B.Bu. [ n1 ]

NAJPREVOĐENIJI PISAC

Prije 120 godina umro je Žil Vern, simbol žanra naučne fantastike

Vern se smatra jednim od osnivača cjelokupnog žanra naučne fantastike. Postao je slavan po konceptima poput svemirskih putovanja, staklenih nebodera, interneta i po nagovještajima brojnih novih izuma mnogo prije nego su oni postali.

Žil Vern, vjerovatno najprevođeniji autor romana u svijetu nakon Agate Kristi, preminuo je na današnji dan prije 120 godina, 24. marta 1905. u 78. godini života u svom domu u francuskom gradu Amjenu.

Umro je od komplikacija uzrokovanih dijabetesom. Za vrijeme svoje plodne spisateljske karijere napisao je nevjerovatan broj od 62 romana, uz mnoge novele, eseje, drame i pjesme.

Vern se smatra jednim od osnivača cjelokupnog žanra naučne fantastike. Postao je slavan po konceptima poput svemirskih putovanja, staklenih nebodera, interneta i po nagovještajima brojnih novih izuma mnogo prije nego su oni postali praktično ostvarivi.

Punim imenom Žil Gabriel Vern, rođen je u Nantsu 8. februara 1828. godine, a u mladosti ga je privlačilo pozorište i napisao je niz operetnih libreta. Zatim su njegovu maštu zaokupila naučna otkrića, daleke zemlje, smjele plovidbe, istraživački podvizi.

Prvi veliki uspjeh postigao je pustolovnim romanom Pet nedjelja u balonu (Cinque semaines en ballon, 1862), kojim je započeo niz od ukupno 62 romana pod zajedničkim naslovom Neobična putovanja (Voyages extraordinaires).

Najpoznatiji su: Put u središte Zemlje (Voyage au centre de la Terre, 1864), Djeca kapetana Granta (Les Enfants du capitaine Grant, 1865), Put na Mjesec (De la Terre à la Lune, 1865), Dvadeset hiljada milja pod morem (Vingt mille lieues sous les mers, 1869), Put oko Mjeseca (Autour de la Lune, 1869), Plutajući grad (Une ville flottante, 1871), Put oko svijeta za osamdeset dana (Le Tour du monde en quatre-vingt jours, 1872), Tajanstveno ostrvo (L’Île mystérieuse, 1874), Carev glasnik (Michel Strogoff, 1875), Petnaestogodišnji kapetan (Un capitaine de quinze ans, 1878), Matijaš Sandorf (Mathias Sandorf, 1885), s radnjom u Istri, Dvorac u Karpatima (Le Château des Carpathes, 1892), Ledena sfinga (Le Sphinx des glaces, 1897).

Odlikuje ih pustolovna fabula putovanja egzotičnim i neistraženim, katkad i fantastičkim, prostorima, koja su istovremeno i simbolička moralna putovanja sazrijevanja i pročišćenja.

Sadrže mnogobrojne geografske, istorijske i etnografske podatke, često i iscrpne opise naučnih dostignuća, izuma i hipoteza (podmornica, televizija, svemirska putovanja i dr.), a u njima je Vern potanko predstavljao i mnoge nove prirodnonaučne discipline.

Te značajke čine mnoge od tih romana primjerima tzv. popularno-naučnih romana, a neki od njih se zbog utkivanja futurističkih tehničkih izuma u fabulu smatraju i pretečama savremene naučne fantastike; drugi, koji ne sadrže futurističke motive, primjeri su klasičnog modusa pustolovne romanse.