CNN/Euronews [ M.V. ]

Da li nas čekaju ekstremni talasi vrućine, suše, ali i nepredvidljive oluje?

Prirodni klimatski obrazac koji utiče na meteorološke uslove širom svijeta, La Ninja, pojavio se na početku ove godine, ali je imao vrlo kratak i neobičan rok trajanja.

Atmosfera je prvi put počela da poprima karakteristike La Ninje prošle jeseni, ali se okean u oblasti tropskog Pacifika nije dovoljno ohladio sve do kraja godine, što je odložilo njen dolazak. Kada su se uslovi konačno stvorili, zadržali su se samo nekoliko mjeseci.

Sada ni La Ninja, ni njoj suprotstavljeni fenomen El Ninjo nijesu prisutni, a prema novom izveštaju Nacionalne okeanske i atmosferske administracije SAD, započela je takozvana neutralna faza, koja bi trebalo da traje sve do rane jeseni.

La Ninja je faza fenomena klimatskog sistema zvanog El Ninjo - južna oscilacija. Ima dvije suprotne faze - El Ninjo i La Ninja - i obje značajno mijenjaju vremenske prilike širom planete.

Nastaje kada temperature morske površine u centralnom i istočnom dijelu Tihog okeana padnu ispod prosjeka. Tokom La Ninje, uobičajeni vjetrovi koji duvaju od istoka ka zapadu postaju jači i guraju toplije vode dalje na zapad. S druge strane, kada je zemlja pod uticajem El Ninja ti vjetrovi slabe ili duvaju u suprotnom smjeru i šalju toplu vodu na površini ka istoku.

I La Ninjo i La Ninja mogu imati širok uticaj na globalne vremenske obrasce, uključujući i one u Evropi, iako ti uticaji mogu značajno varirati u zavisnosti od udaljenosti od Pacifika.

Meteorolozi pomno prate ove promjene, jer su one činioci koji značajno utiču na globalno vrijeme i uglavnom su dosljedne i predvidljive.

Oni tvrde da smrt La Ninje ne znači da je atmosfera "uspavana", jer su neki njeni tragovi i dalje prisutni, ali ograničeni trajanjem i jačinom.

Pod uticajem La Ninje pojačane padavine pogađaju centralni i zapadni ekvatorijalni Pacifik, dok Južna Amerika postaje sušnija i hladnija.

Vrlo je teško precizno odrediti koliko dugo i do koje mjere bi duh La Ninje mogao da traje", kaže za CNN Mišel L'Ero, klimatološkinja američkog Centra za predviđanje klime.

Mišljenja naučnika su podijeljena u pogledu toga kako će smrt La Ninje i neutralni period uticati na predstojeću sezonu uragana na Atlantiku, koja počinje u junu, a vrhunac dostiže između avgusta i oktobra.

La Ninja obično dovodi do mnogo aktivnije sezone uragana, dok je El Ninjo ublažava, ali ima primjera i da se desilo suprotno, kao što je to bio slučaj 2023.godine. 

Meteorolozi moraju da uzmu u obzir i druge uticaje, jer oba fenomena trenutno izostaju. Ono što svakako utiče na intenzitet razvoja uragana su toplota okeana i zagrijevanje planete zbog zagađenja fosilnim gorivima, pa tako jedna grupa stručnjaka smatra da je pred nama buran period.

Okeani se veoma sporo hlade, naročito zbog toga što oko 90 procenata viška toplote koju proizvede sagoreijvanje fosilnih goriva, ostaje u njima. Temperature okeana bile su na rekordnom nivou 2023. i 2024. godine.

Najnovije prognoze sa Centra za predviđanje klime pokazuju da će tokom ostatka proljeća i u ljeto temperature ponovo biti iznad prosjeka. To znači da sjevernu poluloptu ponovo čekaju ekstremni talasi vrućine, suše, ali i nepredvidljive oluje.