B.B.

DRUŠTVO MASLINARA BAR

Na propadanje Stare masline odavno ukazivali, ali uzalud

Iz Društva maslinara Bar ističu da nijesu odgovorni za propadanje Stare masline, te da su još 2020. ukazivali na probleme sa opstankom tog drveta i tada ponudili da se dovodu stručnjaci iz regiona i EU, ali nije bilo interesovanja. Napominju da je betonizacija oko masline napravljena 2006. godine doprinijela da drvo boluje i odumire. Od avgusta 2023. isključeni su, navode, iz svih aktivnosti za opstanak ove biljke, što im je žao, jer su godinama volonterski radili sve što je bilo preporučeno od stručnjaka da bi sačuvali ovo po mnogo čemu značajno drvo.

Osvrćući se informacije u javnosti posljednjih dana o tome koliko je ova biljka dobro čuvana i održavana, u saopštenju Društva ističu da su sve agrotehničke mjere na Staroj maslini od 16. aprila 2020. do početka avgusta 2023. godine potpuno volonterski sprovodili članovi Društva maslinara Bar i za to su imali sklopljen ugovor sa JP Kulturni centar Bar.

Čudi ih da je Opština Bar prije nekoliko dana, navela da nije imala uvid u taj Ugovor, jer je Kulturni centar opštinsko preduzeće. Taj Ugovor posjeduju i spremni su da ga daju na uvid kad god zatreba.

"Agrotehničke mjere su, kako je Ugovorom definisano, primjenjivane u skladu sa preporukama Biotehničkog fakulteta. Zaštitu Stare masline su vršili maslinari koji su položili odgovarajući ispit, a rezidbu takođe maslinari koji posjeduju licence za rezidbu maslina, a uz to imaju dugogodišnju porodičnu tradiciju u tom poslu. Pored primjene agrotehničkih mjera, Društvo je radilo i na promociji Stare masline, aktivno je sarađivalo sa obrađivačem Studije zaštite, a u oktobru 2021. i 2022. organizovalo javne berbe kojima su prisustvovali mnogobrojni maslinari, ali i zvaničnici", napominju u saopštenju Društva maslinara koje je potpisao predsjednik Ćazim Alković.

Ističu da su još početkom 2022. godine primijećene promjene na Staroj maslini. U njenom najstarijem dijelu listovi su počeli da žute, a kasnije i da opadaju. Društvo maslinara je odmah obavijestilo sve odgovorne i stavilo se na raspolaganje za sprovođenje svih mjera koje propišu sa Biotehničkog fakulteta. Društvo je takođe ponudilo organizovanje dolaska u Bar poznatih stručnjaka za maslinarstvo iz regiona i EU, koji bi pomogli u spašavanju Stare masline, ali za to, kažu, nije bilo interesovanja.

"Profesorice sa Biotehničkog fakulteta su obilazile Staru maslinu i o stanju sačinjavale izvještaje koje su dostavljale JP Kulturni centar Bar. Društvo maslinara je od odgovornih iz JP Kulturni centar Bar dobijalo naloge koje mjere trebaju biti sprovedene, po čemu smo hitno postupali. Komunikacija u četvorouglu: JP Kulturni centar Bar, Biotehnički fakultet, Opština Bar (koja se naknadno uključila) i Društvo maslinara nije bila baš najbolja, i često mi ne bi znali čije naloge treba da sprovodimo. Insistirali smo na održavanju sastanka gdje bi se jasno definisalo ko je za što odgovoran i ko što treba da radi. Sastanak je održan 8. avgusta 2023. godine, kada je predstavnik Opštine prisutne upoznao da će predsjednik Opštine Bar formirati Stručnu komisiju koja će u budućem periodu sprovoditi sve aktivnosti po pitanju borbe za opstanak barskog svetog drveta. Nekoliko dana nakon održanog sastanka, neformalno smo saznali da je Komisija formirana i da u njoj nema predstavnika Društva maslinara Bar", navode u saopštenju.

Kako dodaju, time je Društvo maslinara Bar izopšteno iz svih događaja povodom Stare masline, i nemaju više informacije što se dešava, kakve se mjere preduzimaju i da li se preduzimaju.

"Društvo maslinara Bar još 27. oktobra 2020. godine povodom javne rasprave na dokument „Studija zaštite Stare masline“, Opštini Bar dostavilo pismene primjedbe, od kojih se prva odnosila na reviziju urbanističkog projekta „Stara maslina“, gdje se upozorava da voda u kojoj „leži“ korjenov sistem može trajno da ga ošteti. Svi građani, a posebno organizacije, imali su priliku da Opštini dostave slične primjedbe, ali nam nije poznato da je to neko uradio. Pored ostalog, moramo da se zapitamo, kako je moguće da 2006. godine, kada je sprovedena revizija Urbanističkog projekta „Stara maslina“ i kada se krenulo sa betonom i mermerom na Staru maslinu, tadašnje rukovodstvo maslinarske organizacije nije formalno reagovalo protiv toga? Pitamo se kako niko od slobodnih novinara i intelektualaca Bara nije digao glas protiv „betonizacije“ Stare masline? Ili možda jeste, a mi danas to ne znamo. Dobili smo isječak iz novina u kojem agronom Ratko Bataković iz Nikšića još 2006. godine upozorava na opasnost od betoniranja. Čestitke i zahvalnost Ratku, ali je sramota da tako nešto niko iz Bara, osim Anta Bakovića i njegove NVO, nije učinio. Ti što su tada mirno sve posmatrali, danas su se osjetili pozvanim da „procjenjuju“ koliko dobro se Društvo brinulo o Staroj maslini i je li ono „zaslužno“ što je maslina u lošem stanju i to što joj prijeti nestanak", naglašvaju u ovoj NVO.

Društvo maslinara je, ističu, preduzelo sve mjere, poštujući sve preporuke Biotehničkog fakulteta, i mnogo ranije upozoravalo na problem.

"I dalje smo mišljenja da je bilo neophodno dovesti stručnjake za maslinarstvo iz Evropske unije koji imaju dugogodišnje praktično iskustvo, a uz to se bave i naučnim radom iz maslinarstva. Smatramo da je vrijeme koje je proteklo od formiranja Komisije (avgust 2023) pa sve do današnjih dana previše dug period da se tek sada, nakon pet mjeseci, krene sa zbrinjavanjem Stare masline. Ponavljamo da nakon formiranja Komisije, 8. avgusta, Društvo nema bilo kakve nadležnosti, a uz to ni odgovornosti", navode u Društvu.

Žao im je, dodaju, što su izopšteni, jer su puno vremena proveli volontirajući oko Stare masline i sa iskrenom željom da bude sačuvana.

"Većina članova Upravnog odbora Društva ima i tradiciju i iskustvo, odlične prijateljske konekcije sa stručnjacima iz regiona, ali na žalost to nikoga ne interesuje. Bez obzira na sve, kada neko procijeni da u borbi za očuvanje Stare masline možemo biti korisni, mi ćemo uvijek biti tu i sve uraditi samo da se Staroj maslini vrate zeleni listovi, da nastavi da cvjeta i daje plodove, te da naša generacija ne ostane zapamćena kao nemarna za čije vrijeme je izgubljeno bogatstvo našeg grada. Ostaje nam da vjerujemo Komisiji da će, i bez stručnjaka iz inostranstva, uspjeti da sačuvaju Staru maslinu i da će ponos našeg grada i države nastaviti da živi i daje plodove", poručili su iz Društva maslinara Bar.