Tufik Softić [ RTCG ]

uništen biodiverzitet

Stiže nova krivična prijava zbog devastacije Đalovića pećine

Dok iz Opštine Bijelo Polje pokušavaju da minimiziraju štetu nastalu na lokaciji Đalovića pećine, predstavnici Speleološkog kluba “Pauk” iz tog sjevernog grada pripremaju i drugu krivičnu prijavu protiv svih koji su učestvovali u devastaciji kompletnog područja Đalovića klisure koja je još prije šezdeset godina proglašena spomenikom prirode.

Iz ove asocijacije ranije su podnijeli jednu krivičnu prijavu zbog uništavanja Đalovića pećine, ali, kako su kazali Portalu RTCG, po toj prijavi još ništa nije urađeno.

“Zbog toga mi sada pripremamo mnogo širu krivičnu prijavu protiv svihjh koji su učestvovali ne samo u nepopravljivom oštećenju Đalovića pećine, već čitave Đalovića klisure. Radimo to polako, pripremamo obiman dokazni materijal u kojem će biti i video zapisi prije, za vrijeme devastiranja i poslije devastacije”, kazao je  predsjednik Speleološkog kluba "Pauk" iz ovog grada, Petar Cerović.

On je uputio apel svim speleolozima u Crnoj Gori i svim ekološkim nevladinim organizacijama, da se uključe u rješavanje ovog problema.

“Ulazimo u četvrtu godinu od kada je devastiran ulaz u Đalovića pećinu i nailazimo svuda na ćutanje”, rekao je Cerović.

Prema njegovim riječima Đalovića pećina je trajno oštećena, promijenjena klima u njoj i uništen biodivezitet.

“U pećinu je moralo da se ulazi u specijalnoj opremi, a radnici su ulazili i probijali tunel kao da probijaju Sozinu. Zločin je napravljen, i to organizovan, i to sve prolazi nekažnjeno”, rekao je Cerović.

On je objasnio da se ništa na preduzima na mogućoj sanaciji nastale štete, i da sve stoji onako kako je bilo na početku, prilikom nestručnog otvaranja ulaza.

“Ovdje se radi o potpunoj neodgovornosti, i zbog toga mi sad pripremamo drugu krivičnu prijavu zbog kompletnog područja đalovića klisure kao zaštićenog prirodnog nacionalnog dobra”, rekao je Cerović.

Radove na valorizaciji reona Đalovića pešiće i Đalovića klisure izvodi firma “Novi Volvoks”, dok im je podizvođač privatna firma “Imperijal”  vlasništvu brata predsjednika opštine Petra Smolovića. 

"Koja je izvođač radova na projektu valorizacije Đalovića pećine”, kaže Cerović.

Poznati speleolog podsjeća da je firma “Novi volvox”, od čijeg osnivanja 2009. godine je zabilježeno dvadeset i pet vlasničkih promjena, osim Đalovića pećine, u Bijelom Polju bila uključena i u kapitalni projekat valorizacije planine Bjelasice, odnosno Ski centra “Cmiljača”, koji je takođe vrijedan preko dvadeset miliona eura.

“Najgore je što je i dalje gradilište Đalovića pećina neadekvatno konzervirano, ostavljeno da se i dalje biodiverzitet same pećine urušava. Samo jedan podatak, a to je da se kripto-klima promijenila 4 do 6 stepeni, samo po sebi predstavlja katastrofu. Izvođač radova se neodgovorno i neprofesionalno odnosi prema Đalovića klisuri, a utrošeno je  preko 20 miliona eura”, kaže Cerović.

Priča oko Đalovića otvorena je kada su krajem ljeta 2022. godine predstavnici Speleološkog kluba “Pauk” policiji prijavili da su vandali ispisivali imena po zidovima pećine i oštetili pećinski nakit.

Protiv nekoliko lica je, potom, podnesena krivična prijava zbog uništenja prirodnog dobra, ali se nakon toga pokrenulo pitanje oko toga kako se godinama izvode radovi na valorizaciji Đalovića pećine, da li se to radi na stručan način i da li se tim radovima nanose nepopravljive štete prirodnom ambijentu najveće pećine na Balkanu, kao i čitavom njenom okruženju.

Ova pećina se smatra jednom od najdužih na Balkanskom poluostrvu. Istraženih 17,5 kilometara pećine pripada teritoriji Crne Gore, ali se procjenjuje da ova pećina zadire duboko u utrobu Pešterske visorevni, sa još, vjerovali ili ne, 200 kilometara neistraženih kanala. 

Problemi su počeli kada se u plan za njenu valorizaciju upetljala politika. Priča o pećini počela je tako, moglo bi se reći, bezazleno u odnosu na ono u kom pravcu je otišla i gdje bi mogla stići, jer speleolozi uporno prizivaju SDT da se umiješa u ovaj slučaj.