B.Bu. [ n1 ]

NAJNOVIJE NAUČNO OTKRIĆE

Mozak počinje sam sebe da jede kad mu nedostaje san

Nedavna studija objavljena u The Journal of Neuroscience otkriva zapanjujuću posljedicu nedostatka sna - mozak počinje da razgrađuje sopstvene zdrave ćelije.

Istraživači su otkrili da produžena budnost pokreće astrocite, ćelije odgovorne za održavanje mozga, da pretjerano prekidaju sinapse, dok mikroglija - imunološke ćelije mozga - postaju hiperaktivne, što dovodi do zapaljenja.

Ovi procesi obično imaju zaštitnu ulogu, jer pomažu u uklanjanju oštećenih ili nepotrebnih ćelija, ali kada spavanje postane nedovoljno ili hronično isprekidano, ti isti procesi mogu da ubrzaju neuronsko oštećenje. Naime, kada smo budni duže vrijeme, organizam ulazi u stresno stanje, a ove ćelije, koje bi inače djelovale kao zaštitnici, počinju da uništavaju zdrave ćelije mozga, što može da dovede do ozbiljnih posljedica po naše kognitivne funkcije.

Iako se možda čini da kvalitet sna zavisi samo od toga koliko se budimo odmorni, nova istraživanja pokazuju da je kvalitetan san ključan za očuvanje zdravlja mozga na duge staze. Tokom spavanja, mozak ima mogućnost da se očisti od toksina, koji se nakupljaju tokom budnosti, kao i da se regeneriše na način koji je neophodan za njegovu funkcionalnost.

Bez dovoljno sna, ovi procesi se ometaju, što može dovesti do značajnog pogoršanja u mentalnim sposobnostima.

Ako zanemarimo važnost sna, posljedice mogu biti dalekosežne i nepopravljive, jer mozak, kada je previše iscrpljen, više nije u stanju da se regeneriše u potpunosti i dolazi do hroničnog kognitivnog propadanja.

Naučnici ističu da davanje prioriteta kvalitetnom spavanju može biti jedna od najboljih stvari koje možemo učiniti za naš um. Kao što kaže poznati neurolog i istraživač Metju Voker:

„San je jedina efikasna stvar koju možemo da uradimo da bismo resetovali zdravlje našeg mozga i tijela svakog dana”.