[ Radio CG, Biljana Radosavović ]

Od kesa u državnoj kasi preko 300 hiljada eura

Od preko deset miliona prodatih plastičnih kesa u trgovinama u državnu kasu po osnovu eko naknade od oktobra do kraja februara stiglo je preko 300 hiljada eura. To su Radiju Crne Gore saopštili u Agenciji za zaštitu životne sredine. Ističu i da se smanjila njihova upotreba, što potvrđuju i podaci podgoričkog preduzeća “Deponija”. Sa tim je saglasan i ekološki aktivista Vuk Vujisić, ali je mišljenja da smo zarad očuvanja životne sredine i smanjenja mikroplastike u prirodi trebali u potpunosti zabraniti plastične kese.

Zakon o upravljanju otpadom na snazi je već pet mjeseci, prema kojem su trgovci u obavezi da plaćaju eko naknadu za plastične kese debljine veće od 50 mikrona. Agencija za zaštitu životne sredine od oktobra do 27.februara primila je i obradila 475 izvještaja, a prodavci su u tom periodu prodali preko 10 miliona plastičnih kesa. To je našem Radiju saopštila Aleksandra Lazović iz Agencije i osvrnula se na finansijske efekte primjene zakona.

“Agenciji su od 1.oktobra do 31.decembra prošle godine dostavljena 194 izvještaja. Toliko je i obrađeno. U tom periodu u promet je stavljeno tri miliona i 726 hiljada kesa. Što se tiče ove godine od 1.januara do 27.februara dostavljen je i obrađen 281 izvještaj, koliko je i izdato rješenja, a u tom periodu u promet je stavljeno šest miliona i 280 hiljada kesa. Znači, ukupno za pet mjeseci preko deset miliona plastičnih kesa. Što se tiče novčanog iznosa koje prodavac plaća za kese koje stavlja u promet u državni budžet za navedeni period od 1.10.2024. do 27.02. 2025. uplaćeno je 301 hiljadu 279 eura”.

Taj novac prosljeđuje se Eko fondu i koristi se isključivo za finansiranje i koofinansiranje projekata za podizanje svijesti javnosti o štetnosti upotrebe plastičnih kesa na životnu sredinu.

“Prema našim podacima upotreba plastičnih kesa se smanjuje, ali smatramo da će, kao i za sve kod nas, trebati izvesni period da bi se podigla svijest građana o štetnosti upotrebe plastičnih kesa”, ocijenila je Lazović.

U podgoričkom preduzeću “Deponija” su naveli da je očigledno da se količina plastičnih kesa smanjila od početka primjene Zakona o upravljanju otpadom. Analiza morfološkog otpada rađena u decembru je pokazala da u ukupnom sastavu kese čine 2,62 odsto, dok je u uporednom zimskom periodu godinu ranije taj procenat bio skoro osam. Najavili se i da će novu analizu raditi na proljeće.

I građanski aktivista Vuk Vujisić je mišljenja da je ograničavanje upotrebe plastičnih kesa dalo efekte, i pored toga, kako kaže, što je na početku bilo oprečnih mišljenja.

“Mislim da bi bilo još većeg efekta da smo uzeli primjere zemalja Evropske unije gdje su kese mnogo skuplje i gdje je došlo do kompletne zabrane upotrebe plastičnih kesa pa se isključivo koriste cegeri. Mislim da su građani i kod nas promjenili navike pa iako kupe kesu koriste je više puta jer je deblja i kvalitetnija. Ipak, stava sam da smo trebali ići na potpunu zabranu, jer je to zapravo suština da iskoristimo materijale koje možemo više puta upotrebljavati, jer taj način ne zagađujemo životnu sredinu i nemamo potencijalni izvor mikroplastike”, ocijenio je za Radio Crne Gore Vujisić.

Primjenu Zakona o upravljanju otpadom kontroliše Tržišna inspekcija koja na terenu utvrđuje da li su trgovci usaglasili poslovanje sa odredbama zakona. Za pet mjeseci inspektori su podnijeli osam prekršajnih naloga vrijednih osam hiljada eura.