[ Tufik Softić ]

"OBRISI ORGANIZOVANOG KRIMINALA"

Speleolozi traže da štetu u Đalovića pećini ispita Specijalno tužilaštvo

Predstavnici Speleološkog kluba “Pauk” iz Bijelog Polja zatražili su od Specijalnog državnog tužilaštva da se uključi u slučaj oko Đalovića pećine jer, kako tvrde, sve poprima obrise organizovanog kriminala.

Spelelolozi su se oglasili smatrajući da im je dužnost da reaguju i obavijeste građane na, kako su kazali, pokušaj zataškavanja i minimiziranja katastrofe koja je zadesila Đalovića klisuru i građane Mjesne zajednice Bistrica, odnosno aboliranja krivaca za nastalu štetu.

“Na djelu je još jedan pokušaj da se aboliraju vinovnici i krivci za izazvanu katastrofu na tom lokalitetu. Jedna interesna grupa vođena je niskim pobudama, gramzivošću i pohlepom kako što više prigrabiti novca iz kapitalnog projekta valorizacije Đalovića pećine, a da pri tome ne poštuje projekat”, kazao je Portalu RTCG predsjednik ovog kluba, Petar Cerović.

Prema njegovim riječima, projekat je dva puta mijenjan i prilagođavan greškama koje su napravljene.

“Pri tome nijesu vršili ispitivanja i istraživanja u cilju zaštite biodiverziteta, a jedino istraživanje rađeno je još 1961. godine. Oni su ušli u radove, ne dobijajući saglasnosti i dozvole od državnih organa za izvođenje radova na lokaciji Đalovića pećine, koja predstavlja zaštićeno nacionalno dobro Crne Gore”, kaže predsjednik Speleološkog kluba “Pauk”.

On smatra da je dozvola morala biti zatražena još 2017. godine, kada je planirana valorizacija Đalovića pećine, a ne sada kada su nanijete možda i nepopravljive štete.

“Zato i nema nultnog stanja prije početka izrade projekta i početka radova što je bila obaveza. Jasno je da je to urađeno u svrhu da se što teže mogu otkriti propusti i malverzacije, a sve opet sa namjerom da se da se iz tih investicija isisa što više profita ne mareći za sam projekat”, tvrdi Cerović.

Iz ovog kluba ističu da su pokušali da zatraže objašnjenja, ali da su naišli na ćutanje administracije.

“Odmah nam je bilo jasno da se oko nas opet formira kineski zid i prekidaju sve komunikacije iz nama nepoznatih razloga, a sve u svrhu ograničavanja i zataškavanja informacija", kaže Cerović.

Oni podsjećaju da je izvođač radovafirma “Novi Volvoks”, a da joj je podizvođač firma predsjednika opštine.

“Novi Volvoks je izvođač i na drugom kapitalnom projektu u opštini Bijelo Polje, onom na Bjelasici. To su projekti koji se realizuju po sistemu 'projektuj - izgradi', kao najlakšem načinu za izbjegavanje građevinskih normativa i ispumpavanje novca. Bili smo i svjedoci da se političkim kombinatorikama odgovornost prebaci na drugoga. Kada kažemo na drugoga, mislimo na Vladu Crne Gore, kao nosioca samog projekta, kojoj bi se tražilo i obeštećenje za prekid finansiranja i zaustavljanja radova, a i time izgubljene dobiti za period od tri poslednje godine”, tvrdi Cerović.

Iz Speleološkog kluba “Pauk” kažu i da su se zbog stavova koje upućuju javnosti našli na udaru.

“Mi ćemo vrlo brzo na našoj Fejsbuk stranici objaviti retrospektivu događaja i ukazati na obim katastrofe na kapitalnom projektu Đalovića pećine i na moguće vinovnike koji si je izazvali, a na nadležnim službama je da istraže i procesuiraju sve za koje se utvrdi da su je izazvali. Najgore je što je i dalje gradilište Đalovića pećina neadekvatno konzervirano, ostavljeno da se i dalje biodiverzitet same pećine urušava. Izvođač radova se neodgovorno i neprofesionalno odnosi prema Đalovića klisuri, i zbog toga ovdje treba da se uključi specijalni državni tužilac, jer se radi o neprocenljivoj šteti nad prirodom, a utrošeni su milioni eura. Mi mislimo da se ovdje radi o organizovanom kriminalu i da ima posla za SDT”, kaže Cerović.

Priča oko Đalovića počela je kada su krajem prošlog ljeta predstavnici Speleološkog kluba “Pauk” policiji prijavili da su vandali ispisivali imena po zidovima pećine i oštetili pećinski nakit.

Protiv nekoliko lica je, potom, podnesena krivična prijava zbog uništenja prirodnog dobra, ali se nakon toga pokrenulo pitanje oko toga kako se godinama izvode radovi na valorizaciji Đalovića pećine, da li se to radi na stručan način i da li se tim radovima nanose nepopravljive štete prirodnom ambijentu najveće pećine na Balkanu, kao i čitavom njenom okruženju.

Ova pećina se smatra jednom od najdužih na Balkanskom poluostrvu. Istraženih 17,5 kilometara pećine pripada teritoriji Crne Gore, ali se procjenjuje da ova pećina zadire duboko u utrobu Pešterske visorevni, sa još, vjerovali ili ne, 200 kilometara neistraženih kanala.

Problemi su počeli kada se u plan za njenu valorizaciju upetljala politika, odnosno kada je Demokratska partija socijalista, koja u Bijelom Polju nije poražena više od tri decenije, krenula u jednu izbornu kampanju sa pričom o milionskim ulaganjima u turističku valorizaciju najduže pećine na Balkanu.

Još u jesen 2019. godine saopšteno je da je preduzeće „Novi Volvosk“, sa kojim je Uprava ugovorila izradu tehničke dokumentacije i izvođenje radova, izlilo tih dana prve betonske stope za noseće stubove i početnu stanicu.

Ta firma je za radove u Bijelom Polju angažovala podizvođače, među kojima je i kompanija predsjednika opštine Bijelo Polje, Petra Smolovića, koji je izborom na tu funkciju, istupio iz firme “Imperijal”, i prepustio je rođenom bratu.

Radovi se se otegli i dobrano kasne. Nekako su se izvodili u tišini, i niko do sada nije pomenuo način na koji se to čini, odnosno kvalitet. Milioni su već, po osnovu ovog projekta, uloženi u opštinu Bijelo Polje. Speleolozi smatraju da su uloženi štetno.

“Smatramo da to što je do sada urađeno predstavlja i bacanje novca s jedne strane, a s druge strane stvaranje nepropravljive štete ne samo u pećini, već u njenom čitavom okruženju. Pravosudni organi, tužilaštvo prije svega, do sada se ponašaju vrlo mlako, da tako kažem. Potrebna je hitnija i žustrija reakcija pravosudja. Neka pozovu i nas da kažemo šta imamo i da ponudimo dokaze”, poručuju iz SK “Pauk”.

Nije bio bezazlen vandalizam koji je pričinjen u ovoj pećini ispisivanjem imena na zidovima, ali se odatle stiglo do mnogo krupnijih problema, pa i teških riječi. Dok je u lokalnoj javnosti stvorena klima da je Đalovića pećina zabranjena tema, speleolozi retoriku pojačavaju.

Spremaju, kako su nam kazali, i nove krivične prijave.