B.B. [ Mina ]

Plužine, Bar i Tuzi najtransparentnije opštine

Opštine Plužine, Bar i Tuzi postigle su u prošloj godini najbolje rezultate u oblasti transparentnosti među lokalnim samoupravama, saopšteno je na Forumu o borbi protiv korupcije na lokalnom nivou, koji je organizovala nevladina organizacija (NVO) Aktivna zona.

Na Forumu, na kojem je predstavljen Indeks otvorenosti i transparentnosti crnogorskih opština, saopšteno je da je prosječna ocjena transparentnosti za prethodnu godinu iznosila 52,5 bodova, što predstavlja pad od 1,5 u odnosu na stanje prije dvije godine.

Izvršni direktor NVO Akivna zona, Miloš Marković podsjetio je da ta organizacija već godinama nastoji da kroz projekte i partnerstva jača odgovornost, transparentnost i povjerenje između građana i institucija.

On je, kako prenosi PR Centar, kazao da Forum organizuju u okviru SELDI programa, uz podršku Evropske unije (EU), sa ciljem da otvore prostor za dijalog, razmjenu iskustava i zajedničko djelovanje protiv korupcije „tamo gdje ona najviše pogađa - u lokalnim zajednicama“.

„Borba protiv korupcije ne počinje u vrhovima vlasti, već na šalterima, u kancelarijama i u javnim nabavkama. Ona počinje tamo gdje građani svakodnevno komuniciraju sa svojim opštinama – gdje odlučujemo o budžetima, planovima, uslugama i kvalitetu života“, naveo je Marković.

Stankov: Lokalne uprave imaju najveći potencijal da pruži konkretne rezultate

Šef odjeljenja za istraživanje javnih politika (CeMI) Nemanja Stankov istakao je da je transparentnost lokalnih samouprava u Crnoj Gori i dalje na nezadovoljavajućem nivou, uprkos strateškom cilju pune integracije u EU.

On je podsjetio da Crna Gora jeste pred vratima EU, ali da se ne smije dozvoliti da to zasjeni činjenicu da je sveobuhvatna transformacija sistema i dalje nužna.

„Iako se često u fokusu javnosti nalaze afere visoke korupcije, lokalni nivo je taj koji ima najveći potencijal da pruži konkretne rezultate u kreiranju transparentnog sistema javnih usluga,“ naglasio je Stankov.

On je istakao da je oblast antikorupcije najslabija karika u pogledu otvorenosti i transparentnosti lokalnih samouprava.

Autor Indeksa i projektni koordinator u Aktivnoj zoni Marko Šaranović je, predstavljajući nalaze i preporuke iz te publikacije, pojasnio da je istraživanje sprovedeno sa ciljem da se ocijeni dostupnost informacija i dokumenata od javnog značaja koje su lokalne samouprave u Crnoj Gori objavile tokom prošle godine.

On je kazao da su ukupno ocijenjene 23 opštine na osnovu 50 zatvorenih pitanja, raspoređenih u šest tematskih oblasti, navodeći da su pitanja bodovana ocjenama od 0 do dva, uz mogućnost parcijalnog bodovanja u vrijednosti od 0.25, kako bi se nijansirali različiti nivoi napora koje opštine ulažu u transparentnost.

Šaranović je kazao da je istraživanje pokazalo da su Plužine najtransparetnija opština, da slijede Bar i Tuzi, dok je na posljednjem mjestu Žabljak.

„Na prvom mjestu i ove godine nalaze se Plužine, sa maksimalnih 80 bodova, isto kao i 2022. godine. Na drugom mjestu je ponovo opština Bar, koja je pokazala blago poboljšanje u oblasti digitalizacije informacija i javno dostupne dokumentacije“, rekao je Šaranović.

Većina opština na sjeveru ispod prosjeka

On je istakao da se većina opština ispod prosjeka nalazi na sjeveru, dok centralna regija prednjači po transparentnosti, ali sa vrlo malom razlikom u broju poena.

„Na jugu je zabilježen pad u broju objavljenih informacija u odnosu na 2022. godinu“, rekao je Šaranović.

Kako je kazao, tri tematske oblasti u kojima su opštine bile najažurnije su objavljivanje opštih informacija (prosjek: 16,5 od maksimalnih 24 poena), informacije o budžetu (11 od 18 poena), i skupštinske aktivnosti (devet od 18 poena).

„Pad se bilježi u oblastima javnih nabavki, javnih rasprava, konkursa i saradnje sa zajednicom, kao i u oblasti borbe protiv korupcije“, rekao je Šaranović i dodao da su neki od najmanje objavljivanih dokumenata završni računi budžeta, godišnji izvještaji o imovini, kao i izvještaji o realizaciji projekata i programa nevladinih organizacija.

Govoreći o preporukama, on je kazao da bi trebalo izrađivati i objavljivati detaljne i narativne vodiče, naročito o budžetu i javnim nabavkama.

Šaranović je naveo da je preporuka i redovno, blagovremeno i godišnje objavljivanje svih zakonom propisanih dokumenata, sprovođenje kampanja za informisanje građana o dostupnim dokumentima i načinima pristupa informacijama, putem e-mail listi, fizičkih obavještenja i drugih kanala.

Predsjednik Opštine Plužine Slobodan Delić kazao je da mu je drago što su postigli rezultat koji pokazuje kvalitet i nivo proaktivnosti.

„Vjerujemo da ćemo uspjeti da zadržimo ovaj nivo i da budemo još bolji. Nadamo se i da će ostale lokalne samouprave krenuti tim zajedničkim putem, jer sav posao koji radimo, radimo u interesu čitave zajednice“, rekao je Delić.

Glavna administratorka Opštine Bar Anita Subašić Marvučić navela je da Indeks otvorenosti lokalnih samouprava predstavlja potvrdu da opštine, kao prvi i osnovni servis građana moraju da rade više na unapređenju transparentnosti i otvorenosti.

„Što se tiče Opštine Bar, sa sigurnošću mogu da kažem da će nam ovo priznanje biti dodatni podstrek i vjetar u leđa da nastavimo u tom pravcu," kazala je Subašić Marvučić.

Predsjednik Opštine Tuzi Lindon Đeljaj rekao je da je zadovoljan zbog uspjeha koji je ta opština postigla u najnovijem istraživanju.

Istraživačica javnih politika u Institutu Alternativa Dragana Jaćimović kazala je da se transparentnost često svodi na objavljivanje informacija koje opštine već posjeduju, ali koje izostaju iz javnosti.

„Ne tražimo dokumente koje nemaju, već one koje su po zakonu dužni da imaju i objave“, rekla je Jaćimović na sesiji „Uloga lokalnih NVO u jačanju transparentnosti Izazovi i dobre prakse lokalnih organizacija civilnog društva u sprovođenju nadzora i zagovaranju odgovorne vlasti“.

Ona je ukazala na izazove u pristupu informacijama, navodeći da to često zavisi od pojedinaca unutar sistema.

Publicista i novinar portala UL info Mustafa Canka poručio je da su transparentnost i odgovornost ključni za rad lokalnih samouprava.

„Opština je temelj slobodnog društva. Lokalna politika je ta gdje se najjasnije vidi efikasnost vlasti“, poručio je Canka.a