica za suzbijanje diskriminacije Ferda Ataman smatra da su ove demonstracije samo početak. „Mnogim ljudima upravo je postalo jasno da su ugroženi njihova sopstvena bezbjednost i budućnost, ako antidemokratski ekstremni desničari proguraju svoje fantazije o deportacijama“, rekla je Ataman. Ona je ujedno izrazila nadu da će uskoro milioni ljudi protestovati za demokratiju i protiv diskriminacije.

Reakcije AfD-a i „Unije vrijednosti“

Povod za demonstracije protiv ekstremne desnice je objava istraživačke mreže „Korektiv“ (Correctiv) o sastanku u Potsdamu na kojem su, između ostalih, učestvovali i članovi AfD-a, „Unije vrijednosti“, „Identitarnog pokreta“, ali i neki uticajni preduzetnici i desni ekstremisti. Razgovaralo se o tajnim planovima za deportacije miliona ljudi iz Njemačke, među kojima su potražioci azila i Njemci stranog porijekla.

Nakon što je objavljeno da je na tom sastanku učestvovao i Roland Hatvig, lični savjetnik predsjednice AfD-a Alis Vajdel, ona ga je otpustila. Istovremeno je međutim optužila medije da su objavili izvještaj „Korektiva“ bez provjere i ocijenila da je to „skandal“ i da se koriste „metode DDR-a“.

„Unija vrijednosti“, organizacija koja je, kako sama navodi, „lojalna strankama CDU i CSU“ i koja u svojim redovima ima i članove te dvije demohrišćanske stranke, potvrdila je da su na sastanku u Potsdamu učestvovale dvije njene članice. One su navodno i članice Hrišćansko-demokratske unije (CDU). U slučaju barem jedne od njih prošlog vikenda je nadležni odbor CDU pokrenuo postupak za izbacivanje iz partije.

Ali, „Unija vrijednosti“ je naglasila da su te dve žene spornom sastanku „prisustvovale je su bile pozvane kao privatne gošće, a ne kao predstavnice Unije vrijednosti“. Unija je takođe kritikovala „Korektiv“ tvrdeći da se na sastanku nije govorilo o „masovnoj deportaciji Njemaca stranog porijekla“, nego o „deportaciji ilegalnih migranata, stranaca s privremenom dozvolom boravka i stranaca s dozvolom boravka koji su upali u oči zbog teških krivičnih djela“.

ajg (agencije)