Мина [ R.B. ]

OCIJENILI IZ CGO

"Država stagnira u pronalaženju nestalih tokom ratova 90-ih"

Država stagnira u pronalaženju nestalih tokom ratova 90-ih, kazali su iz Centra za građansko obrazovanje (CGO) apelujući na nadležne institucije da se aktivno posvete djelotvornom rješavanju tog problema.

Iz te nevladine organzacije su povodom 30. avgusta – Međunarodnog dana nestalih osoba, odali poštovanje svim žrtvama prisilnog nestanka i podsjetili na pravo porodica da znaju sudbinu svojih najbližih koji se vode kao nestali.

Oni su naveli da poštovanje ljudskih prava uključuje i ustanovljenje istine o sudbinama hiljada ljudi koji su nestali tokom oružanih sukoba.

Navodi se da su prošle gotovo tri decenije od oružanih sukoba na području bivše Savezne Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ) u kojima je i Crna Gora imala svoju ulogu.

“Nažalost, taj period je protekao bez adekvatnog suočavanja s nasljeđem masovnih kršenja ljudskih prava, a što za posljedicu ima sve rastuću napetost u društvu, izostanak pomirenja, ali i rast nepovjerenja u institucije sistema”, kaže se u saopštenju.

Dodaje se da prema podacima Grupe za nestale osobe, koja je multilateralni mehanizam za regionalnu saradnju u okviru Berlinskog procesa za Zapadni Balkan, na prostoru bivše Jugoslavije se 11.364 osoba i dalje vodi kao nestalo.

Iz CGO-a su rekli da prema podacima Međunarodnog komiteta Crvenog krsta u Crnoj Gori 51 osoba i dalje se vod kao nestala, od čega se na Kosovu traga za 39, u Bosni i Hercegovini za devet i u Hrvatskoj za tri osobe.

“Ta brojka se nije promijenila u proteklih godinu dana, odnosno nije evidentiran nikakav napredak u unaprijeđenju mehanizama koji mogu da dovedu do pronalaska tih nestalih”, navodi se u saopštenju.

U CGO-u smatraju da je dosadašnja neefikasnost u potrazi za nestalim osobama odraz nedostatka političke volje da se to pitanje stavi među prioritete koja svoju posljedicu ima i u opštoj neinformisanosti šire javnosti.

“U prilog ovoj tvrdnji ide i podatak da oko 70 odsto ispitanika/ca ne zna da procijeni koliko se građana i građanki Crne Gore vode i dalje kao nestala lica tokom ratova 90-ih, a svega 13 odsto ima približno znanje navodeći da je u pitanju preko 60”, rekli su iz CGO-a.

Prema njihovim riječima, da bi se adekvatno adresiralo pitanje nestalih neophodno je što hitnije sprovesti nekoliko ključnih akcija.

Dodaje se da to uključuje inteziviranje rada na utvrđivanju činjenica o svim stradalima i identifikaciji svih grobnica i mjesta stradanja na teritoriji svake od zemalja, dodjela statusa civilnih žrtava rata članovima porodica nestalih tokom oružanih sukoba na prostoru bivše SFRJ.

U ključne akcije spadaju i donošenje zakon o nestalima, poboljšanje postojećeg zakonodavnog okvira u pravcu unaprijeđenja statusa porodica nestalih lica, ali i kriminalizovanje prisilnog nestanka kao zasebnog krivičnog djela.

“CGO apeluje na Vladu Crne Gore i nadležne institucije da se aktivno posvete djelotvornom rješavanju problema nestalih osoba i da to izričito rade s ciljem očuvanja trajnog mira i promovisanja saradnje i pomirenja”, kaže se u saopštenju.

Iz CGO-a su rekli da država ima odgovornost da aktivno istražuje sudbine nestalih, obezbijedi efikasne mehanizme za traženje i identifikaciju posmrtnih ostataka te osigura da odgovorni za nestanak budu privedeni pravdi.

To, kako se dodaje, nije samo ljudska obaveza prema žrtvama i njihovim porodicama, već i ključni korak ka izgradnji povjerenja u društvu, sprečavanju budućih konflikata i stvaranju temelja za trajno pomirenje.

Podsjeća se da je Međunarodni dan nestalih osoba ustanovljen 30. avgusta 1981. godine, a sa ciljem da podsjeća na pravo porodica da znaju sudbinu svojih najbližih koji se vode kao nestali.